آخرین جزئیات از خدمه نفتکش ایرانی

حادثه تصادف نفتکش ایرانی با یک فروند کشتی فله‌بر چینی که سرنوشت ۳۲ تن از خدمه این نفتکش را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است؛ سوالات بی‌شماری برای محسن بهرامی‌، سخنگوی کمیته اضطرار سانحه نفتکش سانچی به همراه داشت. ابعاد مختلف این حادثه نادر دریایی در حالی از روز یکشنبه (فردای وقوع حادثه) تبدیل به یکی از مهم‌ترین خبرهای رسانه‌های داخلی و خارجی شده است که در میان تمام سوال‌ها و گمانه‌زنی‌ها، سرنوشت سرنشینان یا پیدا شدن نشانی از آنها، در مرکز توجهات قرار دارد. از ۳۲ سرنشین حاضر در نفتکش ایرانی ۲۷تن خدمه کشتی، یک تن همسر یکی از کارکنان و چهار نفر نیز دانشجو و به‌عنوان کارآموز در این کشتی حضور داشتند.

پس از برخورد کشتی فله‌بر چینی با نفتکش ایرانی، به علت شدت ضربه، هر دو جداره نفتکش شکاف خورده و انفجار صورت گرفت. در حال حاضر شرایط کشتی تا حدودی متعادل‌تر شده است و این  کشتی که انحراف ۲۵ درجه‌ای به سمت راست داشت درحال‌حاضر به‌علت ورود آب به حالت عمود برگشته است. تا لحظه تنظیم این گزارش، خبرهای رسیده از چین از تداوم آتش‌سوزی نفتکش ۱۶۰ هزار تنی سانچی و احتیاط بیش از اندازه چین در اطفاءحریق حکایت دارد. طبق قوانین بین‌المللی، چین به‌عنوان کشوری که حادثه در آب‌های آن رخ داده است، وظیفه رسیدگی به حادثه را بر عهده دارد.گفته می‌شود شرایط نامناسب جوی نیز در کند شدن امدادرسانی تاثیرگذار بوده است. با این حال آن‌طور که روز گذشته بهرامی در جمع خبرنگاران اعلام کرد، شرکت ملی نفتکش ایران با یک شرکت ژاپنی به منظور همکاری در مهار آتش نفتکش حادثه دیده ایرانی توافق کرده است. این شرکت ژاپنی، روز گذشته تجهیزات خود را به سمت محل حادثه حرکت داده است.

  کمک ژاپنی‌ها به خاموش کردن آتش

 بهرامی علت دعوت از ژاپنی‌ها برای همکاری را «افزایش فشار به چینی‌ها برای مهار هرچه سریع‌تر آتش» عنوان کرد. به این ترتیب در حالی‌که آتش‌خوارهای چینی همچنان به کار خود ادامه می‌دهند، تجهیزات شرکت ژاپنی در کنار آنها قرار می‌گیرد.در کنار ژاپنی‌ها، آمریکایی‌های حاضر در منطقه نیز برای کمک‌رسانی به ایران پیشنهاد همکاری داده بودند. بهرامی در این زمینه توضیح داد: یک شرکت آمریکایی برای همکاری در مهار آتش نفتکش ایرانی اعلام آمادگی کرده بود اما با توجه به اینکه این شرکت هیچ لجستیکی در منطقه نداشت و رساندن تجهیزات این شرکت به محل حادثه روزهای متوالی زمان نیاز داشت پیشنهاد این شرکت رد شد.

  احتمال وقوع انفجارهای جدید

بهرامی در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» در رابطه با «ریسک بیش از اندازه چینی‌ها برای نزدیک شدن به نفتکش به علت احتمال وقوع انفجارهای تازه» گفت: با توجه به اینکه مخازن سمت چپ نفتکش سالم هستند و هر لحظه امکان وقوع حادثه‌ای جدید وجود دارد، چینی‌ها نیز نهایت احتیاط را به‌کار می‌برند و این درحالی است که ما به‌عنوان طرف حادثه دیده به نزدیک شدن هرچه سریع‌تر آنها به کشتی اصرار داریم. اختلاف‌نظر ایران و چین نیز در مهار آتش از همین نقطه آغار می‌شود. به گفته بهرامی، با توجه به تجربه‌هایی که ایران در زمان جنگ تحمیلی از وقوع آتش‌سوزی‌ها در نفتکش‌ها دارد، این‌طور تشخیص می‌دهد که حالا زمان نزدیک شدن به نفتکش است اما طرف چینی چنین عقیده‌ای ندارد. این مقام مسوول با اشاره بر اینکه تا زمانی‌که آتش خاموش نشود نمی‌توان روی عرشه کشتی رفت، گفت: تا زمانی‌که ما نتوانیم به روی کشتی بریم، نمی‌توانیم درباره سرنوشت خدمه کشتی نظر قاطعانه بدهیم. همچنین به گفته بهرامی، در جلسه‌ ویژه‌ای که عصر روز دوشنبه با حضور نمایندگان وزارت نفت، وزارت کار، سازمان بنادر و دریانوردی و ریاست جمهوری برگزار شد؛ آخرین هماهنگی‌های صورت گرفته و قرار بر این شده است که دستور مستقیمی از سوی رئیس‌جمهوری برای پیگیری امور مربوط به این حادثه به وزرای نفت و امورخارجه اعلام شود.

  پیکر یافته شده ایرانی بوده است

امید و آرزوها از یافتن نشانه‌ای جدید از سرنشینان خدمه کشتی ایرانی در حالی همچنان ادامه دارد که به غیر از یک پیکر یافته شده در آب‌های اطراف، هیچ نشانه‌ای از دیگر افراد به‌دست نیامده است. طی روزهای گذشته، از ۳۲ خدمه‌ای که در نفتکش ایرانی حضور داشتند تنها پیکر یک تن در آب‌های اطراف یافت شده است. به گفته بهرامی «پیکری که روز دوشنبه پیدا شد به بندر شانگهای رسیده و طبق بررسی‌های اولیه مشخص شده، این پیکر فردی ایرانی بوده است.» با توجه به اینکه جسد پیدا شده، لباس ایمنی به تن داشته، برآورد شرکت ملی نفتکش این است که خدمه نفتکش زمان کافی برای استفاده از تجهیزات ایمنی در اختیار داشته‌اند. در عین حال احتمال وجود افراد در موتورخانه نفتکش نیز از سوی بهرامی مطرح شد.

بهرامی در توضیح بیشتر گفت: با توجه به اینکه موتورخانه نفتکش حدود ١٤متر زیر آب قرار دارد، احتمال می‌دهیم تعدادی از خدمه در این بخش محبوس شده باشند. بنابراین اولویت ما، اطفای حریق است تا هرچه سریع‌تر به نفتکش دسترسی پیدا کنیم و هرچه زمان بیشتری از دست برود، امید به زنده بودن احتمالی افراد کاهش می‌یابد. به همین علت است که شرکت ملی نفتکش در تلاش است تا با کمک گرفتن از تمامی نهادهای مربوطه فشار بیشتری به چینی‌ها برای تسریع در عملیات اطفاء حریق وارد کند. اما چینی‌ها به گازهای سمی منتشر شده در اطراف کشتی، شعله‌های سرکش و شرایط نامناسب جوی در منطقه به‌عنوان موانع کار اشاره می‌کنند.سخنگوی شرکت ملی نفتکش با بیان اینکه نفتکش دارای دو قایق نجات در دو طرف بوده است، اظهار کرد: با توجه به عکس‌ها باید گفت قایق نجات سمت چپ سوخته است، اما قایق نجاتی که در سمت راست نفتکش و همان سمتی که نفتکش آتش گرفته قرار داشته است در عکس مشهود نبود و این احتمال وجود دارد که پرسنل از این قایق استفاده کرده باشند. بهرامی ادامه داد: در صورتی که افراد از قایق استفاده کرده باشند تا دو ماه ذخیره دارند و می‌توانند زنده باشند. البته استفاده از قایق نجات زمانبر است، اما ما پیگیر احتمالات هستیم.

  اسرار حادثه در دل جعبه سیاه

در حالی که گمانه‌ها از چرایی وقوع این حادثه از نخستین ساعات ادامه دارند، بهرامی که خود به مدت ۱۰ سال سابقه تحقیق و تفحص حوادث دریایی را دارد به خبرنگاران تاکید کرد: «در حوادث دریایی گاه افراد حدس و گمان‌هایی را درباره چرایی حادثه اعلام می‌کنند اما زمانی‌که به محل وقوع حادثه می‌روند می‌بینند واقعیت چیز دیگری بوده است، بنابراین الان نمی‌توان درباره علت وقوع حادثه نظر قطعی داد.»

او جعبه سیاه کشتی را مهم‌ترین منبع اطلاعاتی برای روشن شدن موضوع می‌داند زیرا تمامی صداها و اطلاعات در این جعبه محفوظ است. به گفته بهرامی «کپسول جمع‌آوری اطلاعات نفتکش ایرانی در برابر حرارت مقاوم بوده و در اولین فرصت که بتوان به عرشه کشتی رفت، با دسترسی به این کپسول و همچنین بازخوانی جعبه سیاه کشتی می‌توان دلیل وقوع حادثه را فهمید؛ اکنون برای بیان دلیل بروز حادثه بسیار زود است.»در این میان با توجه به سالم بودن خدمه کشتی فله‌بر چینی، انتظار برای رسیدن این کشتی به چین و آغاز گفت‌وگو با کاپیتان این کشتی برای پی بردن به چرایی وقوع حادثه ادامه دارد. به گفته بهرامی، زمانی که کشتی چینی به زوشان چین برسد (این کشتی روز گذشته باید به مقصد می‌رسیده)، مراحل تحقیق و مصاحبه از کارکنان آن آغاز خواهد شد.این مقام مسوول با بیان اینکه نگرانی اصلی ما از ابتدای حادثه مساله انسانی به‌عنوان اولویت اصلی بوده و کار تفحص و تحقیق درست ۲ ساعت بعد از بروز حادثه آغاز شده، گفت: روزانه ۲ بار مدیران ارشد شرکت در جمع خانواده دریانوردان حاضر شده و آخرین وضعیت را برای خانواده‌های کارکنان این نفتکش تشریح می‌کنند.

   آلایندگی و بیمه نفتکش سانچی

به گفته بهرامی، نفتکش سانچی از بهترین نفتکش‌ها از نوع خود در جهان بوده و شرکت‌های معتبر بین‌المللی که این نفتکش را بیمه کرده‌اند نیز با استانداردها و شاخص‌های بسیار سختگیرانه این کار را انجام داده‌اند. او در ادامه عوض کردن پرچم کشتی‌ها را در شرکت ملی نفتکش ایران مسبوق به سابقه عنوان کرد و علت اصلی این اقدام را متوجه بحث مارکتینگ دانست.وی درباره بیمه این نفتکش حادثه دیده گفت: بیمه شخص ثالث و آلوده‌کننده‌ها از سوی یک شرکت معتبر انگلیسی و بیمه تجهیزات و بدنه کشتی از سوی یک کشتی معتبر اسکاندیناوی بوده است. بهرامی افزود: بیمه محموله نفتکش به‌صورت FOB بوده، یعنی تعهدات فروشنده از زمان بارگیری محموله روی کشتی تمام شده و خریدار کره‌ای پیگیر بیمه محموله خواهد بود.سخنگوی کمیته اضطرار سانحه نفتکش سانچی درخصوص پیش‌بینی میزان خسارت این حادثه گفت: قیمت محموله نفتکش کمتر از ۶۰ میلیون دلار بوده و با توجه به سن این نفتکش ارزش آن کمتر از ۳۲ میلیون دلار بوده است. اما از آنجا که قیمت روز این نفتکش چیزی حدود ۷۰ میلیون دلار است، چنانچه شرکت ملی نفتکش ایران قصد جایگزین کردن این نفتکش را داشته باشد، باید علاوه بر مبلغ دریافتی از بیمه، مابه‌التفاوتی نیز بپردازد.

بهرامی درخصوص احتمال آلودگی دریا در این حادثه گفت: عمده ماده آلوده‌کننده در این جریان میعانات گازی بوده که بسیار فرار است و تبخیر می‌شود و چیزی روی آب به‌عنوان آلودگی باقی نمی‌ماند. پس مساله آلودگی دریا در این حادثه جدی نیست اما سوخت کشتی حدود ۱۹۰۰تن بوده که تنها از ناحیه سوخت کشتی احتمال آلودگی وجود دارد. آنطور که بهرامی می‌گوید «تا به امروز چیزی به‌عنوان لکه نفتی دیده نشده است اما در صورت بروز هرگونه آلودگی نیز بیمه‌ها باید پاسخگو باشند.» به گزارش بلومبرگ، اگر همه محموله این نفتکش به جای سوختن وارد دریا می‌شد، این آلودگی به یکی از بزرگ‌ترین آلودگی‌های ناشی از یک نفتکش سانحه دیده طی پنج دهه گذشته تبدیل می‌شد.