امروز سالروز تولد روح‌انگیز سامی‌نژاد است

این جملات از صدیقه (روح‌انگیز) سامی‌نژاد بازیگر زن فیلم معروف «دختر لر»‌ و نخستین بازیگر زن ایرانی است که در فیلمی ناطق بازی کرده است. امروز زادروز سامی‌نژاد است. او در سال ۱۲۹۵ در بم به دنیا آمد. پدرش را در دوران کودکی از دست داد و در ۱۳ سالگی به ازدواج فردی به نام دماوندی درآمد و با او به هندوستان مهاجرت کرد.

دماوندی در استودیو امپریال فیلم بمبئی، راننده اردشیر ایرانی صاحب این استودیو بود که بعدها «دختر لر» اولین فیلم ناطق سینمای ایران را با بازی سامی‌نژاد تهیه و کارگردانی کرد. انتخاب سامی‌نژاد بیشتر به این خاطر بود که هیچ زنی قبول نمی‌کرد جلوی دوربین برود، چرا که آن زمان زنان در حجاب کامل بودند. ضمن اینکه خیلی‌ها استعداد این کار را نداشتند.

در نهایت «دختر لر» پس از مشکلات بسیار آبان‌ماه سال ۱۳۱۲ در سینماهای مایاک و سپه که دو سینمای معروف آن زمان تهران بودند، به نمایش عمومی درآمد و مورد استقبال قرار گرفت. او پس از بازی در این فیلم از دماوندی جدا شد و با نصرت‌الله محتشم از بازیگران سرشناس تئاتر ازدواج کرد. این ازدواج البته مدت زیادی دوام نیاورد. سرانجام سامی‌نژاد پس از ۱۸ سال اقامت در هندوستان به ایران بازگشت، اما برای ادامه کارش در سینما با مخالفت خانواده روبه‌رو شد. ازدواج سوم سامی‌نژاد با یکی از بستگانش نیز شکست خورد و چون فرزندی نداشت ۳۰ سال آخر عمرش را تنها زندگی کرد. سامی‌نژاد ۱۰ اردیبهشت سال ۱۳۷۶ در ۸۱ سالگی در تهران درگذشت درحالی‌که محققان و کارشناسان سینمای ایران بی‌خبر از او معتقد بودند سال‌ها پیش درگذشته است. او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

فریدون جیرانی به نقل از شخصی دیگر گفته است: «بعد از مرگ، تمام میراث او یک نایلون بود که در آن یک جلد شناسنامه، یک بسته سیگار، مبلغ ۶ هزارتومان پول و یک بروشور نو نو نو و تانخورده فیلم «دختر لر» بود. واقعا دل آدم می‌گیرد که هیچ‌کس نمی‌دانست اولین بازیگر زن تاریخ سینمای ایران در این سال‌ها اینجا زندگی می‌کرده و زنده بوده است.»