تازه‌ترین تحولات معدنی با بحران اوکراین
طیف وسیعی از تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌ها پیرامون بحران اوکراین حول محور غذا و انرژی می‌‌‌‌‌‌‌‌چرخد، اما یک بخش مهم از تبعات این تنش به صنایع معدنی و استخراج از معادنی مربوط است که اوکراین و روسیه در سالیان اخیر، نیازهای بسیاری از تولیدکنندگان جهان را تامین کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. فعلا تحریم بخش اندکی از صنایع معدنی را در برگرفته، اما نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌های بسیاری از اوج‌‌‌‌‌‌‌‌گیری فشار به روسیه حکایت دارد. به‌نظر می‌رسد استرالیا، برزیل و برخی دیگر از معدنکاران بزرگ جهان همچون کانادا برنده اصلی این بحران هستند، اما از آن‌سو اتحادیه اروپا و چین چندان از این وضعیت خوشنود نیستند. در بین شرکت‌های فعال در بخش معدن نیز برندگان و بازندگان وضعیت متفاوتی دارند. بازیگران بزرگ معدنی که در این دو کشور به فعالیت مشغولند، اغلب در بیانیه‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی از مواضع خود در قبال جنگ خانمان‌‌‌‌‌‌‌‌سوز اوکراین پرده برداشته و نسبت به تبعات تداوم آن هشدار داده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. اثر جدی این تنش فعلا در بازارهای طلا، نیکل و خانواده پلاتین احساس شده است.
با اینکه برای قضاوت درباره اثرات بحران اوکراین بر قیمت جهانی فلزات دقیقا نمی‌توان عددی تعیین کرد، انتظار می‌رود تداوم تنش تاثیر قابل‌توجهی بر زنجیره تامین صنعت معدن داشته باشد. روسیه درمیان سه تولیدکننده برتر الماس، طلا، فلزات گروه پلاتین (PGMs) و نیکل قرار دارد. همچنین یک تامینکننده کلیدی زغال‌سنگ (به بازارهای اروپایی)، پالادیوم، و فروشنده سنگ‌آهن و آلومینیوم به این کشورهاست. در مورد اوکراین، انتظار می‌رود در نتیجه تداوم تنش، تولید این کشور در بخش زغال سنگ، سنگ‌آهن و اورانیوم با اختلال جدی مواجه شود.
هنوز عده اندکی از بازیگران معدنی تمایل به خروج از دو کشور اوکراین و روسیه دارند. نقطه اتصال روسیه و اوکراین به‌عنوان یکی از کانون‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری معدنی طی دو دهه اخیر محل فعالیت بازیگرانی مشهور نظیر فریکسپو، کین‌‌‌‌‌‌‌‌راس، پلیمتال، اوراز و... است. تحریم‌های شدیدتر اما می‌تواند کل جریان تولید معدنی در اوکراین و بخش‌هایی از روسیه را مختل سازد. شرکت‌هایی نظیر کین‌‌‌‌‌‌‌‌راس اعلام کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند با توجه به مصرف ۹۸درصد از تولیدات معدنی آنها درون روسیه، نگرانی چندانی بابت برقراری تحریم‌ها علیه روسیه ندارد. پلیمتال نیز در یک بیانیه مشابه وضعیت خود را به همین شکل توصیف کرده است.
روسآل یکی از شرکت‌هایی است که به واسطه ارتباطات گسترده با ابربنگاه‌هایی نظیر ریوتینتو و گلنکور، تحت‌فشار بالایی قرار گرفته است.
ممکن است در نتیجه تحریم‌ها بخش‌هایی از پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌های مشترک این شرکت، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حتی فروش روسال تحت‌الشعاع قرار گیرد که این موضوع روی صادرات این بنگاه اثرگذار خواهد بود. گفته شده ممکن است در اثر این وضعیت، قیمت فولاد، آلومینیوم و برخی دیگر از فلزات بازهم افزایش یافته و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران به فعال‌کردن معادن خطرناک و ناایمنی در زامبیا و کلمبیا تشویق شوند.
پیشتر «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به تلاش نیپون‌استیل برای جایگزین‌کردن برزیل و استرالیا برای خرید سنگ اعلام کرده بود فعالیت در این دو کشور درگیر جنگ را کاهش خواهد داد. ارچلور‌میتال هند هم فعالیت در معادن زیرزمینی سنگ‌آهن در اوکراین را متوقف کرده و در عین حال تولید در یک کارخانه فولاد را نیز کاهش داده است. تحولات البته به همین‌جا ختم نمیشود. هندی‌‌‌‌‌‌‌‌ها که جزو بازیگران بزرگ معدن جهان هستند، در عرضه بسیاری از تولیدات خود، دست به‌عصا حرکت می‌کنند. برای نمونه هند، که بزرگ‌ترین مرکز برش و پرداخت الماس در جهان است، با پیش‌بینی اختلال در عرضه، فعالیت‌های تولیدی در ایالت گجرات را کند کرده است. صنعت الماس در حال‌حاضر نگران افزایش هزینه‌های تولید در کنار افزایش قیمت الماس خام است و از این نظر، فروش الماس در مقطع کنونی به‌نظر هندی‌‌‌‌‌‌‌‌ها خطاست.
شوک بوئینگ به بازار تیتانیوم
یک خبر مهم دیگر نیز پایان‌یافتن قراردادهای خرید تیتانیوم از روسیه توسط برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان بود. در صدر این شرکت‌ها، بوئینگ قرار دارد که از مهم‌ترین خریداران در بازار تیتانیوم بوده و اعلام کرده در نتیجه بحران اوکراین و تحریم‌های جهانی علیه روسیه، قراردادهای خود با تولیدکنندگان تیتانیوم در روسیه را به حالت تعلیق درخواهد آورد. این موضوع البته طبق اعلام بوئینگ خللی در تولید محصولات مختلف شرکت ایجاد نخواهد کرد و به دلیل خرید از بازیگرانی متنوع، چالشی برای صنعت هواپیما نخواهد بود.
شرکتی که بوئینگ تا پیش از این بخشی از تیتانیوم موردنیاز خود را از آن تهیه می‌‌‌‌‌‌‌‌کرد، یک تامینکننده مشهور روسی است که VSMPO-Avisma نام دارد. در پاسخ به این وضعیت نیز شرکت روسی با ابراز ناراحتی از چنین تصمیمی تصریح کرد؛ که ما برای بروز این رخداد آماده بودیم. با اینکه بوئینگ اعلام کرده خاتمه یافتن همکاری با تامینکننده تیتانیوم روسی اثری بر تداوم تولید هواپیما ندارد اما بررسی شواهد مختلف نشان می‌دهد اویسیما به تنهایی یک‌چهارم از کل تیتانیوم جهان را تامین می‌‌‌‌‌‌‌‌کند ضمن اینکه عمده نیاز بوئینگ در زمینه فلز تیتانیوم توسط همین شرکت روسی‌‌‌‌‌‌‌‌الاصل تامین می‌شود. چنین شوکی جدا از اثرات قیمتی بر بازار تیتانیوم، احتمالا بازار صنایع هوایی را نیز با تحولات تازه‌‌‌‌‌‌‌‌ای روبه‌رو خواهد کرد.
اثر بحران اوکراین بر بازارهای جهانی در حالی رخ داده است که بررسی مجله وردیکت (Verdict) نشان می‌دهد در فوریه نسبت به ژانویه خوش‌بینی نسبت به آینده اقتصاد جهان افزایش یافته است. روندی که البته با بروز بحران اوکراین احتمالا در نظرسنجی بعدی شاخص مدیران خرید جهان رنگ باخته و خوش‌بینی به وضعیت اقتصاد و صنعت را کاهش خواهد داد.
