اما متاسفانه با توجه به اوضاع بد بازار کار به‌دلیل کرونا، فرصت‌های شغلی خیلی کم هستند و جست‌وجوهایم تا حد زیادی بی‌نتیجه بوده است. تصمیم داشتم اینجا بمانم و شرایط را تحمل کنم تا یک کار جدید پیدا شود (وقتی الان شاغل باشی، راحت‌تر کار پیدا می‌کنی. به هر حال من که دو سال است دارم شرایط اینجا را تحمل می‌کنم و این اتفاق‌ها برایم عجیب نیست). اما درست وقتی فکر می‌کردم شرایط از این بدتر نمی‌شود، اوضاع به هم ریخت. دیگر نمی‌توانم برای مدت نامعلوم در این سازمان کار کنم.

شدیدا دلم می‌خواهد استعفا دهم و به‌خاطر سلامت روانم هم که شده، خودم را از شر این محیط مسموم راحت کنم اما می‌ترسم که اگر استعفا دهم، چون هنوز کار دیگری پیدا نکرده‌ام، سال‌ها بیکار بمانم. آیا استعفا دادن، آن هم با علم به اینکه فرصت‌های شغلی در حوزه ما کم است، منطقی است؟ آیا این یک تصمیم غیرمسوولانه است و به اهداف حرفه‌ای من در بلندمدت آسیب می‌زند؟ اگر توصیه‌ای دارید ممنون می‌شوم بشنوم. قلب و مغزم مدام درحال جنگند.

پاسخ: دوست عزیز،

متاسفم. در موقعیت وحشتناکی گیر افتاده‌ای. قاعده کلی این است که سلامت روان و جسمی خودت را در اولویت قرار دهی.

اما در عمل، خیلی‌ها در شرایطی که برایشان بد است می‌مانند چون مجبورند مخارج زندگی خود را تامین کنند. غذا، خانه و درمان. و نداشتن اینها نیز برای سلامت مضر است. اما اگر منبع درآمد دیگری پیدا نکرده‌ایم، آیا استعفا دادن درست است؟ از کجا بدانیم کی استعفا دهیم که به ضررمان نباشد؟ جوابش سخت است، به خصوص در بازار کار فعلی.

اولین موضوعی که باید بررسی کنیم اوضاع مالی‌ات است. اگر مجبور باشی یک مدت بدون شغل سر کنی، چند ماه می‌توانی هزینه‌هایت را بپردازی؟ آیا پولی برای روز مبادا پس‌انداز کرده‌ای؟ اگر استعفا دهی، از پس مخارج چند ماهت بر می‌آیی؟ سه چهار ماه؟ یک‌سال؟ بیشتر؟ اگر فقط بتوانی هزینه‌های سه چهار ماهت را بپردازی، بیشتر مردد می‌شوم.

سوال بعدی این است که چند ماه زمان لازم است تا یک کار دیگر پیدا کنی؟ پیدا کردن جواب این سوال کمی پیچیده است. اگر شرایط بازار کار مساعد بود، به تو می‌گفتم ببین در گذشته چقدر طول می‌کشید که کار جدید پیدا کنی. تو هم در جواب می‌گفتی مثلا دو ماه و فرض را بر این می‌گذاشتیم که الان هم همان‌قدر طول می‌کشد. اما وقتی اوضاع بازار کار خراب است، به‌خصوص در شرایط کرونا، نمی‌توانی به تجربیات سابقت اتکا کنی.

پس از کجا بفهمیم؟ نمی‌توانی با اطمینان بگویی. می‌توانی به یکسری داده‌ها رجوع کنی تا به جواب نزدیک‌تر شوی. مثلا اینکه دایره ارتباطاتت چقدر گسترده است؟ طی یک‌سال اخیر، چقدر طول کشیده تا بقیه افراد در حوزه کاری شما کار جدید پیدا کنند؟ (می‌توانی با افرادی که کارهای مشابه تو انجام می‌دهند صحبت کنی). درحال‌حاضر در حوزه شما چقدر استخدام صورت می‌گیرد؟ مهارتت در مصاحبه چقدر است؟ تقاضا برای مهارت‌های تو چقدر است؟ اما حتی اینها هم تو را به جواب قطعی نمی‌رسانند.

و به‌عنوان کسی که از ابهام به شدت وحشت دارم، به نظرم بهترین راه این است که از خودت بپرسی: «بدترین اتفاقی که می‌تواند بیفتد چیست؟» بعدش چی؟ اگر قبل از پیدا کردن شغل جدید، پس‌اندازت تمام شد چی؟ آیا امکانش هست موقتا با خانواده یا دوستانت زندگی کنی؟ آیا می‌توانی برای پرداخت هزینه‌ها یک شغل موقتی برای بقا پیدا کنی؟ آیا شغل‌هایی از آن دست، اگر کرونا ادامه داشته باشد، امن هستند؟ به عبارت دیگر، اگر همه چیز در هم بریزد، بعدش چه؟(در هر شرایط سختی، پاسخ دادن به این سوال به طرز عجیبی به آدم آرامش می‌دهد).

می‌دانم که دوست داری یک جواب قطعی پیدا کنی. کاش می‌توانستم چنین جوابی به تو بدهم اما به‌نظرم وجود ندارد. ولی با پرسیدن سوالاتی که به آنها اشاره کردم، می‌توانی احتمالات را پیش‌بینی کنی.

در همین میان، یکسری گزینه‌های دیگر را هم می‌توانی امتحان کنی. مثلا، آیا کارفرمایت موافقت می‌کند پاره‌وقت برایشان کار کنی؟ این کمک می‌کند گاهی از فضای سمی آنجا فاصله بگیری و وقت داشته باشی که دنبال کار هم بگردی، و البته درآمدی هم داشته باشی. آیا هیچ‌کدام از اتفاقاتی که آنجا افتاده غیرقانونی محسوب می‌شوند؟ اگر بله، پس در جایگاهی هستی که در صورت استعفا، از آنها درخواست سنوات کنی. شاید زیاده‌روی به‌نظر برسد اما شکستن قوانین کار برای بعضی از کارفرماها عادی است و یک وکیل می‌تواند کمک کند ببینی آیا کارفرمای تو نیز جزو آنها هست یا نه.

یک نکته دیگر. آیا در شغل تو امکان فریلنسینگ وجود دارد؟ گرچه فریلنسینگ(آزادکاری یا همان کار پروژه‌ای) در همه زمینه‌ها ممکن نیست و بعضی از جنبه‌هایش ممکن است با روحیات هرکسی سازگار نباشد اما اگر چند تا مشتری پیدا کنی و برای یک مدت کوتاه انجامش دهی، امنیت مالی پیدا خواهی کرد و با احساس امنیت بیشتری استعفا خواهی داد.

کاش یک جواب مشخص‌تر برایت داشتم. تنها کاری که می‌توانی انجام دهی، این است که عوامل بالا را آزمون و خطا کنی و ببینی با کدام راحت‌تری و البته در حین بررسی این گزینه‌ها، دنبال کار هم بگرد. موفق باشی.