طلای سیاه نزدیک به سقف پنج ماهه باقی ماند
تقابل سیگنال‌های مثبت‌و‌منفی در بازار نفت
روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶:۳۰ به وقت تهران) هر بشکه نفت خام برنت ۶۳ سنت کاهش قیمت داشت و با رسیدن به ۲۷/ ۴۴ دلار بر بشکه به پایین مقاومت ۴۵ دلاری بازگشت. شاخص نفت خام آمریکا نیز ۵۸ سنت کاهش قیمت داشت و به ۲۴/ ۴۲ دلار بر بشکه رسید. به این ترتیب به نظر می‌رسد این هفته عملکرد برنت منفی و عملکرد دبلیو.تی.آی مثبت باشد. بر‌اساس گزارش‌های موجود، تداخل سیگنال‌های مثبت و منفی در بازار مانع رشد یا افت شدید قیمت‌ها شده و معاملات را وارد فاز انتظار کرده است.
دوران نقاهت طولانی بازار نفت
در واقع اگرچه افول تقاضا و قیمت نفت به‌دلیل شیوع ویروس کرونا بسیار سریع اتفاق افتاد، اما ریکاوری آن کند و طولانی خواهد بود. یکی از نشانه‌های کند بودن این روند، کاهش واردات نفت خام هند در ماه جولای بوده است. در این ماه واردات نفت خام هند به علت شیوع دوباره ویروس کرونا و اثر آن بر پالایشگاه‌های این کشور، به کمترین سطح از مارس 2010 رسید. بروز این نشانه در هند به‌عنوان یکی از محرک‌های اثرگذار بر رشد مصرف نفت خام در حالی است که کارشناسان انتظار ندارند تقاضای نفت خام هند در مدت‌زمانی کوتاه و به شکل قریب‌الوقوع به دوران پیش از کرونا بازگردد.
در عین حال در شرایطی که نشانه‌هایی از بهبود تقاضا در آمارهای منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا مشاهده می‌شود (کاهش حجم ذخایر نفت خام تجاری آمریکا در هفته گذشته)، موج دوم کرونا و افزایش مازاد عرضه نفت خام بر این آمار مثبت سایه انداخته‌اند. در کنار کاهش 6/ 1 میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت خام تجاری آمریکا برای سومین هفته متوالی که همواره به‌عنوان نشانه‌ای از رشد تقاضا در بازار نفت شناخت می‌شود، رشد تقاضای چین نیز به تازگی تبدیل به محرکی تازه برای بازار نفت شده است. اما این دو اتفاق مثبت برای اثرگذاری بر نگاه بدبینانه فدرال رزرو آمریکا و اوپک‌پلاس در مورد چشم‌انداز مه‌آلود تقاضای نفت بر اثر شیوع ویروس کرونا؛ از قدرت چندانی برخوردار نبوده‌اند. در عین حال انتشار آمار ناامیدکننده از نرخ بیکاری در آمریکا نیز در کمرنگ شدن عوامل مثبت بازار نفت تاثیرگذار بوده است. پنج‌شنبه گذشته و با انتشار گزارش شمار متقاضیان بیمه بیکاری در آمریکا که بالاتر از میزان پیش‌بینی‌ها بود، بهای نفت حدود یک درصد سقوط کرد زیرا این آمار بار دیگر بر نگرانی‌های اقتصادی ناشی از انتشار ویروس کرونا دامن زد. بر‌اساس گزارش‌های موجود، شمار کسانی که در آمریکا برای نخستین بار در یک هفته اخیر درخواست دریافت مزایای بیکاری کرده‌اند، بار دیگر از یک میلیون نفر عبور کرده است. در کنار انتشار آمار دور از انتظار از بیکاران آمریکایی که نشانه‌ای از بهبود نیافتن اقتصاد این کشور در دوران کرونا است، هنوز هیچ کدام از مقامات فدرال رزرو نیز اشتیاقی از خود نسبت به کاهش بیشتر نرخ بهره نشان نداده‌اند. بنابراین به نظر نمی‌رسد که دست‌کم در کوتاه‌مدت شاهد رسیدن نرخ بهره به سطح منفی در آمریکا مانند کشورهای حوزه منطقه یورو، سوئیس یا ژاپن باشیم. این اتفاق به این معناست که سایر ارزها در مقابل دلار قدرت خرید خود را از دست می‌دهند و طبعا توان آنها برای خرید نفت که ارزش آن با دلار تعیین می‌شود، کاهش خواهد یافت.
ثبات برنت در محدوده 45 دلار
در اوایل ژوئن (خرداد-تیر) قیمت نفت که خود را از زیر صفر به 40 دلار بر بشکه رسانده بود، در این محدوده متوقف شد. اما پس از این بازه زمانی، بهای نفت با وجود تداوم تلاش کشورها برای مهار شیوع کرونا، وارد روندی افزایشی شد. با این حال پیام جلسه کمیته نظارت بر توافق اوپک‌پلاس که هفته گذشته برگزار شد این بود که بازار نفت همچنان شکننده و چشم‌انداز آن نامشخص است. اما در کنار این چشم‌انداز ناامیدکننده، اوپک و متحدانش اعلام کردند این تولیدکنندگان بر پایبندی اعضایی که در ماه‌های اخیر مازاد تولید داشتند متمرکز شده‌اند تا پایبندی آنها را تضمین کنند. به گزارش رویترز، اوپک‌پلاس دریافته که برخی از اعضا باید تولیدشان را 31/ 2 میلیون بشکه در روز کاهش دهند تا مازاد تولیدشان در ماه‌های گذشته را جبران کنند.
در میان اعضای اوپک، عراق و نیجریه پایین‌ترین نرخ پایبندی به کاهش تولید را داشته‌اند و حتی امارات متحده عربی که در ژوئن تولیدش را به‌طور داوطلبانه به میزان بیشتری کاهش داده بود، در فاصله ماه مه تا جولای ۵۰ هزار بشکه در روز مازاد تولید داشته است. گزارش داخلی اوپک‌پلاس به ریسک‌های تقاضا اشاره کرده و نشان می‌دهد که این گروه انتظار دارد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۰ به میزان 1/ 9 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند که ۱۰۰ هزار بشکه در روز بالاتر از پیش‌بینی قبلی است. بر‌اساس این گزارش اگر موج دوم ابتلا به ویروس کرونا در چین، هند، اروپا و آمریکا در نیمه دوم امسال طولانی شود، تقاضا در سال ۲۰۲۰ ممکن است 2/ 11 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کند. تحلیلگران به رویترز گفته‌اند: «قیمت نفت برنت در محدوده ۴۵ دلار در هر بشکه ثبات یافته اما انتظار ندارند بازار در کوتاه‌مدت به قیمت بالاتری صعود کند.»
انتظار برای تداوم کاهش تولید اوپک‌پلاس
در چنین شرایطی یک تحلیلگر ارشد بازارهای کالایی در VI Investment Corp به بلومبرگ گفته است: انتشار آمار بیکاری آمریکا نشان می‌دهد که پاندمی کرونا اقتصاد جهانی و کل مصرف را نشانه گرفته و حتی اگر واکسن کرونا در دسترس باشد، ممکن است اوپک‌پلاس به‌دلیل تداوم ضعف تقاضا مجبور به تداوم کاهش تولید باشد. به گزارش رویترز، کاهش تولید اوپک‌پلاس در ماه مه به 7/ 9 میلیون بشکه در روز رسید که در نوع خود رکورد به شمار می‌رفت با این حال کاهش تولیدات آنها در این ماه کمتر شده و به 7/ 7 میلیون بشکه در روز رسیده است. یک گزارش داخلی اوپک‌پلاس که از سوی رویترز مشاهده شده نشان می‌دهد که تولیدات اضافی 31/ 2 میلیون بشکه‌ای این سازمان قرار است در طول آگوست و سپتامبر حدف شود. هرچند به ساز و کار این حذف اشاره نشده است اما اگر این میزان اضافه تولید در دو ماه پخش شود، کاهش تولید نفت اوپک‌پلاس به حدود 85/ 8 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. در ماه آوریل؛ مسافرت‌های هوایی و جاده‌ای در نقاط مختلف دنیا تحت تاثیر شیوع کرونا ویروس با کاهشی جدی مواجه شد و قیمت نفت را به کمتر از 16 دلار بر بشکه نیز رساند. تهدید این ویروس همچنان بر سر بازار نفت باقی است زیرا شیوع دوباره آن بار دیگر چشم‌انداز تقاضای نفت خام را تیره و تار کرده است.
نشانه‌های مازاد عرضه
تفاوت بین قیمت‌های ماه پیش رو و ماه جاری برای شاخص نفت خام برنت که در حال حاضر به بیشترین حد از ماه مه رسیده است (کنتانگو)، سیگنالی جدی از نگرانی‌های مازاد عرضه است. به این ترتیب در شرایطی که ذخایر نفت خام تجاری آمریکا در هفته گذشته نزولی بوده است اما چشم‌انداز مصرف هنوز تیره و تار است. در چنین شرایطی، پالایشگاه Baton Rouge اکسون‌موبیل در لوئیزیانا، به‌دلیل کمبود تقاضا فعالیت یکی از دو واحد فعال خود را متوقف کرده است. این پالایشگاه پیش از این یکی دیگر از واحدهای تولیدی خود را نیز خاموش کرده بود. به این ترتیب حاشیه سود ضعیف پالایشگاه‌ها در آمریکا به این معناست که تعداد بیشتری از پالایشگاه‌های آمریکایی فعالیت خود را کاهش خواهند داد. در نهایت باید دید تقابل سیگنال‌های مثبت و منفی بازار نفت قیمت این کالا را به کدام سمت هدایت خواهد کرد، بالاتر از قله 45 دلاری یا حرکت به سمت سطوح پایین‌تر.
