نحوه پاسخ به صحبت‌های توهین‌آمیز در محیط کار

افراد خبره چه می‌گویند

نمی‌توان انکار کرد که این یک موقعیت سخت است. جون‌ویلیامز، به‌عنوان مدیر موسس مرکزی در کالج یوسی هستینگ می‌گوید: «چنین تصمیماتی بسیار پرخطر هستند، چراکه شامل دو مورد از مخرب‌ترین عوامل تبعیض در محیط کار به شمار می‌روند: عدم‌اطمینان از اینکه آنچه شنیده‌اید تبعیض‌آمیز یا تعصب‌برانگیز است و ترس از اینکه ممکن است به‌خاطر نحوه برخوردتان با این موضوع تنبیه شوید.» بسیار معمول است که در چنین شرایطی خودمان را به پرسش بگیریم؛ اینکه آیا منظور او را درست متوجه شدیم یا این فقط یک شوخی بود؟حتی اگر فکر کنید که باید در این موقعیت چیزی بگویید، شاید متوجه شوید که واقعیت چیز دیگری است. تحقیقاتی که توسط الکساندر زوپ، مدیر مرکز تحقیقات چندفرهنگی در دانشگاه وسترن واشنگتن انجام شد، نشان می‌دهد «میان آنچه افراد پیش‌بینی می‌کنند که انجام دهند و آنچه واقعا انجام می‌دهند تفاوت وجود دارد.» در اینجا به ذکر چند توصیه می‌پردازیم تا دفعه بعد اگر با مطلب توهین‌آمیز روبه‌رو شدید از آنها استفاده کنید.

سودی که اعتراض شما برایتان دارد را بسنجید

اولین قدم این است که تصمیم بگیرید آیا ارزش دارد که آن مطلب را به روی خودتان بیاورید یا نه. حتما دلایل خوبی برای این کار وجود دارد. ویلیام می‌گوید: «حفظ احساس کمال و همچنین از بین بردن نژادپرستی در محیط کار اهداف مثبتی هستند. اگر اعتراض نکنید این پیام را می‌دهید که اشکالی ندارد. درواقع شما با این کار به آن شخص اجازه می‌دهید که دوباره این کار را انجام دهد.» اعتراض شما می‌تواند به همکارتان این فرصت را نیز بدهد که رفتار خود را در جهت بهتر شدن تغییر دهد: این شانسی است که احتمالا مایل به از دست دادن آن نیستید. تحقیقات زوپ نشان می‌دهد «عکس‌العمل نشان دادن به رفتار توهین‌آمیز در همان لحظه و به روش درست می‌تواند در آینده باعث تغییر شود.»اگر شما در مقام قدرت هستید، ریسک بالاتر است. مدیران دارای این مسوولیت هستند (در بعضی موارد قانونا وظیفه دارند) که اطمینان حاصل کنند رفتارشان هیچ‌گونه احساس تهدید یا ناراحتی در محیط کار فراهم نکند و به نظر ویلیامز تحقیقات نشان داده‌اند اگر رفتارتان تعصب‌آمیز نباشد، اثرگذاری بیشتری در محیط خواهید داشت.

هزینه و فایده چقدر است

ویلیامز اضافه می‌کند باید متوجه باشید با چه کسی طرف هستید، عکس‌العمل آنها ممکن است چگونه باشد و اگر چیزی به آنها بگویید هزینه‌های سیاسی آن چقدر است. آنها ممکن است حرکت شما را مردود بدانند؛ مثلا بگویند «عکس‌العمل بیش از حد نشان می‌دهی. این فقط یک شوخی بود.» یا حالت تدافعی به خود بگیرند مثلا بگویند «من را به چه چیز متهم می‌کنی؟» بنابراین از خودتان بپرسید: این شخص در حالت عادی وقتی به چالش کشیده می‌شود چه عکس‌العملی نشان می‌دهد؟ آیا او به‌طور کلی دارای خودآگاهی است؟ آیا نیتش خیر است؟در ضمن باید به نفوذ و قدرت آن شخص روی خودتان فکر کنید و اینکه آیا احتمال دارد به‌خاطر اعتراض شما مورد غضب او واقع شوید. زوپ می‌گوید: «ممکن است امنیت شغلی یا امنیت شخص شما در خطر باشد.» این موضوع بالاخص زمانی اتفاق می‌افتد که عضو گروهی باشید که در معرض تبعیض قرار دارد. تحقیقات ویلیامز نشان داده است زنان و افراد رنگین‌پوست اگر حرف بزنند بیشتر در معرض فشار قرار می‌گیرند.البته این به آن معنا نیست که نباید اعتراض کنید، بلکه باید نسبت به عواقب انجام آن واقع‌گرا باشید. اگر هدف نهایی شما حفظ شغلتان است، شاید تصمیم بگیرید سکوت کنید.

  از پیش‌داوری پرهیز کنید

اگر تصمیم گرفتید چیزی بگویید، طوری وارد شوید که گویی منظور آن شخص ناراحت کردن شما نبوده است. ویلیامز توضیح می‌دهد: «بیشتر اوقات آن شخص نمی‌داند رفتارش چگونه تفسیر خواهد شد.» مهربان باشید؛ خوشبختانه شما هم اشتباه کرده‌اید. ویلیامز می‌گوید: «آیا همه ما تاکنون حرف‌های احمقانه نزده‌ایم؟ البته که چنین است. شما هم بی‌نقص نیستید.» شاید حتی بتوانید یکی از تجربیات خود را با او در میان بگذارید که بعدها آرزو کرده‌اید کاش می‌شد حرفتان را پس بگیرید. توضیح اینکه شما هم در موقعیت‌های مشابه بوده‌اید ممکن است حالت تدافعی طرف مقابل را کاهش دهد و او راحت‌تر نظرات شما را بشنود.

طرف مقابل را متهم نکنید

مراقب باشید کار به اتهام زدن به یکدیگر نکشد. تحقیقات زوپ نشان می‌دهد که استفاده از عبارات تند مثل «این نژادپرستانه است» منجر به عکس‌العمل‌های تدافعی شدیدتری شده است. او می‌گوید بیشتر افراد نسبت به معنی این عبارات «دیدگاه اغراق‌آمیزی» دارند و بنابراین عکس‌العمل تندی نشان می‌دهند. ویلیامز  نیز در موافقت با این موضوع می‌گوید: «شاید خطاب قرار دادن افراد به این شکل مصلحت‌آمیز به‌نظر برسد، اما واقعیت این است که هیچ کس نمی‌خواهد بشنود که جنسیت‌زده، نژادپرست یا توهین‌کننده است.»

عکس‌العمل خود را نسبت به آن حرف توضیح دهید

به جای برچسب زدن به عبارات توهین‌آمیز، ویلیامز و زوپ هر دو توصیه می‌کنند نشان دهید که این حرف چه احساسی را در شما ایجاد کرده است. مثلا می‌توانید بگویید «می‌دانم نیت تو این نبود، اما باعث شد احساس ناراحتی کنم.» یا «من از آنچه گفتی گیج شده‌ام.» زوپ می‌گوید از این مساله برای کنار گذاشتن موضوع استفاده نکنید. این یک روش بسیار موثر است که بیشتر احتمال دارد رفتار آنها را در آینده تغییر دهد.

یک سوال بپرسید

ویلیامز پیشنهاد می‌کند گفت‌وگوی خود را با یک سوال ادامه دهید؛ مثلا «منظورت از گفتن این نکته چه بود؟» یا «بر مبنای چه اطلاعاتی این حرف را می‌زنی؟» با مشارکت دادن آن شخص در گفت‌و‌گو می‌توانید به آنها کمک کنید به تعصبات خود پی ببرند و هرگونه سوء‌تفاهم ممکن برطرف شود. می‌توانید از آنها بخواهید آنچه گفتند را تکرار کنند. این کار باعث می‌شود نسبت به منظوری که می‌خواهند برسانند و تاثیری که بر دیگران می‌گذارد، بیشتر فکر کنند و به این ترتیب شانس پس‌گرفتن حرف خود را خواهند داشت.

اطلاعات بدهید

 اگر آن شخص فکر نمی‌کند حرفی که زده توهین‌آمیز بوده است، می‌توانید با دادن اطلاعات بیشتر به او آموزش دهید. به‌عنوان مثال اگر شخص به شما بگوید که یکی از همکاران زن با زود رفتن از شرکت کم‌کاری می‌کند، می‌توانید چنین چیزی بگویید: «من یک روز تحقیق جالبی می‌خواندم که می‌گفت وقتی مادران کارمند شرکت را ترک می‌کنند، ما فکر می‌کنیم برای مراقبت از بچه‌هایشان رفته‌اند، درحالی‌که وقتی پدران کارمند همین کار را می‌کنند، حتی متوجه عدم حضور آنها هم نمی‌شویم.» مهم این است که این کار را طوری انجام دهید که منفعل یا تهاجمی به‌نظر نرسید. هرچه هوشمندانه‌تر اطلاعات بدهید، طوری‌که آن شخص در تله تعصبات خود گرفتار نشود، بیشتر احتمال دارد حرفتان شنیده شود.

از روش‌های جایگزین استفاده کنید

اگر به این نتیجه رسیدید که راحت نیستید، به حرف طرف مقابل پاسخ بدهید. به‌نظر زوپ راه‌های دیگری هم هست. به‌ عنوان مثال می‌توانید موضوع را عوض کنید، یک «پیام ظریف» به طرف مقابل بفرستید که حرف او را تایید نمی‌کنید. او می‌گوید: «باید برای انتخاب بهترین روش بر هوش عاطفی طرف مقابل تکیه کنید.» می‌توانید صبر کنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. گاهی اوقات کسی که حرفی را زده، ممکن است به اشتباه خود پی ببرد و معذرت‌ بخواهد. بسته به شدت اهانت واردشده ممکن است به این نتیجه برسید که نگران احساسات طرف مقابل نیستید. ویلیامز می‌گوید: «شاید احساس کنید که فقط باید به رویتان بیاورید.» البته این کار تا زمانی که هزینه‌های آن را ارزیابی کرده باشید، اشکالی ندارد. اگر آن شخص عصبانی شد و حالت تدافعی به خود گرفت، به عقیده‌ ویلیامز «اکنون شما اطلاعات بیشتری درباره شخصیت این فرد به‌دست می‌آورید.»

از یک شخص بانفوذ کمک بخواهید

اگر صحبت‌های اهانت‌آمیز ادامه پیدا کرد و شما احساس ناراحتی کردید، این احتمال وجود دارد که مساله تشدید شود. ویلیامز می‌گوید جمع قدرت بیشتری دارد. «اگر می‌توانید افراد دیگری را هم که از این شخص ناراحت شده‌اند، پیدا کنید و این موضوع را مطرح کنید که رفتار او فضا را خصمانه می‌کند. اگر این کار را کردید و بازهم موفق نشدید، می‌توانید به‌طور خصوصی به یک مقام بالاتر مراجعه کنید.» می‌توانید از چنین عباراتی استفاده کنید: «همه گروه‌ها این موضوع را تجربه کرده‌اند و ما نیاز به راهنمایی شما داریم.» ویلیامز هشدار می‌دهد که به‌خاطر داشته باشید «وقتی این مساله را مطرح می‌کنید، سرمایه سیاسی بیشتری را از خودتان خرج کرده‌اید.»