کارشناسان مهم‌ترین برنامه انتخاباتی صدا و سیما را نقد کردند
راز ناکامی مناظره‌های تلویزیون
در نظرسنجی قبلی کیو نیز که پس از مناظره اول منتشر شد ۴۵ درصد افراد نه تماشاچی مناظره بوده و نه اخبار آن را دنبال کرده بودند.این نشان می‌دهد که برگزاری دو دور مناظره نتوانسته تنور انتخابات را داغ کند.اینکه چرا مناظره موفق نبود به دلایل مختلفی ارتباط دارد. عبدالرضا سپنجی استاد علوم ارتباطات می‌گوید با یقین می‌گویم این ساختار مناظره نیست. مناظره یعنی درباره یک موضوع و یک پرسش واحد، دیدگاه‌های افراد حاضر در مناظره پرسیده شود ولی وقتی سوالات متفاوت پرسیده می‌شود حتی اگر یک محور داشته باشد قالب آن مناظره نمی‌شود بلکه اظهار نظر یا مصاحبه می‌شود.
وی درباره معایب این شیوه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر توضیح داد: این شیوه از بحث، ارزیابی درستی به مخاطب نمی‌دهد، مخاطب می‌خواهد ارزیابی کند که افراد نسبت به یک سوال چقدر ذهن آماده‌تری دارند یا کارشناسانه‌تر جواب می‌دهند و مطالعه داشته‌اند اما در این ساختار این نکته مشخص نمی‌شود مگر به اصطلاح مردم نامزدها با هم به دعوا بیفتند و بفهمید چه کسی پرخاشگرتر یا حاضرجواب‌تر است. سپنجی درباره مقایسه این برنامه در ایران و دیگر نقاط دنیا اظهار کرد: شما هر جای دنیا بروید، نمی‌شود روی این شیوه نام مناظره گذاشت، برخی از اسامی برای پدیده‌ها جعل می‌شود اما از نظر کارشناسی این مناظره نیست. این درست است که ما از لحاظ فرهنگی، سیاسی، ژئوپلیتیک و دیگر مسائل با کشورهای اروپایی و آمریکایی تفاوت داریم اما ساختار و فرم کار رسانه‌ای در دنیا متفاوت نیست. ساختار مسابقه، رئالیتی شو، تاک شو، مناظره یا… در همه جای دنیا یکی است و ویژگی‌های فرهنگی می‌تواند در این ساختار شکل بگیرد و نمی‌توان چیزی دیگر اختراع کرد.
سپنجی درباره میزان اثرگذاری مجری در چنین مناظره‌ای عنوان کرد: در رسانه‌های مهم دنیا، گوینده خبر صرفا آن را مطالعه نمی‌کند و صرفا خواننده خبر نیست بلکه آن را اجرا می‌کند و آنچه را که سردبیر یا تیم تحریریه می‌نویسد، ارائه می‌کند و ما در اینجا کمتر این مساله را می‌بینیم. البته مرتضی حیدری حدود سه دهه است که در تلویزیون فعال است و مصاحبه‌های مختلفی داشته، او البته پیش از این در گفت‌وگوهای ویژه دستش باز بود اما اینجا فقط کاری سمبولیک دارد و گوی‌ها را حرکت می‌دهد.
مازیار ناظمی مجری و گوینده صداوسیما نیز در نقد مناظره‌های تلویزیونی، با تاکید بر اینکه برنامه‌هایی که هم اکنون با عنوان مناظره از تلویزیون پخش می‌شود، در واقع مناظره نیست، گفته است: این فرم تلویزیونی که الان شاهدش هستیم، اصلا مناظره نیست. یک کار کادربندی شده است. نامزدها قبلا چند دقیقه زمان داشتند الان یک تکنیک فنی هم اضافه شده است و بعد از زمان تعیین شده صدا کاملا قطع می‌شود؛ یعنی کاملا باید در همان قاب قرار بگیرند. نامزدها اصلا با هم روبه رو نیستند؛ مناظره یعنی مواجهه فرد با فرد. در مناظره افراد در مقابل همدیگر بحث و جدل می‌کنند. این مجری گفته است:در این شکل برنامه، تهیه‌کننده اصلی خود سازمان صداوسیما است و آقای حیدری هم بخشی از جریان کارِ تولید است. تهیه‌کننده تعیین می‌کند که چطور نقشش را ایفا کند. نقشی که برای ایشان تعریف شده کاملا یک کار کادربندی شده است. در دوره‌های گذشته حداقل نیم‌نگاهی به هم داشتند و به یاد دارم که آقای روحانی کاغذی را از آقای قالیباف گرفت و گفت بده ببینم اما امسال انگار دیوارهایی نامرئی میان نامزدها کشیده شده است.
او با یادی از نخستین دوره مناظرات تلویزیونی در گفت‌وگو با «ایسنا» عنوان کرد: چیزی که در سال ۸۸ دیدیم تقریبا در تاریخ تلویزیون ایران کم‌نظیر بود. واقعا مناظره‌هایی جان‌دار و کم‌نظیر شاید هم بی‌نظیر بود. میلیون‌ها بیننده در داخل و خارج کشور داشت و توسط شبکه‌های مختلف پوشش داده می‌شد، با‌ز‌پخش‌هایش هم تیغ نمی‌خورد که کم و زیاد شود.
