کارنامه جهانی سینمای ایران در 40 سال

دهه ۶۰

خبرگزاری برنامه در گزارشی که در این باره منتشر کرده، نوشته است: عباس کیارستمی سینماگر فقید سینمای ایران در سال ۱۳۶۸ با ساخت فیلم سینمایی «کلوز آپ» توانست برنده جایزه ویژه منتقدان از جشنواره فیلم مونترآل باشد. «کلوزآپ» در عرصه جهانی مورد توجه منتقدان بسیاری قرار گرفت؛ به گونه‌ای که طی سال‌های اخیر نیز این فیلم در لیست بهترین آثار سینمای آسیا و جهان از سوی نشریات مختلف قرار گرفته است. نشریه سایت‌اندساوند این فیلم را جزو ۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما دانست و همچنین «کلوزآپ» در بین ۱۰ فیلم برتر تاریخ سینمای آسیا از سوی جشنواره فیلم بوسان نیز قرار گرفت. در سال ۶۸ محسن مخملباف با فیلم «بایسیکل ران» برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره ریمنی ایتالیا شد.

دهه ۷۰

کیارستمی همچنین در سال ۱۳۷۰ با ساخت فیلم سینمایی «زندگی و دیگر هیچ» برنده جایزه بهترین فیلم نوعی نگاه جشنواره فیلم کن شد و خود را به‌عنوان فیلمسازی بزرگ و آینده‌دار به جهان معرفی کرد. در سال ۷۱ مسعود کیمیایی با فیلم «دندان مار» جایزه ویژه جشنواره مونترال را به‌دست آورد. در سال ۷۲ جایزه بزرگ جشنواره سه قاره نانت فرانسه به فیلم «آب، باد، خاک» ساخته امیر نادری رسید. سال ۱۳۷۳ فیلم سینمایی «بادکنک سفید» به نویسندگی عباس کیارستمی شروعی فوق‌العاده برای جعفر پناهی در عرصه بین‌الملل بود. او با ساخت این فیلم توانست جایزه دوربین طلایی جشنواره فیلم کن را دریافت کند و به جمع جوایز سینمای ایران جایزه معتبر دیگری افزوده شد. دیگر جایزه معتبری که سینمای ایران در آن سال‌ها توانست از آن خود کند، جایزه طلایی جشنواره فیلم توکیو بود که سال ۱۳۷۵ به فیلم سینمایی «مسافر جنوب» اثر پرویز شهبازی تعلق گرفت. سال ۱۳۷۶ را می‌توان یکی از پربارترین سال‌های سینمای ایران دانست.

در این سال سینمای ایران توانست معتبرترین جایزه تاریخ خود را به‌دست آورد. عباس کیارستمی با فیلم «طعم گیلاس» جایزه بزرگ نخل طلای کن را از آن خود کرد و در همین سال فیلم سینمایی «بچه‌های آسمان» به کارگردانی مجید مجیدی توانست جوایز بسیاری را در جشنواره‌های مختلف از آن خود کند و حتی برای اولین بار سینمای ایران با «بچه‌های آسمان» نامزد کسب جایزه بهترین فیلم زبان خارجی اسکار شد. یکی از معتبرترین جوایزی که «بچه‌های آسمان» به‌دست آورد جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم مونترآل بود. در همین سال پلنگ طلایی لوکارنو هم به فیلم «آیینه» جعفر پناهی رسید. در این سال ناصر تقوایی هم با فیلم «ناخدا خورشید» برنده پلنگ برنزی لوکارنو شد. مجید مجیدی سال بعد با فیلم «رنگ خدا» توانست جایزه بهترین فیلم جشنواره مونترآل را بار دیگر دریافت کند. در همین سال «سکوت» محسن مخملباف نیز جایزه معتبری کسب کرد و توانست مدال طلا از طرف پارلمان ایتالیا از جشنواره فیلم ونیز را کسب کند. عباس کیارستمی که آن سال‌ها با هر فیلم جوایز متعددی را برای سینمای ایران به‌دست می‌آورد با فیلم بعدی‌اش «باد ما را خواهد برد» در سال ۱۳۷۸ توانست برنده جایزه بزرگ هیات داوران و فیپرشی جشنواره فیلم ونیز باشد.

در همین سال فیلم سینمایی «تخته سیاه» به کارگردانی سمیرا مخملباف توانست جایزه ویژه هیات داوران جشنواره فیلم کن را از آن خود کند و در همین دوره از جشنواره فیلم کن جایزه دوربین طلایی به فیلم سینمایی «زمانی برای مستی اسب‌ها» اثر بهمن قبادی رسید. سال ۱۳۷۹ جعفر پناهی با فیلم سینمایی «دایره» موفق به کسب جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز شد و سینمای ایران برای اولین بار این جایزه را از آن خود کرد. در همین سال مجید مجیدی با فیلم سینمایی «باران» برای سومین بار جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم مونترآل را دریافت کرد و در کسب این جایزه رکورددار شد.

دهه ۸۰

فیلم سینمایی «پنج عصر» برای دومین بار جایزه ویژه هیات داوران جشنواره فیلم کن را برای سمیرا مخملباف و سینمای ایران در سال ۱۳۸۰ به ارمغان آورد. سال ۱۳۸۲ نیز ایران جایزه ویژه هیات داوران جشنواره فیلم کن را دریافت کرد و این بار جعفر پناهی با فیلم «طلای سرخ» برنده این جایزه شد.جعفر پناهی با فیلم بعدی‌اش «آفساید» در سال ۱۳۸۴ توانست جایزه ویژه هیات داوران جشنواره فیلم برلین را نیز از آن خود و سینمای ایران کند. در سال ۱۳۸۶ هنر بازیگری در سینمای ایران توانست معتبرترین جایزه خود را تا آن سال از آن خود کند و آن جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فیلم برلین بود که به رضا ناجی برای فیلم سینمایی «آواز گنجشک‌ها» به کارگردانی مجید مجیدی رسید. سال ۱۳۸۷ فیلمساز جوانی از ایران در عرصه بین‌الملل معرفی شد و اصغر فرهادی با فیلم «درباره الی» توانست جایزه خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره فیلم برلین را از آن خود کند.  اصغر فرهادی با فیلم بعدی‌اش توانست جوایز بسیاری را در عرصه بین‌الملل دریافت کند و از این جهت در بین کارگردانان  سینمای ایران رکورددار شد. فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» در سال ۱۳۸۹ موفق به کسب جوایز متعددی از جمله خرس طلای جشنواره فیلم برلین و بهترین فیلم زبان خارجی جشن گلدن‌گلوب شد. ایران در این سال توانست برای اولین بار جایزه اسکار بهترین فیلم زبان خارجی را از آن خود کند و همچنین «جدایی نادر از سیمین» در این آکادمی نامزد دریافت بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی نیز بود.

دهه ۹۰

جعفر پناهی در سال ۱۳۹۰ با فیلم «پرده» موفق به دریافت جایزه خرس نقره‌ای بهترین فیلم‌نامه جشنواره فیلم برلین شد و این جایزه را به جمع جوایز کسب‌شده از سوی سینمای ایران اضافه کرد. سال بعد «ماهی و گربه» شهرام مکری در بخش افق نو برای مضمون نوآورانه توانست جایزه بهترین فیلم جشنواره ونیز را از آن خود کند. رخشان بنی‌اعتماد در سال ۱۳۹۲ با فیلم سینمایی «قصه‌ها» موفق به کسب جایزه بهترین فیلم‌نامه جشنواره فیلم ونیز شد.  جعفر پناهی در سال ۱۳۹۴ برای دومین بار با فیلم سینمایی «تاکسی» جایزه خرس طلای جشنواره فیلم برلین را برای سینمای ایران به‌دست آورد. فیلم سینمایی «فروشنده» چهارمین فیلم اصغر فرهادی بود در عرصه بین‌الملل موفقیت‌های بسیاری کسب کرد و این فیلم برای دومین بارجایزه بهترین فیلم زبان خارجی را از آکادمی اسکار برای سینمای ایران به ارمغان آورد.همچنین «فروشنده» که اولین نمایشش را در جشنواره فیلم کن تجربه کرد موفق به کسب جایزه بهترین فیلمنامه این جشنواره نیز شد و از طرفی شهاب حسینی برای بازی در آن جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.

سال ۱۳۹۶ نیز سینمای ایران در عرصه بین‌الملل درخشان ظاهر شد. فیلم سینمایی «لرد» به کارگردانی محمد رسول‌اف جایزه بهترین فیلم بخش نوعی نگاه جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد و در همین سال فیلم سینمایی «بدون تاریخ، بدون امضا» به کارگردانی وحید جلیلوند موفق به کسب جایزه بهترین کارگردانی در بخش افق نو جشنواره فیلم ونیز شد. همچنین نوید محمدزاده نیز برای بازی در این فیلم جایزه بهترین بازیگر مرد این بخش از جشنواره را از آن خود کرد. امسال هم سینمای ایران در عرصه بین‌الملل توانسته جوایزی کسب کند که می‌توان معتبرترین جایزه را جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم کن دانست که جعفر پناهی برای فیلم «سه رخ» آن را به‌دست آورد.