احتمال وقوع جنگ تجاری بین دو اقتصاد برتر جهان در یک ماه اخیر موجب نگرانی در بازارهای ریسک‌پذیر از جمله بازار نفت شده بود. حال در دو روز گذشته اخباری در مورد مذاکرات غیررسمی مقامات چین و آمریکا برای حل اختلاف تجاری منتشر شده و بازگشت آرامش نسبی به بازارها را به دنبال داشته است. همچنین اظهارات شی‌جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، مبنی بر گشایش بیشتر در اقتصاد کشورش با افزایش واردات و کاهش سخت‌گیری به مالکیت خارجی و همچنین کاهش تعرفه واردات برخی محصولات از جمله خودرو از دلایل کاهش نگرانی‌ها بود. اظهارات شی در پی آن انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به مذاکره و رسیدن به توافق با چین ابراز خوشحالی کرد. وی‌یون، تحلیلگر کالایی شرکت  Hyundai Futures Corp در این خصوص می‌گوید: «بعد از اظهارات آقای شی جین‌پینگ، همه بازارهای ریسک‌پذیر از جمله نفت با رشد مواجه شدند. احساس سرمایه‌گذاران مثبت است، چراکه گشایش درهای اقتصاد چین می‌‌تواند به افزایش رشد اقتصاد جهانی و افزایش تقاضا برای کالاهای اساسی منجر شود.» نفت در دو هفته گذشته به دلیل نگرانی از وقوع جنگ تجاری بین چین و آمریکا که به کند شدن سرعت رشد اقتصاد جهانی و کاهش تقاضا برای نفت منجر می‌شد، رو به کاهش گذاشته بود. به‌طوری‌که هفته گذشته نفت برنت ۵/ ۴ درصد کاهش یافت و به حدود ۶۶ دلار بر بشکه رسید که نسبت به قیمت بیش از ۷۰دلاری در اواسط ماه مارس فاصله زیادی داشت.

برآوردها از تاثیر وقوع جنگ تجاری بر نفت

در این میان برخی بر این باورند که اگر آمریکا و چین نتوانند مشکلات خود را بر سر مسائل تجاری حل کنند، ممکن است این موضوع بر تولید نفت شیل آمریکا اثرگذار بوده و این اتفاق از افت شدید قیمت‌ها جلوگیری کند. آن‌طور که سایت خبری-تحلیلی اویل پرایس می‎‌گوید، شیل ممکن است قربانی بعدی جنگ تجاری بین دو کشور باشد. بر اساس این گزارش، صادرات نفت آمریکا از سال ۱۹۷۵ به دنبال تحریم نفت از سوی اعراب که به رشد شدید قیمت‌ نفت و کمبود بنزین در آمریکا منجر شد، ممنوع شده بود. با این حال از دسامبر سال ۲۰۱۵ ممنوعیت صادرات نفت این کشور لغو شد و با برداشته شدن قانون حبس نفت در آمریکا، نفت شاخص این کشور به بازارهای خارج از آمریکا راه یافت. آن‌طور که آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد، در هفته منتهی به ۳۰ مارس، صادرات نفت آمریکا به بیش از ۱۷/ ۲ میلیون بشکه در روز رسیده است. افزایش صادرات نفت این کشور به رشد قیمت‌ این نوع نفت متناسب با افزایش بهای نفت برنت کمک کرده و این موضوع افزایش تولید نفت شیل را تسریع کرده است. در این میان چین در سال ۲۰۱۷ یکی از خریداران اصلی نفت آمریکا بوده است. این کشور بعد از کانادا و مکزیک، سومین خریدار نفت آمریکا محسوب می‌شود. هرچند میزان خرید نفت چین از آمریکا حدود ۱۰ درصد از میزان صادرات نفت این کشور را در بر می‌گیرد، اما ارزشی بالغ بر یک میلیارد دلار در ماه دارد که توقف آن می‌تواند بر فعالیت شرکت‌های تولیدکننده نفت در آمریکا بسیار اثرگذار باشد. اما از طرف دیگر باید توجه داشت که نفت آمریکا با قیمت پایین‌ترش نسبت به قیمت نفت کشورهای اوپک، برای پالایشگران چینی بسیار جذاب است و افزایش قیمت غیرمنتظره نفت عربستان کاهش خرید نفت از آمریکا را برای چین دشوارتر می‌کند.

اما با وجود این گمانه‌زنی‌ها همچنان بسیاری از کارشناسان بر این باورند که وقوع جنگ تجاری بین چین و آمریکا نمی‌تواند وارد حوزه نفت و گاز شود. در این زمینه، رئیس بزرگ‌ترین وارد‌کننده گاز طبیعی در چین نیز گفته که با وجود افزایش تنش‌های تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان، روابط انرژی دو کشور در حال عمیق‌تر شدن است. یکی از کارشناسان FGE نیز پیش از این در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرده بود که این شرکت انتظار ندارد اختلافات چین و آمریکا به مبادلات نفتی و گازی دو کشور خللی ایجاد کند. گزارش «دنیای اقتصاد» با عنوان «برنده نفتی دوئل آمریکا و چین» را در تاریخ ۲۰ فروردین بخوانید.

تداوم کاهش مازاد عرضه

با وجود تنش‌های ژئوپلیتیک و تجاری که در ماه‌های اخیر بازار نفت را به نوسان درآورده اما همچنان عوامل بنیادی مهم‌ترین مولفه اثرگذار بر قیمت این کالا محسوب می‌شود. توافق اوپک با برخی تولیدکنندگان خارج از این سازمان از جمله روسیه مهم‌ترین‌ عامل کاهش مازاد عرضه در بازار نفت محسوب می‌شود. آنطور که سهیل مزروعی، وزیر نفت امارات متحده عربی گفته است توافق تولیدکنندگان نفت عضو و غیرعضو اوپک موجب کاهش ۸۵ درصدی مازاد عرضه نفت شد. نیل اتکینسون، رئیس بخش صنایع نفت و گاز آژانس بین‌المللی انرژی نیز در گفت‌وگو با بلومبرگ اعلام کرده که مازاد عرضه نفت که موجب وقوع بزرگ‌ترین‌ بحران قیمت در یک دهه گذشته شده بود، نهایتا ظرف دو تا سه ماه آینده از بین خواهد رفت. در این میان تداوم کاهش ذخایر انبارهای نفتی آمریکا از این پیش‌بینی‌ها حمایت می‌کند. آن‌طور که کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجی بلومبرگ پیش‌بینی کرده‌اند، سطح ذخایر انبارهای نفتی آمریکا در هفته گذشته ۵/ ۱ میلیون بشکه کاهش یافته است. در صورت تحقق این پیش‌بینی‌ها، هفته‌گذشته دومین هفته متوالی کاهش سطح ذخایر انبارهای نفتی آمریکا بوده است. در هفته منتهی به ۳۱ مارس نیز شاهد کاهش ۶/ ۴ میلیون بشکه‌ای نفت ذخیره شده در انبارهای نفتی این کشور بوده‌ایم. این افت‌ها در سطح ذخایر انبارهای نفتی درحالی رخ داده که هنوز فصل تابستان که زمان به اوج رسیدن تقاضا برای بنزین است، فرا نرسیده است. آمار دقیق و رسمی تغییرات در سطح ذخایر نفتی آمریکا از سوی وزارت انرژی این کشور شامگاه چهارشنبه هر هفته به وقت ایران منتشر می‌شود.