روی خوش مردم به کتاب در دوران کرونا

طرح تابستانه کتاب در روزهای گذشته در شرایطی برپا شد که ویروس کرونا زندگی را از شرایط عادی خارج کرده است. با این حال در چهاردهمین دوره این طرح هم از نظر تعداد نسخه‌های فروخته شده و هم از نظر تعداد مخاطبان رشد زیادی داشته است. براساس گزارش خانه کتاب، در طرح بهارانه کتاب، ۳۰۴ هزار و ۲۴۹نسخه کتاب فروخته شد که در مقایسه با طرح تابستانه این آمار با افزایش ۶۷درصدی به ۵۰۸ هزار و ۸۸۱ نسخه رسیده‌است. در بهارانه کتاب ۴۶ هزار و ۶۵۱ نسخه کتاب در تهران فروش رفت اما این میزان در تابستانه کتاب با افزایش ۵۶ درصدی در تهران به ۷۲ هزار و ۶۱۴ نسخه کتاب رسید. همچنین در بهارانه کتاب در سایر استان‌ها، ۲۵۷ هزار و ۵۹۸ نسخه کتاب فروخته شد اما در تابستانه کتاب ۹۹ این رقم با افزایش ۶۹درصدی به ۴۳۶ هزار و ۲۶۷ نسخه کتاب افزایش یافت. تعداد خریداران کتاب نیز در تابستانه کتاب ۹۹، با ۱۶درصد افزایش نسبت به بهارانه کتاب۹۹ از تغییر ۱۰۸هزار و ۲۵۸ خریدار به ۱۲۶هزار و ۲۴خریدار حکایت دارد.

  کاهش قدرت خرید

افزایش قیمت دلار و بهای کاغذ وارداتی در سال‌های اخیر منجر به افزایش سرسام‌آور قیمت کتاب شده است. به‌عنوان مثال متوسط قیمت کتاب در سال ۱۳۹۴؛ ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان بوده که اکنون در تابستان سال ۱۳۹۹ با ۱۹۵ درصد افزایش به ۴۲ هزار تومان رسیده است. این درحالی است که یارانه کتاب مصرف‌کننده در سال ۱۳۹۴به ازای۱۰۰ هزار تومان خرید ۲۵ درصد بود.

یعنی مبلغ ۲۵ هزارتومان از یک خرید ۱۰۰ هزار تومانی را دولت پرداخت می‌‌کرد، درحالی‌که در تابستان امسال به ازای ۱۵۰ هزار تومان خرید ۲۰ درصد یارانه به خریداران تعلق گرفت، یعنی در یک خرید ۱۵۰ هزار تومانی ۳۰هزار تومان تخفیف مشمول مصرف‌کننده شد که در مقایسه با میزان تورم، گویای این امر است که حمایت کمتری از خریداران انجام شده است. به‌نظر می‌رسد مجریان طرح با افزایش کل یارانه به وسیع کردن دامنه جغرافیایی آن توجه بیشتری نشان داده‌اند تا افزایش سرانه خرید.

 آمارها حکایت می‌کنند که میزان یارانه در مقایسه با طرح بهارانه کتاب۹۹ افزایش ۴۷درصدی داشته است. یارانه اختصاص یافته در استان تهران در این دوره از طرح، ۶میلیارد و ۱۶میلیون ریال بوده که در مقایسه با طرح قبلی، ۴۸درصد اضافه شده است. همچنین در این دوره، ۲۹میلیارد و ۹۰۱ میلیون ریال یارانه به سایر استان‌ها‌(به غیر از تهران) اختصاص داده شده‌است. علاوه بر گسترش جغرافیایی، استقبال بیشتر کتاب‌فروشان را از این طرح می‌توان مشاهد کرد.

در طرح اخیر ۷۷۳ کتاب‌فروشی از سراسر کشور فعالیت داشتند که در مقایسه با طرح بهارانه کتاب ۹۹، افزایش ۱۶درصدی را تجربه کرده‌است. همچنین در این دوره از تعداد کل کتاب‌فروشی‌های عضو طرح، ۶۵۴ کتاب‌فروشی در استان‌هایی به جز تهران قرار داشتند که در قیاس با طرح بهارانه کتاب، ۱۷درصد افزایش را نشان می‌دهد.