کارنامه برندگان و بازندگان اسکار خارجی

اما یک نکته جالب؛ برخلاف دیگر جوایز اسکار، جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان به شخص خاصی اهدا نمی‌شود. این جایزه به یک فیلم داده می‌شود و کارگردان آن فیلم به نمایندگی از فیلم و نیز کشورش جایزه را دریافت می‌کند. از ۷۰ جایزه‌ای که تاکنون در این بخش اهدا شده، ۵۹ جایزه به فیلم‌های اروپایی رسیده، پنج جایزه سهم آسیا بوده، سه جایزه به فیلم‌های آفریقایی و سه جایزه هم به سینمای آمریکای لاتین تعلق گرفته است. فدریکو فلینی ایتالیایی با ٤ فیلم که اسکار فیلم خارجی را گرفته‌اند، موفق‌ترین کارگردان دنیا در این بخش بوده است. هموطن او وویتوریو دسیکا نیز ٤ بار برنده اسکار شده است. در میان کشورها نیز ایتالیا با ١٤ و فرانسه با ١٢ اسکار موفق‌ترین کشورها در اسکار فیلم خارجی هستند. در فهرست کشورهای برنده این بخش با ٢ نامزدی و یک بار برنده‌شدن نام کشورمان ایران نیز به چشم می‌خورد. ایتالیا تا کنون ۶۴ بار به اسکار فیلم فرستاده و این تعداد ۳۱ بار توانسته به جمع پنج فیلم نهایی برسد. در مقابل فرانسه با همین میزان ارسال فیلم، ۳۹ بار به جمع پنج فیلم نهایی رسیده است و رکورددار نامزدی اسکار است.

دارو دسته بازنده‌ها

اما این تنها یک روی سکه است. در مقابل، کشورهایی قرار دارند که به رغم ارسال فیلم به آکادمی اسکار و حتی حضور در جمع پنج فیلم نهایی، تا کنون حتی یک بار هم این جایزه را نگرفته‌اند. ایسلند سرسلسله کشورهای شکست خورده در اسکار است. این کشور که ۳۸ بار به آکادمی فیلم معرفی کرده تا کنون هیچ اسکاری نگرفته و تنها یک بار توانسته به فهرست کوتاه راه پیدا کند. در مقابل موفق‌ترین کشوری که اسکار را نگرفته هم شاید یوگسلاوی باشد. کشوری که ۲۹ بار فیلم به اسکار فرستاده و شش بار توانسته نامزد اسکار شود. یعنی بیش از ۲۰ درصد از مجموع تلاش‌هایش توانسته به جمع پنج فیلم نهایی برسد.

اما شاید برایتان جالب باشد که بعضی از کشورهای پرتولید در سینما حتی یک بار هم جایزه اسکار را نگرفته‌اند. هند که بخش مهمی از تولیدات سینمایی جهان را به خود اختصاص داده و ۵۰ بار هم به اسکار فیلم معرفی کرده، تنها سه بار به فهرست کوتاه رسیده و هرگز دستش به تندیس طلایی نرسیده است. بریتانیا هم کارنامه خوبی در اسکار ندارد و البته علت این اتفاق، ‌همزبانی با کشور ایالات متحده است. یونان، مکزیک، برزیل، بلژیک و... هم از کشورهایی هستند که تا امروز اسکار نگرفته‌اند. تا امروز ۵۹ کشور شانس خود را در اسکار محک زده‌اند. از این تعداد ۳۳ کشور همیشه دست خالی برگشته‌اند و ۲۶ کشور، دست‌کم یک بار دستشان به اسکار رسیده است.

رده‌بندی اسکاری‌ها براساس مشارکت

سینمای ایران با موفقیت ۶۹/ ۸ درصدی از ۲۳ حضور خود در شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز سینمایی اسکار، در رتبه چهارم موفق‌ترین کشورها در تاریخ ۷۰ ساله این جایزه قرار دارد.به گزارش «ایسنا» شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی (خارجی) جوایز اسکار یکی از جذاب‌ترین شاخه‌های این رویداد سینمایی است و فیلم‌های بلندی که خارج از آمریکا تولید شده باشند و دیالوگ‌های به کار رفته در آنها عمدتا غیرانگلیسی باشند، مجاز به رقابت در آن هستند. زمانی که اولین مراسم اعطای جوایز اسکار در ۱۶ می‌۱۹۲۹ برای تقدیر از بهترین فیلم‌های سال ۱۹۲۷ برگزار شد، بخش جداگانه‌ای برای فیلم‌های غیرانگلیسی تعریف نشده بود. اگرچه آکادمی اسکار بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ جوایز افتخاری به بهترین فیلم‌های غیرانگلیسی ساخته‌شده در خارج از آمریکا اعطا می‌کرد و پس از آن سال و از بیست‌ونهمین دوره جوایز اسکار شاخه‌ای مستقل تحت عنوان «بهترین فیلم خارجی» شکل گرفت.

سینمای ایتالیا با کسب ۱۴ جایزه در بخش بهترین فیلم خارجی جوایز اسکار رکورددار است و آخرین بار در سال ۲۰۱۴ با فیلم «زیبایی بزرگ» ساخته «پائولو سورنتینو» موفق به کسب این جایزه شد. ایتالیا تاکنون ۶۴ بار در این بخش از جوایز اسکار شرکت کرده و ۳۱ بار نیز به جمع نامزدهای نهایی راه یافته و در مجموع با درصد موفقیت ۷۸/ ۲۱ (۱۴ جایزه از ۶۴ حضور) در رتبه نخست پرافتخارترین کشورها در این جوایز قرار دارد. اما فرانسوی‌ها نیز همچون ایتالیایی‌ها ۶۴ بار در رقابت این شاخه از جوایز اسکار شرکت‌کرده‌اند و ۱۲ بار این جایزه را به خود اختصاص داده‌اند تا موفقیت سینمای فرانسه در رقابت اسکار خارجی برابر ۷۵/ ۱۸درصد باشد. فرانسوی‌ها که آخرین‌ بار نیز در سال ۱۹۹۳ و با فیلم «هندو چین» به کارگردانی «رژیس وارنیه» و بازی «کاترین دنوو» برنده این جایزه شده‌اند با ۳۹ بار حضور در جمع نامزدهای نهایی این شاخه از این حیث رکورددار هستند.

پس از ایتالیا و فرانسه و در رتبه سوم موفق‌ترین کشورها در عرصه اسکار خارجی بر اساس تعداد حضور، اتحادیه جماهیر شوروی قرار دارد. شوروی پیش از انحلال توانسته بود از ۲۴ حضور خود در شاخه اسکار خارجی ۳ جایزه را به خود اختصاص دهد و درصد موفقیت ۵/ ۱۲ درصد را به نام خود ثبت کند. شوروی آخرین بار در سال ۱۹۸۰ میلادی و با فیلم «مسکو به اشک‌ها باور ندارد» به کارگردانی «ولادیمیر منشوف» موفق به کسب این جایزه شده بود. سینمای ایران نیز که اولین بار در سال ۱۹۹۷ در رقابت اسکار خارجی حضور یافت، تاکنون دوبار با فیلم «جدایی نادر از سیمین» (۲۰۱۱) و «فروشنده» (۲۰۱۶) موفق به کسب این جایزه شده و با ۲۳ حضور و دو جایزه، درصد موفقیت ۸/ ۶ درصدی را به خود اختصاص داده تا پس از ایتالیا، فرانسه، شوروی و به‌صورت مشترک با چک‌اسلواکی در رتبه چهارم موفق‌ترین کشورها از حیث درصد موفقیت (نسبت تعداد حضور به کسب جایزه) قرار گیرد.

کشور چک‌‌اسلواکی پیش از تقسیم به دو کشور مستقل جمهوری چک و اسلواکی در سال ۱۹۹۳ میلادی، دو جایزه از ۲۳ حضور خود کسب کرده بود و همچون ایران دارای درصد موفقیت ۶/ ۸ در تاریخچه جوایز اسکار خارجی است. چک اسلواکی آخرین بار در سال ۱۹۶۶ و با فیلم «از روی قطارها چشم برندار» به کارگردانی «ییری منتسل» برنده این جایزه شده بود. سینمای آلمان با درصد موفقیت ۴/ ۷ درصد، اسپانیا و ژاپن با درصد موفقیت ۶/ ۶ درصد، هلند با ۶ درصد، دانمارک با ۴/ ۵، سوئد با ۳/ ۵، اتریش با ۸/ ۴، آرژانتین با ۵/ ۴، سوئیس با ۴/ ۴ و مجارستان با ۷/ ۳ درصد به ترتیب در رتبه‌های بعدی موفق‌ترین کشورها در عرصه جایزه اسکار خارجی قرار دارند.