آمریکاخواستار افزایش تولید یک میلیون بشکه‌ای تولید اوپک شد
نوبت باج سعودی‌ها به ترامپ
نماینده ایران در اوپک: این مایه تعجب است که از واشنگتن برای سعودی‌ها دستورالعمل صادر می‌شود
خبرگزاری رویترز در روزهای اخیر خبر داد «درست یک روز پیش از اعلام ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریم‌های علیه ایران، یکی از مقامات تراز اول واشنگتن با محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی‌ها تماس تلفنی برقرار کرده و از همراهی عربستان با آمریکا برای افزایش تولید و جلوگیری از رشد شدید قیمت‌ها بعد از بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اطمینان حاصل کرده است.» این موضوع هرچند پیش از این قابل پیش‌بینی بود، اما خبر رویترز شکل رسمیتری به تحلیل‌هایی که پیش از این مطرح می‌شد، داده است. به اعتقاد تحلیلگران، خروج ترامپ از برجام و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، می‌تواند تا حدودی عقب ماندن سعودی‌ها از ایران در تحولات سال‌های اخیر منطقه را جبران کند. این برگ برنده به دنبال امتیازات بسیاری است که ظرف یک سال گذشته ترامپ از عربستان دریافت کرده است. عربستان سال گذشته تنها یک قرارداد تسلیحاتی ۴۶۰ میلیارد دلاری با آمریکا منعقد کرد. از سویی وعده برای عرضه اولیه سهام آرامکو در بورس نیویورک و ساخت پالایشگاه در این کشور تماما بخش‌های کوچکی از پاسخ به طمع ترامپ برای جذب هرچه بیشتر سرمایه در آمریکا است. حال عربستان در قبال امتیاز بزرگی که از ترامپ گرفته، قول افزایش تولید و جلوگیری از رشد شدید قیمت نفت را داده است. ترامپ نگران تداوم افزایش قیمت بنزین در این کشور و تاثیر بر نتیجه انتخابات میان دوره‌ای آمریکا است، انتخاباتی که می‌تواند قدرت را به دموکرات‌ها باز گرداند و جایگاه ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا را به خطر اندازد.
آنطور که خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرده از نگاه دولت ترامپ میزان افزایشی که باید در عرضه جهانی نفت رخ دهد تا بعد از کاهش صادرات نفت ایران بازار با کسری مواجه نشود یک میلیون بشکه در روز است. برخی منابع آگاه گفته‌اند که دولت ترامپ از برخی اعضای اوپک خواسته است که تولید خود را یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند، خبری که با واکنش ایران مواجه شد. این اخبار علاوه بر اینکه تاییدی بر توطئه عربستان علیه ایران است، نشان‌دهنده نفوذ سیاست‌های آمریکا بر تصمیمات اوپک نیز هست، سازمانی که تنها با هدف تامین منافع کشورهای صادرکننده نفت ایجاد شده بود.
کارشکنی عربستان علیه ایران
آنطور که رویترز گزارش داده، دولت ترامپ در ۷ مه سال جاری یعنی درست یک روز پیش از اینکه اعلام کند آمریکا از برجام خارج شده است، با مقامات سعودی تماس گرفته تا از کمک عربستان برای برقراری ثبات در بازار نفت و عدم رشد شدید قیمت‌ها اطمینان حاصل کند. رویترز مدعی است، ریاض به‌عنوان رقیب بزرگ تهران در منطقه، سال‌ها است که به‌عنوان متحد ایالات متحده آمریکا شناخته می‌شود، اما فشار مستقیم واشنگتن بر یکی از اعضای اوپک برای تغییر سیاست‌های نفتی چندان موضوع متداولی نیست. آخرین بار آمریکا در سال ۲۰۱۲ یعنی اولین دور شروع تحریم‌های هسته‌ای ایران، از عربستان خواست که با افزایش تولید خود مانع از کمبود نفت در بازار شود.
آنطور که سه منبع آگاه از این موضوع گفته‌اند، یکی از مقامات واشنگتن در تماس با محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی عربستان اطمینان از همراهی ریاض را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به‌دست آورده است. به گفته منابع، واشنگتن نگران بود که تحریم‌های ایران بازار را با کمبود نفت مواجه کند و قیمت‌ها را به شدت بالا ببرد. آنطور که رویترز گزارش داده، مقامات سعودی این خبر را تایید نکرده‌اند، اما گفته‌اند که پیش از اعلام عمومی ترامپ، از تصمیم بر خروج از برجام آگاه شده بودند. آنها همچنین گفته‌اند که عربستان و آمریکا همیشه در باره ثبات بازار نفت گفت‌وگو می‌کنند و این موضوع جدیدی نیست.
از دست رفتن استقلال اوپک
هماهنگی آمریکا با عربستان برای تحریم نفتی ایران، با چرخش ناگهانی ریاض درخصوص بازار نفت نمود یافت که تعجب همه اعضای اوپک را به دنبال داشت. حال آنطور که رویترز گزارش داده، تماس واشنگتن با ریاض مهم‌ترین عامل تغییر مواضع مقامات سعودی درخصوص سرنوشت توافق نفتی محسوب می‌شود. در واقع تا پیش از این تماس، مقامات سعودی ازجمله وزیر نفت این کشور بارها و بارها اعلام کرده بودند که هنوز بازار نفت متعادل نشده و زمان شروع افزایش عرضه نفت و خروج از توافق فرا نرسیده است. اما در هفته‌های اخیر آنها اعلام کردند که آماده خروج تدریجی از توافق نفتی هستند. قرار است در نشست هفته آینده اوپک تصمیم نهایی در این خصوص را اتخاذ کنند، احتمالا موضع عربستان و متحدانش افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید اوپک برای جبران کاهش تولید ونزوئلا و افت آتی تولید ایران است. خبرگزاری بلومبرگ می‌گوید آمریکا از برخی اعضای اوپک خواسته تولید نفت اوپک یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد. منابع اعلام نکرده‌اند که این درخواست از کدام کشورها شده اما با توجه به اینکه بین کشورهای شرکت‌کننده در توافق نفتی تنها عربستان، امارات متحده عربی، کویت و روسیه توان افزایش تولید دارند، به نظر می‌رسد این کشورها گزینه‌های مورد نظر دولت ترامپ برای مذاکره درخصوص افزایش تولید بوده‌اند.
این در خواست در تضاد با توافق نفتی اوپک و متحدانش است. اوپک و ۱۱ کشور خارج از این سازمان دسامبر سال ۲۰۱۶ توافق کردند که با هدف متعادل کردن بازار نفت در مجموع ۸/ ۱ میلیون بشکه از تولیدات خود بکاهند. با وجود اینکه اسناد منتشر شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک نشان می‌داد موجودی انبارهای نفتی به نقطه هدف اوپک یعنی متوسط ۵ ساله رسیده است، اما عربستان اعلام کرد این توافق نه تنها تا پایان سال ۲۰۱۸ اجرایی خواهد شد، بلکه ممکن است در سال ۲۰۱۹ نیز تمدید شود. حال مواضع عربستان ۱۸۰ درجه با قبل فرق کرده است. خالد الفالح حدود دو هفته پیش یعنی زمانی که برای شرکت در کنفرانس اقتصادی روسیه به سن‌پترزبورگ سفر کرده بود، اعلام کرد این کشور آماده است تا برای کاهش تدریجی محدودیت‌های تولید و خروج از توافق، تولیدات خود را افزایش دهد. الفالح نگرانی مصرف‌کنندگان و مشتریان خود را عامل این تصمیم دانست. اما دیگر اعضای اوپک چنین دلیلی را باور ندارند و این چرخش را تحت فشار آمریکا می‌دانند. حتی شرایط و برنامه‌های اقتصادی عربستان نشان می‌دهد که این کشور به قیمت‌های بسیار بیشتر از سطوح کنونی نیاز دارد و قاعدتا باید به توافق کاهش تولید ادامه دهد. در واقع اولا همانطور که صندوق بین‌المللی پول گزارش داده، عربستان به قیمت‌های بالای ۸۷ دلار نیاز دارد تا امسال نیز با کسری بودجه مواجه نشود. از سوی دیگر برنامه این کشور برای واگذاری سهام آرامکو معطل قیمت‌های بالاتر نفت است.
آنطور که برخی منابع به رویترز گفته‌اند، برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس از اینکه بدون هیچگونه هماهنگی قبلی با آنها عربستان از افزایش عرضه نفت و تعدیل توافق نفتی سخن گفته بسیار ناراحت هستند. آنها می‌گویند که ریاض تحت فشار واشنگتن چنین تصمیمی گرفته و پیش از اعلام عمومی خالد الفالح، وزیر نفت عربستان، این کشورها هیچگونه اطلاعی از تصمیم سعودی‌ها درخصوص توافق نفتی نداشته‌اند. نامه اخیر وزیر نفت ایران، بیژن زنگنه به رئیس دوره‌ای اوپک و اعتراض به اتخاذ چنین تصمیمی در خارج از نشست رسمی این سازمان یک نمونه واکنش منفی به تصمیم سعودی‌ها است. به غیر از نامه زنگنه، روز گذشته حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک نیز ضمن انتقاد از درخواست آمریکا از عربستان مبنی بر افزایش تولید نفت به منظور جبران کاهش صادرات نفت ایران، پیش‌بینی کرد که اوپک اعتنایی به درخواست آمریکایی‌ها نخواهد کرد. کاظم پور در این باره گفت: «این غیرمنطقی و مایه تعجب است که از واشنگتن برای سعودی دستورالعمل مشخص شود و (نفت عربستان) جایگزین کاهش صادرات ایران به دلیل اقدامات غیرقانونی آنها شود.» او گفته است، کسی در اوپک علیه دو عضو موسس این سازمان (ایران و ونزوئلا) اقدام نخواهد کرد و آخرین باری که آمریکا علیه ایران اقدام کرد، قیمت نفت به ۱۴۰ دلار در هر بشکه رسید. کاظم‌پور افزود، اوپک در مخالفت با درخواست آمریکا متحد خواهد شد و اقدام آمریکا را در راستای تضعیف روابط کشورهای عضو اوپک و اتحاد در این سازمان توصیف کرد.
وزیر نفت عراق نیز اخیرا در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرده «گزینه افزایش تولید و خروج از توافق روی میز اوپک نیست. » رویترز می‌گوید حتی برخی اعضای خارج از حاشیه خلیج فارس نیز از این اقدام عربستان ناراضی هستند. مواضع متضاد در اوپک موجب شده که بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کنند نشست ماه جاری،نشست بسیار دشواری برای اوپک خواهد بود.
افزایش قیمت بنزین در آمریکا
فشار واشنگتن بر ریاض برای اطمینان از عدم افزایش بیشتر قیمت نفت و به‌دنبال آن نرخ بنزین است. ترامپ نگران افزایش قیمت بنزین در داخل کشور و نارضایتی عمومی از دولت او است. قیمت خرده فروشی بنزین همراستا با افزایش قیمت نفت در یک سال گذشته مسیر افزایشی را طی کرده است. اما سرعت رشد این سوخت در یک ماه اخیر به دلیل قرار گرفتن در آستانه فصل افزایش مسافرت‌های جاده‌ای به دنبال گرم شدن هوا، شتاب بیشتری گرفته است.
آنطور که روزنامه آمریکایی دالاس نیوز خبر می‌دهد، در حال حاضر متوسط قیمت خرده فروشی بنزین در این کشور به مرز ۳ دلار در هر گالن(۹۴/ ۲ دلار در گالن) رسیده است. این قیمت بیشترین مقدار ظرف سه سال و نیم اخیر است. مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده، قیمت بیش از ۳ دلار در هر گالن از نظر ۸۰ درصد مردم آمریکا بسیار گران محسوب می‌شود. این در حالی است که در حال حاضر در ۱۵ ایالت آمریکا قیمت این سوخت به بیش از ۳ دلار در گالن رسیده است. حتی در برخی ایالت‌ها از جمله تگزاس که قیمت خرده‌فروشی بنزین نسبتا پایین‌تر از دیگر ایالت‌های آمریکا است، قیمت‌ها به شکل قابل توجهی افزایش یافته. بر‌اساس این گزارش، در تگزاس، قیمت خرده‌فروشی بنزین هفته گذشته حدود ۷۶/ ۲ دلار بر گالن(۷۳ سنت در هر لیتر) رسیده که نسبت به قیمت‌های ماه قبل ۱۷ سنت و نسبت به قیمت‌های مدت مشابه سال پیش ۵۷ سنت بیشتر است. درصورتی که قیمت‌ها به بیش از ۵/ ۳ دلار بر گالن برسد، ممکن است مردم این کشور در برنامه‌های سفر تابستانی خود تجدید‌نظر کنند.
اما آنطور که بررسی‌های مختلف نشان داده افزایش قیمت نفت در مجموع بر اقتصاد این کشور اثر منفی ندارد. در واقع اقتصاد آمریکا به دلیل افزایش تولید نفت این کشور از مدل اقتصادی یک کشور واردکننده خالص نفت فاصله گرفته است. تولید آمریکا در حال حاضر به حدود ۷/ ۱۰ میلیون بشکه در روز رسیده که فاصله بسیار اندکی با میزان تولید روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان دارد. همانطور که «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحت عنوان «محدوده مجاز نفت در اقتصاد جهان» تاکید کرده بود، در حال حاضر حتی قیمت‌های حدود ۱۰۰ دلاری نفت بر اقتصاد این کشور تاثیر مثبت خواهد داشت.
با این حال این موضوع قابل کتمان نیست که «افزایش قیمت سوخت و هزینه خانوارها» نسبت به «افزایش رشد اقتصادی» برای عموم مردم در همه جهان بیشتر ملموس است. از این رو همانطور که پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «مانع نفتی خروج ترامپ از برجام» بررسی کرده بود، افزایش قیمت سوخت در شرایطی که این کشور در آستانه برگزاری انتخابات میان دوره‌ای قرار دارد، می‌تواند بر رای مردم آمریکا اثرگذار باشد. انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا نوامبر سال جاری برای همه ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۴ کرسی از ۱۰۰ کرسی مجلس سنای ایالات متحده برگزار خواهد شد. این انتخابات می‌تواند قدرت را بار دیگر از دستان جمهوری خواهان خارج و به دموکرات‌ها برگرداند. همچنین این نگرانی وجود دارد که دموکرات‌ها با به دست آوردن اکثریت کرسی‌ها در مجلس این کشور، طرح استیضاح دونالد ترامپ را به اجرا بگذارند. این موضوع توییت اخیر ترامپ خطاب به اوپک را نیز توجیه می‌کند. رئیس‌جمهوری آمریکا ماه پیش در توییتر خود اوپک را مقصر افزایش شدید قیمت نفت دانست و اعلام کرد که رشد قیمت‌ها غیرقابل تحمل است.
ارسال نظر