تیرماه سال جاری بود که شرکت ایندین اویل، بزرگترین پالایشگاه هندی مناقصه‌ای برای خرید دو میلیون بشکه نفت خام ترش از آمریکا و کانادا منتشر کرد. در تاریخ یاد شده اعلام شد هند قصد دارد در فاصله ۲۵ سپتامبر تا ۴ اکتبر، ۲ میلیون بشکه نفت ترش از کشورهای آمریکای شمالی در بندر پارادیپ تحویل بگیرد. اقدام هند برای خرید نفت از آمریکا در حالی هم اکنون منجر به ورود اولین محموله نفت خام آمریکا به هند شده است که پیش از این دو سوم از پالایشگاه‌‌های هندی نیاز خود را از کشورهای ایران، عراق و عربستان که فاصله بسیار کمتری نیز با این کشور دارند، تامین می‌کردند. حالا اما وزارت انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده است که «میزان صادرات نفت آمریکا به هند از بنادر لوئیزیانا و تگزاس افزایش یابد.»سیاست «تنوع بخشی به منابع تامین نفت خام» که هم‌اکنون با جدیت از سوی دولت هند پیگیری می‌شود، ورود روسیه به بازار نفت هند را نیز در پی داشته است. روسیه با خرید سهام شرکت اساراویل، عملا تامین نفت این پالایشگاه را که پیش از این ایران تامین‌کننده اصلی خوراک آن بود، در اختیار گرفت. حال با ورود آمریکا به بازار نفت هند، به نظر می‌رسد معادله صادرات نفت خام ایران به هند با پیچیدگی‌های بیشتری همراه شود.

رقابت روسیه و آمریکا در بازار نفت هند در حالی است که این کشور به دلیل اختلافاتی که بر سر میدان گازی فرزاد B با ایران داشت، اعلام کرده بود واردات نفت خام از ایران را یک چهارم نسبت به سال ۲۰۱۶ کاهش خواهد داد. در سال گذشته میلادی هند پس از چین بزرگترین بازار ایران بوده و روزانه حدود ۵۱۰ هزار بشکه در روز از کشورمان نفت خام وارد کرده است.  هرچند بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان پیش از این در‌باره کاهش واردات هند از ایران اعلام کرده بود «سیاست ایران این است که مقصد صادرات نفت خود را تنوع بخشد و ما نمی‌خواهیم همچون گذشته در آسیا تنها به دو یا سه کشور متکی باشیم»؛ با این حال اما به نظر می‌رسد با عوض شدن قواعد بازی در بازار نفت و رقابت چشم‌گیر تولیدکنندگان برای افزایش سهم بازار (به ویژه در آسیا)، ایران نباید از تغییرات جا بماند و بازارهای قدیمی و استراتژیک خود را از دست بدهد. لازمه عقب نماندن ایران از قواعد جدید بازاریابی ، تغییر در استراتژی‌های بلندمدت بازاریابی نفت است. «دنیای اقتصاد» پیش‌از این در گزارشی با عنوان «شش ترفند رقابتی در بازار نفت» به تفصیل به این موضوع پرداخته است.

 

  رکورد تاریخی در صادرات نفت خام آمریکا

پس از انتشار آمارهای رسمی از میزان صادرات نفت خام آمریکا در روز پنج‌شنبه، برخی تحلیلگران اعلام کردند روند رو به رشد صادرات نفت آمریکا در ماه‌های آینده نیز تکرار خواهد شد. بر اساس این آمارها، صادرات نفت خام آمریکا با رسیدن به ۹۸/ ۱ میلیون بشکه در روز، به بالاترین سطح در تمام دوران خود رسیده است. رقم فعلی صادرات نفت خام آمریکا رکورد هفته قبل از آن را که روزانه ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز بود نیز پشت سر گذاشت تا روند رو به رشد صدور طلای سیاه از این کشور بیش از پیش جدی به نظر برسد. در سطح فعلی، صادرات نفت خام آمریکا بیش از برخی اعضای اوپک مانند ونزوئلا یا نیجریه است. آمریکا پس از تصمیم اوپک در سال ۱۹۷۵ برای تحریم نفتی این کشور، صادرات نفت را ممنوع کرد تا برای تامین نیاز روزانه به نفت احتیاجی به تولیدکنندگان خارجی نفت نداشته باشد. این ممنوعیت اما با رشد تکنولوژی تولید نفت شیل که به افزایش چشم‌گیر تولیدات روزانه منجر شد، در سال ۲۰۱۵ لغو شد. حجم تولید نفت خام آمریکا از ۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۸ به حدود ۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۴ افزایش یافت.

 

  شکاف قیمتی نفت‌های شاخص و رشد صادرات آمریکا

به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، یکی از علت‌های اصلی دست یافتن نفت خام آمریکا به رکوردهای جدید در صادرات، شکاف قیمتی است که میان این نفت شاخص و نفت خام برنت ایجاد شده است.در حال‌حاضر شکاف میان دو نفت شاخص بازار چیزی حدود ۲۵/ ۶ دلار بر بشکه است. به این ترتیب ارزان‌تر بودن نفت خام آمریکا در مقابل برنت و نفت‌های دیگر، معامله‌گران را به خرید این نوع نفت ترغیب می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد این اختلاف قیمت باید به اندازه‌ای باشد که هزینه‌های حمل و نقل را پوشش دهد.

با تمام این تفاسیر در حالی‌که میزان صادرات نفت خام آمریکا در هفته گذشته به رقم تاریخی کمتر از ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است، کارشناسان و تحلیلگران حوزه نفت عقیده دارند روند رو به رشد فعلی دست‌کم یک تا دو ماه آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد. در کنار افزایش اختلاف قیمت نفت خام برنت و نفت خام آمریکا، دلیل دیگری که باعث ایجاد این انتظار در میان کارشناسان شده این است که تولیدکنندگان نفت خام در آمریکا، احتمالا برای ماه‌های آینده نیز تعهداتی به خریداران خارجی دارند که باید آنها را برآورده کنند. اما به‌طور کلی، رابطه‌ای میان نفت خام برنت و نفت خام آمریکا برقرار است که بر اساس آن هرگاه فاصله قیمتی این دو نفت شاخص به شکل چشم‌گیری افزایش پیدا کند، صادرات نفت‌ ارزان‌تر (نفت خام آمریکا) بیشتر می‌شود. به این ترتیب افزایش فاصله قیمتی امروز، به معنای رشد صادرات فردا است. در ماه سپتامبر و پس از وقوع توفان هاروی در سواحل خلیج مکزیک در آمریکا، یک چهارم از ظرفیت پالایشی آمریکا از دور خارج شد و به این ترتیب تقاضای داخلی برای نفت خام آمریکا کاهش یافت و ذخایر با رشد همراه شد. به این ترتیب اگرچه از سوی برخی تحلیلگران بازار نفت این انتظار وجود داشت که پس از توفان هاروی قیمت نفت خام آمریکا با رشد همراه شود، اما عملا این اتفاق رخ نداد و با کاهش تقاضای داخلی در آمریکا، قیمت نفت خام تولید این کشور نیز با افت همراه شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی زمانی‌که فاصله قیمتی بین این دو نفت شاخص نزدیک به نصف رقمی بود که هم‌اکنون است (۲۵/ ۶ دلار بر بشکه)،  صادرات نفت خام آمریکا نزدیک به یک میلیون بشکه در روز بود. بنابراین کارشناسان عقیده دارند تا زمانی‌که فاصله قیمتی بین نفت خام آمریکا و نفت خام برنت بیش از ۳ یا ۴ دلار باشد، شاهد صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت خام از سوی آمریکا خواهیم بود. از دیگر سو بر اساس گزارش‌های موجود، تولید نفت شیل آمریکا در سه ماهه چهارم سال جاری به بالاترین سطح خود خواهد رسید و این در شرایطی است که پالایشگاه‌ها در این فصل به منظور تعمیر و نگهداری خاموش می‌شوند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد بازارهای خارجی مقصد خوبی برای مازاد عرضه نفت خام تولید شده در آمریکا باشد.

 

 

اخبار مرتبط