«ساعت شناور» چگونه به کارمندان ابلاغ شد؟
نمایش همراهی دولت با شهرداری
تحقیقات «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد تعداد زیادی از دستگاه‌های اجرایی مصوبه مذکور را هنوز به‌صورت داخلی به کارمندان خود ابلاغ نکرده بودند. تصویب شناورسازی ساعت کار را نه تنها به دلیل تاخیر در ابلاغ داخلی آن به دستگاه‌های دولتی از طریق اتوماسیون اداری می‌توان یک اقدام نمادین در زمینه همراهی دولت با شهرداری توصیف کرد، بلکه حتی محتوای این مصوبه به نحوی تنظیم شده که از یک‌سو تامین‌کننده نظر پلیس و شهرداری تهران به‌طور کامل نیست و از طرفی متن آن به نحوی تنظیم شده که شناورسازی ساعت کار یک «تکلیف» برای دستگاه‌های اداری اعلام نشده، بلکه یک «مجوز» است که به اختیار مقامات ارشد هر دستگاه می‌تواند اجرا شود.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، با شروع فصل پاییز و بازگشایی مدارس، ترافیک تهران روز گذشته زیر ذره‌بین مدیران شهری و پلیس راهور پایتخت قرار گرفت تا میزان اثرگذاری طرح‌هایی که به منظور آماده‌باش برای تشدید ترافیک در پاییز تدارک دیده شده بود، در اولین ساعات آغاز نیمه پرترافیک سال سنجیده شود.
داده‌های اولیه از وضعیت ترافیک تهران در ساعات پیک صبحگاهی دیروز نشان داد اگرچه به‌طور طبیعی ترافیک تهران نسبت به صبحگاه ایام تابستان سنگین‌تر بوده است، اما در مقایسه با اول مهر سال گذشته وضعیت متغیرهای ترافیکی در بسیاری از معابر شهر بهتر از سال گذشته بود. آن‌گونه که محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد، روز گذشته طول معابر آزاد و روان ترافیکی 6 درصد نسبت به اول مهر پارسال افزایش یافته و با افزایش میانگین سرعت خودروهای در حال تردد در معابر در ساعات پیک صبحگاهی، میزان اتلاف وقت شهروندان در ترافیک به این ترتیب کاسته شد. امسال فصل شروع مدارس در حالی آغاز شد که اولین پاییز بدون طرح زوج و فرد در تهران تجربه می‌شود. مشاهدات میدانی و اظهارات رانندگان تاکسی و سرویس‌های مدارس نشان داد حجم ترافیک صبح دیروز در مقایسه با سال‌های گذشته قدری کمتر بوده است. از سوی دیگر ترافیک در ساعات غیرپیک پیش از ظهر دیروز نیز به شکل محسوسی کمتر از گذشته بود؛ شاهد عینی این مدعا را می‌شد در قیمت پیشنهادی تاکسی‌های اینترنتی همچون اسنپ و تپسی جست‌وجو کرد که دیروز بهای کمتری را برای سفرهای با مبدا و مقصد یکسان در شهریورماه اعلام کردند. به نظر می‌رسد بخشی از این کاهش بار ترافیک در زمان غیرپیک به این موضوع ارتباط دارد که والدین شاغل در بخش خصوصی و مشاغلی که ساعت کاری آنها صبح‌ها دیرتر از ادارات آغاز می‌شد، دیروز پس از رساندن فرزندان دانش‌آموز خود به مدرسه بلافاصله در محل کار حاضر شدند و در نتیجه از حجم تردد خودروها در ساعات غیرپیک به شکل محسوسی کاسته شد.
دیروز همچنین نخستین روز از سهمیه ۲۰روزه تردد رایگان خودروها در حلقه دوم طرح ترافیک بود اما فعلا گزاره متقنی در دست نیست که به واسطه آن بتوان فهمید شهروندان به توصیه‌ها برای عدم استفاده از این سهمیه در روزهای نخست مهرماه توجه کرده‌اند یا نه. کاهش حجم ترافیک صبحگاه اول مهر اگرچه خبر خوشایندی است، اما این بهبود وضعیت ترافیکی می‌توانست به مراتب بیشتر و محسوس‌تر باشد اگر دولت نقش خود را به شکل تمام عیار در همراهی با مدیریت شهری ایفا می‌کرد. سه سال پیاپی است که دولت با پیشنهاد مدیریت شهری درخصوص تغییر ساعت شروع کار ادارات و بانک‌های دولتی موافقت و این موضوع را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌کند تا به این ترتیب از طریق «مدیریت تقاضای سفر» در ساعات پیک ترافیک صبحگاهی، از میزان سفرهای همزمان شهروندان در یک بازه زمانی یک تا دو ساعته در اول وقت بکاهد و به این ترتیب از حجم خودروهای عبوری در معابر کاسته شود.
پیشنهادهایی که در سال‌های ۹۶ و ۹۷ مطرح شد، ناظر بر شناور شدن ساعت حضور کارمندان دولت و بانک‌ها در محل کار بود. اما امسال شهرداری با کسب تجربه از برنامه‌های مدیریت ترافیک در دو سال گذشته، پیشنهاد تکامل یافته دیگری به دولت ارائه کرد، مبنی بر اینکه علاوه بر ساعت شروع کار، ساعت پایان کار کارمندان نیز شناور شود. در صورتی که این پیشنهاد به تصویب دولت رسیده و ابلاغ می‌شد، کارمندان می‌توانستند در صبحگاه بین ساعت ۷ تا ۹ بر سر کار خود حاضر شده و در عصرگاه نیز بین ساعت ۱۵ تا ۱۷ محل کار را ترک کنند تا به این ترتیب حجم ترافیک در ساعات پیک عصرگاهی نیز در بازه زمانی بزرگ‌تری توزیع شود. این در حالی است که استانداری تهران صرفا موافقت دولت برای شناورسازی ساعات شروع کار را از دولت دریافت کرد و نسخه تکامل یافته شهرداری برای تغییر ساعت کار در اول مهر امسال عملا وتو شد.
بخشی از مقامات ارشد دولتی به دلیل پیروی از یک نگاه سنتی که سال‌هاست در بدنه دستگاه‌های اجرایی حاکم است، با هر نوع تغییر ساعت کار مخالف هستند و به همین دلیل تا حد امکان در برابر این موضوع مقاومت می‌کنند. این مقاومت امسال نه تنها به شکل تصویب نصفه و نیمه پیشنهاد شهرداری تهران خود را نشان داد، به‌صورت تعلل در ابلاغ داخلی مصوبه دولت در اغلب دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها نیز منعکس شد. تحقیقات «دنیای اقتصاد» در این رابطه نشان می‌دهد مصوبه‌ای که برای اجرای کوتاه‌مدت ۱۵ روزه تدارک دیده شده، اگرچه در دقیقه ۹۰ یعنی آخرین روز شهریور ماه توسط دولت به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد، اما مدیران ارشد اغلب دستگاه‌ها آن را برای اجرا در داخل دستگاه تحت امر خود ابلاغ نکردند و به این ترتیب کارمندان از مواهب شناورسازی ساعت کار در اول مهر بی‌بهره ماندند. به این ترتیب تلاش شهرداری برای عبور از نگاه سنتی مدیران دولتی به نتیجه‌ای که باید نینجامید.
مجموعه این موارد اعم از تصویب نصفه و نیمه پیشنهاد شهرداری درخصوص شناورسازی ساعت شروع و پایان کار، «مجاز» شمردن دستگاه‌ها برای اجرای این مصوبه به جای «مکلف» کردن آنها به شناورسازی ساعت کار توسط مقامات ارشد دولتی و نیز تعلل مدیران ادارات، دستگاه‌ها و بانک‌ها در ابلاغ فوری این مصوبه در داخل دستگاه تحت امر خود پیش از شروع مهر ماه نشان می‌دهد اقدام دولت درخصوص شناورسازی ساعت کار بیشتر یک حرکت نمادین بوده و اهتمامی برای موثر بودن این حرکت در کاهش ترافیک بغرنج مهرماه بین مقامات دولتی وجود ندارد. افزون بر این، نمود دیگری از نمایشی بودن حرکت دولت درخصوص شناورسازی ساعت کار را می‌توان در «بی‌سرانجام بودن تلاش بیش از دو ساله مدیریت شهری برای اقناع مدیران دولتی به منظور دائمی کردن شناورسازی ساعت کار دست‌کم در نیمه دوم سال» مشاهده کرد.
مدیران ارشد ترافیکی پایتخت از تابستان سال ۹۶ که ایده شناورسازی ساعت کار کارمندان دولتی را برای اولین بار مطرح کردند، به دنبال اجرای دائمی آن با توجه به آثار مثبتی که در کاهش حجم ترافیک دارد، بودند و اصرار داشتند که این تجربه موثر جهانی، صرفا به شکل یک مانور محدود دو هفته‌ای اجرا نشود؛ اما از آن زمان تاکنون هنوز نتوانسته‌اند نظر دولتمردان را در این خصوص جلب کنند و اصطلاحا «کارستان» کنترل ترافیک را در پایتخت به اجرا بگذارند. به نظر می‌رسد همراهی موثر دولت و شهرداری برای مدیریت ترافیک زمانی به نتیجه کامل می‌انجامد که دولتمردان از باورهای سنتی درباره شکل اعمال ساعت کار عبور کرده و ملاحظه‌کاری در برابر پیاده‌سازی روش‌های تجربه شده مدیریت تقاضای سفر را کنار بگذارند.
ارسال نظر