پاسخ: دوست عزیز، وقتی یک ویروس در محیط کار پخش می‌شود، چند سوال مهم به ذهنمان می‌رسد: وقتی یک مدیر، شاهد علائم بیماری در کارمندش است باید به او چه بگوید؟ اگر کارمندها نگران باشند که به یک بیماری واگیردار مبتلا شوند چطور؟

گرچه ویروس کرونا هنوز وارد بسیاری از کشورها نشده، اما کارفرماها در بسیاری از کشورهای جهان درحالت آماده‌باش هستند تا سلامت کارکنان به مخاطره نیفتد چون این ویروس به همه قاره‌ها وارد شده است. تازه! در بعضی کشورها فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا هم هست.

در این مواقع، سوالاتی به ذهن مدیران می‌رسد که برایش جوابی ندارند. بیا یکی‌یکی به آنها جواب دهیم. سوال اول: «اگر یک کارمند نخواهد به سفر کاری برود، مدیر باید چه کار کند؟» افزایش نگرانی درباره ویروس کرونا بسیاری از کارفرماها را مجبور کرده که تصمیمات سخت بگیرند، در مورد فرستادن کارکنان به کشورها و شهرهای دیگر و برگزاری رویدادها و همایش‌ها. کارفرماها از نظر قانونی موظفند یک محیط سالم و امن برای کارکنان فراهم کنند. چند تا از شرکت‌های معروف، مثل سیسکو، آمازون، اریکسون و سونی از شرکت در «همایش جهانی گوشی همراه» در اسپانیا صرف‌نظر کرده‌اند، از ترس ویروس کرونا. فیس‌بوک هم بزرگ‌ترین همایش سالانه‌اش را به دلیل نگرانی ناشی از گسترش کرونا لغو کرده است. اگر کارمندی از ترس ابتلا به بیماری به مدیرش بگوید که نمی‌خواهد به سفر کاری‌ای که قبلا برنامه‌ریزی شده بود برود، در بسیاری از شرکت‌ها، معمولا مدیر به او اصرار می‌کند که برود، به‌خصوص اگر آن سفر، جزو وظایف شغلی‌اش باشد. اما بهترین روش این است که کارفرماها ببینند چطور می‌توانند با کارمند خود راه بیایند و نگرانی‌هایش را رفع کنند. این، رابطه میان کارمند و کارفرما را مستحکم می‌کند.  تصمیم‌گیری در مورد رفتن یا نرفتن، تا حد زیادی به این بستگی دارد که مقصد سفر کجاست و ریسک ابتلا به بیماری در آن منطقه چقدر است. مدیر باید نگرانی‌های کارمند را شناسایی کند. اگر شرکت به این نتیجه رسید که مقصد، امن است، مدیر باید راهنمایی‌های لازم را در اختیار کارمند قرار دهد، مثلا نکاتی که در سایت سازمان بهداشت جهانی منتشر می‌شود.

مدیر و کارمند باید با هم بررسی کنند که آیا این سفر ضروری است یا نه. اگر ضروری است، باید ببینند شرکت چه تدابیری می‌تواند بیندیشد که کارمند در طول مسافرت، احساس امنیت کند. مثلا می‌توانند تجهیزات حفاظت شخصی در اختیارش قرار دهند (مثل مواد ضدعفونی، ماسک و لباس مخصوص) و به او نحوه استفاده از این تجهیزات را آموزش دهند. اگر به این نتیجه برسید که سفر ضروری نیست، یا مثلا کارمند مربوطه باردار است، سالخورده است یا بیماری خاصی دارد و در گروه ریسک بالا قرار دارد، به‌دنبال راهی باشید که همان کار را از یک طریق دیگر انجام دهید. مثلا به‌جای سفر، ویدئو کنفرانس می‌تواند گزینه خوبی باشد.

اگر شرکت شما، کارمندی را به‌رغم میل باطنی و بدون در نظر گرفتن نگرانی‌‌اش به سفر فرستاد، خود را در معرض ریسک قرار داده، چون ممکن است کارمند در طول سفر به آن ویروس مبتلا شود. در بعضی کشورها کارمند حتی می‌تواند علیه شرکت شکایت کند. به‌علاوه، ممکن است او برگردد و ویروس را به بقیه کارمندها منتقل کند.

* سوال دوم: آیا مدیر می‌تواند کارمند مریض را به‌خانه بفرستد؟

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر با وجود مریضی سر کار بیایند، کار خارق‌العاده‌ای کرده‌اند. اما این به مذاق همکارانشان خوش نمی‌آید. شرکت‌ها باید برای جلوگیری از گسترش بیماری‌ها، سیاست‌ها و رویه‌های شفاف اعمال کنند. از جمله اینکه اگر کارمندی، حالش خوب نبود، صریحا از او بخواهند که به‌خانه برود و اگر در خانه است، به شرکت نیاید و اگر کسی به‌خاطر مریضی، در خانه ماند، او را تنبیه نکنند، به‌خصوص در شرایط اضطراری جهانی.

در مورد ویروس کرونا، انجمن مدیریت منابع انسانی (SHRM) برای مهار و جلوگیری از گسترش آن به شرکت‌ها پیشنهاد می‌کند که کارکنان دارای علائم را به‌خانه بفرستند، تا وقتی که گواهی پزشکی بیاورند که ثابت کند می‌توانند به‌کار برگردند.

این انجمن همچنین به سازمان‌ها پیشنهاد می‌کند: «کارکنان را ملزم کنید که از مناطق دارای ریسک بالا برگردند و تا پایان دوران نهفتگی بیماری، دورکاری کنند. این افراد فقط زمانی می‌توانند به‌کار برگردند که گواهی پزشکی مبنی بر سلامت ارائه کنند.»

دیپلماتیک رفتار کن. وقتی از کارمندی که دارای علائم بیماری است می‌خواهی در خانه بماند، باید این درخواست را طوری مطرح کنی که بداند نیت تو، حفظ سلامت اوست. به او بگو که همه جوره حمایتش می‌کنی. اگر حالش تعریفی ندارد اما حس می‌کند می‌تواند کار کند، در صورت امکان، او را به دورکاری تشویق کن.

اگر کارمندی امتناع کرد و در انجام کارش مشکل داشت، به او بگو: «نمی‌توانم اجازه دهم در اینجا کار کنی چون نگران سلامتی تو و بقیه کارمندها هستم.» اگر بیماری او مستقیما سلامتی یکی از همکاران را تهدید می‌کند، می‌توانی به او بگویی که یک دکتر، وضعیتش را چک خواهد کرد. اما در همه موقعیت‌ها، مدیران باید مواظب باشند که فرضیه‌سازی نکنند و بین افراد فرق نگذارند. مثلا در مورد ویروس کرونا که در چین شروع شد، یک مدیر در آمریکا نباید تصور کند که یک کارمند چینی‌تبار، احتمال آنکه ناقل این بیماری باشد بیشتر از بقیه است. یا اگر کارمندی از همکارش به‌خاطر عطسه‌های مکرر گلایه کرد، باید این رفتار را از نزدیک مشاهده کنی و از همکار مربوطه سوال کنی تا ببینی آیا حالش خوب است یا نه یا می‌خواهد به‌خانه برود یا نه. از رفتار تلافی‌جویانه یا تبعیض‌آمیز به‌شدت پرهیز کن. این می‌تواند به مرور تو را به یک مدیر زورگو تبدیل کند.

اما می‌توانی به‌ کارمندی که از همکارش شاکی است کمک کنی. مثلا به او اجازه بده موقتا در یک جای دیگر کار کند یا حتی از خانه کار کند. اگر در این موارد، سوال یا کمکی خواستی می‌توانی از منابع انسانی کمک بگیری. آنها می‌توانند آخرین راهنمایی‌ها در مورد مدیریت کرونا در کسب‌وکارها را در اختیارت بگذارند. این اطلاعات در سایت‌هایی مثل CDC یا OSHA در دسترس عموم است.