افزایش بودجه مسکن در سال ۹۹
تبصره‌های ۵ و ۸ این لایحه مرتبط با بخش مسکن و عمران شهری است. در تبصره ۵ انتشار اوراق مالی با اولویت هزینه‌کرد منابع حاصل از آن در بازآفرینی شهری و بافت‌فرسوده به شرکت‌های دولتی واگذار شده است. در حالی‌که در قانون بودجه سال ۹۸ انتشار این اوراق به شهرداری‌ها و سازمان‌های وابسته واگذار شده بود. همچنین در تبصره ۸ نیز هزینه‌کرد اعتبارات حاصل از بند «ب» این تبصره به جای احداث واحدهای مسکونی اجتماعی و حمایتی به طرح اقدام ملی تامین مسکن اختصاص داده شده است. در عین حال، عملیات آماده‌سازی، محوطه‌سازی، تامین خدمات روبنایی و زیربنایی و تکمیل واحدهای مسکن مهر، طرح‌های بازآفرینی شهری و احیای بافت‌های فرسوده همانند گذشته جزو سایر محل‌های هزینه‌کرد منابع حاصل از این بند همانند قانون بودجه سال گذشته است.
در تبصره ۱۴ نیز پتانسیل جدیدی در حوزه مسکن از اعتباری برابر با ۱۰۲ هزار میلیارد ریال به تولید و اشتغال در بخش‌های حمل و نقل ریلی، مسکن و نهاده‌های کشاورزی در نظر گرفته شده است. در عین‌حال با توجه به اینکه هزینه‌کرد به‌طور شفاف تبیین نشده، در بخش مسکن پیشنهاد‌هایی ارائه شده است. در بخشی از این پیشنهادها تاکید شده، با توجه به شرایط حاکم در بخش مسکن در بازه زمانی سال‌های ۹۷ تا ۹۸ از نظر افزایش قیمت و تولید محدود مسکن و رکود معاملات خرید و فروش و همچنین از نظر اثرات مسکن در توسعه اشتغال‌زایی، تولید مصالح، تجهیزات و تاسیسات ساختمانی و همچنین توسعه حمل و نقل ضرورت دارد تا با تدقیق سهم هر بخش، سهم بخش مسکن از اعتبار مذکور معادل ۵۰ هزار میلیارد ریال تعیین و تخصیص یابد.
بر اساس این گزارش و در فصل‌های جداسازی اعتبارات موضوع آب و فاضلاب، فصل مسکن با اعتبار ۴۹۷ میلیاردریال حدودا ۴۰ درصد افزایش، فصل توسعه و خدمات‌شهری، روستایی و عشایری با اعتبار ۳۱هزار و ۱۹۶ میلیارد ریال حدود ۷ درصد افزایش و فصل تحقیق و توسعه در امور مسکن، عمران شهری و روستایی با اعتبار ۱۴۶۱ میلیارد ریال حدود ۴۵ درصد افزایش را در لایحه بودجه ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۸ نشان داده است.
این گزارش می‌افزاید، به واسطه رشد هزینه‌های واحد در حوزه‌های مرتبط، عملا سهم و حجم منابع موثر در فصل مسکن با افزایش محدوده و در فصل توسعه و خدمات شهری، روستایی و عشایر کاهش قابل‌ملاحظه‌ای داشته است. بررسی اعتبارات دستگاه‌های اجرایی در بخش مسکن و شهرسازی از نظر مقادیر اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در لایحه بودجه سال ۹۹ نشان می‌دهد بودجه مجموعه وزارت راه و شهرسازی با احتساب اعتبارات بخش‌های زیرمجموعه تنها در حوزه مسکن و شهرسازی نسبت به سال گذشته با اعتبار ۱۷هزار و ۹۲۲ میلیارد ریال حدود ۲۷ درصد افزایش داشته است. همچنین در دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی، دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و شرکت عمران شهرهای‌جدید به ترتیب با حدود ۳۰۰ و ۱۰۰ درصد افزایش اعتبارات بیشترین افزایش و تنها شرکت بازآفرینی‌شهری ایران کاهش ۱۰ درصدی اعتبارات را نسبت به بودجه مصوب سال ۹۸ داشته‌اند.
کاهش ۱۶ درصدی بودجه بنیاد مسکن
بر اساس این گزارش، اعتبارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با ۱۰هزار و ۹۳۶ میلیارد ریال حدود ۱۶ درصد کاهش و سازمان امور شهرداری‌ها و دهیاری‌ها با اعتبار ۱۰هزار و ۳۶۶ میلیارد ریال افزایش قابل‌توجه حدودا ۵۰ درصدی را نسبت به سال گذشته داشته است.
اختصاص ردیف بودجه مسکن اقشار محروم و کم درآمد
همچنین این گزارش حاکی است که از مهم‌ترین اعتبارات متفرقه نسبت به قانون بودجه سال ۹۸ حذف ردیف اعتبارات «تامین زیرساخت و یارانه سود تسهیلات مسکن مهر و روستایی» از لایحه بودجه و افزودن ردیف «تامین اعتبار موردنیاز اجرای بند ب ماده ۶۹ قانون برنامه ششم توسعه درخصوص مسکن اقشار محروم و کم درآمد» به لایحه برای اولین بار و همچنین افزایش قابل توجه ۲۰۰ درصدی اعتبارات پیش‌بینی شده برای ردیف «اعتبار موضوع آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون ساماندهی و حمایت مالی از تولید و عرضه مسکن» است.
۲هزار میلیارد تومان برای بازآفرینی‌شهری
برای پشتیبانی از طرح‌های اشتغال‌زا و مولد در موضوع تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۷ یکی از اولویت‌ها حمایت از بخش بافت فرسوده است. برنامه بازآفرینی شهری با هدف نوسازی ۱۰۰هزار واحد مسکونی با متوسط مساحت زیربنای ۸۵ مترمربع در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری و ارتقای خدمات زیربنایی و روبنایی محلات هدف در ۴۸۶ محله و ایجاد ۱۲۰ هزار فرصت شغلی به‌طور مستقیم و ۱۸۰ هزار فرصت شغلی به‌صورت غیرمستقیم تعریف شده است.
بر اساس این گزارش، میزان کل اعتبار پیش‌بینی شده در سال ۱۳۹۹ برای برنامه ملی بازآفرینی شهری معادل ۲۰ هزار میلیارد ریال است که ۱۰ هزار میلیارد ریال آن از محل بودجه عمومی کشور برای اجرایی‌کردن پروژه‌های اقدامات مشترک و ۱۰ هزار میلیارد ریال آن جهت پرداخت تسهیلات در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی می‌شود میزان اشتغال مستقیم ایجاد شده توسط این برنامه حدود ۵۱ هزار نفر باشد. در عین حال جمع‌بندی و پیشنهادهای گزارش دفتر زیربنایی گروه مسکن و شهرسازی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درخصوص بررسی لایحه بودجه ۱۳۹۹ کشور در بخش مسکن و شهرسازی نیز با جزئیات بررسی شده است.
