«دنیای‌اقتصاد» گزارش ماهانه ۳ نهاد بین‌المللی را بررسی کرد
میزان رشد تقاضای نفت در ابهام
اوپک رشد تقاضا را کندتر از تصورات می‌داند
اوپک روز سه‌شنبه در گزارش ماهانه بازار جهانی نفت خود عنوان کرد که تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۱، با توجه به رشد همزمان موارد ابتلا به بیماری کووید-۱۹ کندتر از آنچه تصور می‌شد، احیا خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سازمان کشورهای صادرکننده نفت در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که تقاضا در سال آینده میلادی به ۵۴/ ۶ میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد و به ۸۴/ ۹۶ میلیون بشکه در روز می‌رسد. این پیش‌بینی افزایش تقاضا برای سال آینده، نسبت به گزارش ماهانه پیشین اوپک ۸۰ هزار بشکه در روز کاهش برآورد را نشان می‌دهد. تضعیف هرچه بیشتر در بخش تقاضا می‌تواند به برنامه‌های اوپک و متحدانش در سال ۲۰۲۱ که به‌دنبال کاهش محدودیت‌های تولید نفت هستند، آسیب بزند. اوپک به‌رغم آنکه وضعیت کنونی را با دقت رصد می‌کند، اما به‌نظر می‌رسد در حال حاضر برنامه‌ای برای لغو یا تغییر استراتژی‌های خود درباره افزایش عرضه نفت در سال آینده ندارد.
با کاهش فعالیت‌های اقتصادی و محدودیت‌های اعمال‌شده برای سفر در دوران شیوع ویروس کرونا قیمت نفت سقوط کرده است. البته این در حالی است که در سه ماه سوم سال‌جاری کاهش محدودیت‌های کرونایی امکان افزایش تقاضا را فراهم آورد؛ اما اوپک در چشم‌انداز خود منتظر کاهش سرعت بهبود اقتصادی مجدد است. گزارش اوپک در مورد چشم انداز اقتصادی این نهاد عنوان می‌کند: «هر چند که بهبود تقاضا در سه ماه سوم سال ۲۰۲۰ در برخی از اقتصادهای جهان چشمگیر بود، اما در میان عدم قطعیت‌های مداوم، به‌ویژه درباره شیوع بیماری کووید-۱۹، روند کوتاه مدت بهبود شکننده است.»
به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، اوپک در گزارش ماهانه خود عنوان کرده است: «روند تجدید حیات منطقه‌ای. افزایش موارد جدید ابتلا به بیماری همه‌گیر تا زمانی که واکسن در دسترس نباشد، تاثیرات منفی بر احساسات بازار خواهد داشت.» این نهاد در ادامه این گزارش ماهانه، پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی در سراسر جهان را کاهش داده است. پیش‌بینی سازمان کشورهای صادرکننده نفت برای رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۱ میلادی با کاهشی ۱/ ۰ درصدی نسبت به گزارش پیشین این نهاد بین‌المللی به ۶/ ۴ درصد رسیده است.
اوپک در ماه جولای پیش‌بینی خود از رشد تقاضای نفت در سال آینده را ۷ میلیون بشکه اعلام کرده بود. اما با توجه به تحولات بازار نفت و چشم‌انداز نه چندان دلچسب و روشن بازیابی اقتصادی که می‌تواند تقاضای نفت را افزایش دهد، به‌طور پیوسته در گزارش‌های ماهانه انتظار خود از تقاضای نفت را کاهش داده است.
این سازمان از سوی دیگر تخمین تقاضای جهانی نفت در سه ماه پایانی سال‌جاری را معادل ۲۲۰ هزار بشکه کاهش روزانه عنوان کرده است. برآورد این گروه از حجم کاهش تاریخی مصرف نفت در سال‌جاری کماکان ۴۷/ ۹ میلیون بشکه در روز است.
عرضه اوپک و غیر اوپک
مطابق آنچه وال استریت ژورنال به آن پرداخته است، اوپک در این گزارش ماهانه، پیش‌بینی خود درباره میزان عرضه نفت غیر اوپکی‌ها در سال‌جاری را هم ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده است. اکنون تولید نفت توسط کشورهای غیر عضو در اوپک ۴/ ۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است که نشانگر افت تولید ۶/ ۳ درصدی تولید نسبت به مدت مشابه در سال گذشته میلادی است. تولید اعضای این نهاد نیز در ماه سپتامبر با کاهش ۵۰ هزار بشکه‌ای به ۱۱/ ۲۴ میلیون بشکه در روز رسیده است. همچنین اوپک پیش‌بینی می‌کند که تقاضا برای نفت خام تولید شده توسط اعضایش سال آینده ۲۰۰ هزار بشکه پایین‌تر از تخمین موجود در گزارش ماهانه قبلی خواهد بود و به ۹۳/ ۲۷ میلیون بشکه در روز برسد.
زنگ خطر کرونا برای نفت از دیدگاه IEA
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) روز چهارشنبه در گزارش ماهانه خود عنوان کرد: ذخایر جهانی نفتی که در اوج شیوع بیماری همه‌گیر افزایش یافته بود حالا به‌طور مداوم در حال کاهش هستند، اما موج دوم بیماری کووید-۱۹ بار دیگر سرعت رشد تقاضا را کاهش می‌دهد و تلاش تولیدکنندگان برای ایجاد تعادل در بازار را پیچیده‌تر می‌کند. تولیدکنندگان اوپک پلاس قصد دارند از ابتدای ژانویه روزانه به میزان ۲ میلیون بشکه عرضه نفت به بازار را افزایش دهند و آژانس نیز پیش‌بینی کرده است با اعمال آتش‌بس در لیبی، تولید نفت این کشور در ماه دسامبر به ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. تولید کنونی نفت لیبی حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز است.
آژانس بین‌المللی انرژی تلاش تولیدکنندگان عضو توافق اوپک پلاس را هم با اشاره به قیمت‌های نسبتا پایدار نفت و کاهش چشمگیر ذخایر موجودی‌ها تا حدودی موفقیت‌آمیز ارزیابی کرده است. مطابق این گزارش کاهش روزانه موجودی‌ها در سه ماه سوم سال‌جاری ۳/ ۲ میلیون بشکه بود و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سه ماه پایانی سال به ۱/ ۴ میلیون بشکه در روز برسد. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد کاهش ذخایر نفتی به‌ویژه در ذخیره‌سازی شناور بسیار شدید بود. مطابق این گزارش ۷۰ میلیون بشکه نفت در سطح جهان از ذخایر شناور کاسته شدند و این رقم به ۱/ ۱۳۹ میلیون بشکه در ماه سپتامبر رسید. اما کاهش ذخایر هم یکنواخت نبود اما ایالات متحده و ژاپن به ترتیب ۵/ ۶ میلیون و ۸/ ۱ میلیون بشکه کاهش یافت، اما در ذخیره‌سازی نفت در کشورهای اروپایی ۳/ ۳ میلیون بشکه افزایش یافت.
به گزارش رویترز، آژانس معتقد است بازیابی تقاضا در تابستان به‌دلیل موج دوم موارد ابتلا به ویروس کرونا و محدودیت‌های جدید سفر در حال کاهش است. این نهاد باور دارد که چنین شرایطی شک و تردید‌ها درباره چشم‌انداز رشد تقاضای نفتی و ثبات بازگشایی اقتصادی را افزایش می‌دهد.
برنت ۴۷ دلاری ۲۰۲۱ در سایه رشد تقاضا
اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز در گزارشی که پایان هفته اول اکتبر منتشر کرد، چشم انداز کوتاه مدت بازار نفت خام جهانی را همچنان در معرض بی اعتمادی‌ها به بازگشایی اقتصادی و بازیابی تقاضا ارزیابی کرد. این نهاد معتقد است که کاهش فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با بیماری همه گیر منجر به تغییر در تقاضای بخش انرژی و الگوهای عرضه در سال ۲۰۲۰ شده است که این الگوها در آینده نیز وجود خواهند داشت. اداره اطلاعات انرژی آمریکا کاهش قیمت نفت را ناشی از افزایش کند تقاضای جهانی می‌داند. مصرف ماه به ماه نفت در ماه‌های آگوست و سپتامبر به‌صورت متوسط یک میلیون بشکه در روز افزایش یافت. این در حالی است که این رقم برای ماه مه تا جولای برابر ۱/ ۴ میلیون بشکه در روز بود.
این نهاد در گزارش خود عنوان می‌کند که به‌رغم کاهش موجودی‌های جهانی در سه ماه سوم به ۱/ ۳ میلیون بشکه در روز؛ طی سه ماه چهارم نیز تقریبا الگوی مشابهی وجود خواهد داشت و کماکان میزان موجودی‌ها روزانه برابر با ۳ میلیون بشکه نفت خام باشد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا مدعی است که به رغم کاهش میزان موجودی‌های نفتی طی ماه‌های آینده، سطح بالای موجودی‌ها و فشار ناشی از تولید مازاد نفت خام روند افزایش قیمت نفت را محدود کند.
پیش‌بینی این نهاد از قیمت نفت برنت برای سه ماه پایانی سال به‌صورت متوسط ۴۲ دلار بر بشکه تعیین شده است و این نهاد معتقد است که بهای این شاخص نفتی در سال ۲۰۲۱ به ۴۷ دلار در هر بشکه خواهد رسید.
EIA همچنین تخمین می‌زند که میانگین مصرف جهانی نفت و سوخت‌های مایع در ماه سپتامبر برابر ۳/ ۹۵ میلیون بشکه در روز باشد، این رقم ۴/ ۶ میلیون بشکه از میزان آن در مدت مشابه سال گذشته پایین‌تر است. طی سه ماه سوم سال‌جاری نیز میانگین مصرف برابر ۱/ ۸۵ میلیون بشکه در روز بوده است و مصرف آگوست نیز نشانگر عدد ۹/ ۹۳ میلیون بشکه در روز است. تخمین اداره اطلاعات انرژی آمریکا درباره مصرف جهانی نفت و سوخت‌های مایع برای کل سال ۲۰۲۰ برابر ۸/ ۹۲ میلیون بشکه در روز است، که نشانگر کاهش ۶/ ۸ میلیون بشکه‌ای نسبت به سال ۲۰۱۹ است. البته در گزارش این نهاد چشم انداز تقاضا برای سال ۲۰۲۱ روشن تر دیده شده است و ۳/ ۶ میلیون بشکه در روز طی سال آتی افزایش می‌یابد و به ۱/ ۹۹ میلیون بشکه می‌رسد که کماکان پایین‌تر از سطوح پیش از دوران همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ است. نکته قابل توجه در پیش‌بینی EIA برای رشد مصرف در سال ۲۰۲۱ این است که در گزارش ماه اکتبر چشم انداز تقاضا ۳۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از پیش‌بینی این نهاد در ماه سپتامبر است.
