دو کشور اروپایی خریدار نفت خام ایران از تحریم‌ها معاف شدند
تداوم فروش نفت به هشت مشتری اصلی
پمپئو در نشستی خبری در واشنگتن؛ چین، هند، ایتالیا، یونان، ژاپن، کره جنوبی، تایوان و ترکیه را هشت کشور معاف شده از تحریم‌های نفتی آمریکا اعلام کرد. این کشورها خریداران اصلی نفت خام ایران هستند و با وجود بازگشت تحریم‌ها می‌توانند به خرید نفت و میعانات گازی از ایران ادامه دهند. به گزارش رویترز از مقامات آگاه در کره‌جنوبی، این کشور موفق به دریافت معافیت از تحریم‌های مالی و بانکی ایران نیز شده است.
کشورهای ایتالیا و یونان در حالی در این لیست مشاهده می‌شوند که وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه با اطمینان اعلام کرد هیچ‌کدام از کشورهای معاف شده، در اتحادیه اروپا نیستند. خبر اولیه معافیت هشت کشور از تحریم نفتی ایران روز جمعه گذشته توسط پمپئو اعلام شد اما اسامی نهایی این کشورها دیروز و همزمان با آغاز کامل تحریم‌ها علیه ایران اعلام شد. همچنین نام این دو کشور اروپایی در حالی در لیست کشورهای معاف شده قرار دارد که در دور قبلی تحریم‌ها، تمام کشورهای اروپایی خرید نفت از ایران را به صفر رساندند. ایتالیا و یونان که به‌عنوان مشتریان پایدار ایران در بازار اروپا شناخته می‌شوند در شرایط عادی به ترتیب روزانه حدود ۲۰۰ و ۱۲۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کردند. عراق و امارات از جمله کشورهایی بودند که اگرچه گمان می‌رفت شامل معافیت شوند، اما نام آنها در لیست وجود نداشت.
تحریم‌های یکجانبه غرب علیه ایران، در سال ۲۰۱۵ و در نتیجه توافق بین‌المللی هسته‌ای لغو شده بود اما با خروج یکجانبه دونالد ترامپ از توافق بین‌المللی برجام در تاریخ هشت مه، این تحریم‌ها بار دیگر علیه کشورمان اعمال شدند. به عقیده کارشناسان، علت اصلی واکنش آرام بازار به اجرای دوباره تحریم‌ها علیه سومین تولیدکننده بزرگ نفت در اوپک، به شکست آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران و اعطای معافیت از تحریم‌های نفتی ایران به هشت مشتری اصلی نفت خام این کشور بازمی‌گردد. همچنین حمایت اروپا از ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا و تلاش برای تعریف سازوکاری برای انتقال پول نفت به داخل ایران نیز در واکنش بازار بی‌تاثیر نبوده است. به گفته مقامات اتحادیه اروپا، این سازمان موافق بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیست.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» روز گذشته و تا لحظه تنظیم این خبر (ساعت ۱۸ به وقت تهران)، هر بشکه نفت خام برنت در نخستین روز معاملاتی پس از تجربه افت قیمت در شروع معاملات، با رشدی ۷۳ سنتی به۵۶/ ۷۳ دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز در ادامه معاملات روندی صعودی گرفت و با ثبت رشد ۳۵ سنتی، ۴۹/ ۶۳ دلار بر بشکه معامله شد. قیمت نفت پس از ثبت رکورد بالاترین قیمت چهار سال گذشته در ماه قبل، در پی افزایش احتمال معافیت‌ها در هفته‌های گذشته و نگرانی از افت تقاضا در پی‌تشدید جنگ تجاری افتی ۱۵ درصدی را تجربه کرد.
پمپئو در حالی به اسامی کشورهای معاف شده از تحریم‌های نفتی ایران اشاره کرد که توضیحی در رابطه با ساز و کار اجرای معافیت‌ها ارائه نداد. چنانچه دولت ترامپ از الگوی معافیت‌ها در دوره اوباما تبعیت کند، این معافیت‌ها هر ۱۸۰ روز یک‌بار برای کشورهای مستثنی شده تمدید می‌شود و آنها باید در طول این مدت‌زمان به درصدی از کاهش خرید نفت از ایران پایبند باشند. با این حال این انتظار در میان کارشناسان وجود دارد که با آغاز اعطای معافیت به هشت کشور یاد شده، صادرات نفت خام ایران در دوران تحریم با رشد همراه شود زیرا برخی کشورهای حاضر در این لیست مانند کره‌جنوبی خرید نفت از ایران را به صفر رسانده بودند حال آنکه از ماه جاری می‌توانند سفارش‌های جدیدی به ثبت برسانند. «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «اثر صادراتی معافیت نفتی» به بررسی این دیدگاه و میزان احتمالی افزایش صادرات نفت خام ایران پرداخته است.
تداوم عرضه نفت ایران به بازار جهانی
اعطای معافیت از تحریم‌های نفتی آمریکا به هشت کشور در حالی یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌اثری آغاز رسمی تحریم‌ها علیه ایران ارزیابی می‌شود که روز گذشته و تا پیش از اعلام رسمی پمپئو، مقامات کشورهای ترکیه، هند و کره‌جنوبی از دریافت رسمی معافیت خرید نفت از ایران اطلاع دادند. هچنین چین با ابراز تاسف از وضع دوباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تاکید کرد همکاری تجاری قانونی این کشور با ایران باید مورد احترام قرار گیرد. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام از ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی به‌طور متوسط روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران وارد کرده است. این میزان اما در پی خروج آمریکا از توافق بین‌المللی برجام، با افتی حدودا ۳۴ درصدی در ماه سپتامبر مواجه شد و از اوج خود به حدود ۵۱۸ هزار و ۷۹۸ بشکه در روز رسید. چین پیش از این اعلام کرده بود تحریم‌های آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسد و به واردات نفت خام از ایران ادامه خواهد داد.
به گزارش رویترز، طبق اعلام برات آلبایراک، وزیر دارایی ترکیه، این کشور با دریافت معافیت از آمریکا، به خرید نفت از ایران ادامه خواهد داد. مقامات این کشور پیش از این اعلام کرده بودند به واردات گاز از ایران ادامه خواهند داد. همچنین درمندرا پرادهان، وزیر نفت هند روز یکشنبه با تاکید بر اینکه هند و دیگر خریداران بزرگ نفت از معافیت‌های آمریکا بهره خواهند برد، گفت این کشور به واسطه فعالیت‌های نیرومند نخست‌وزیر این کشور، موفق به دریافت معافیت تحریم‌های نفتی آمریکا و ادامه خرید نفت از ایران شد. هند دومین مشتری بزرگ نفت خام ایران است و در ماه‌های ابتدایی امسال به‌طور متوسط بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز از ایران نفت خریداری کرده است.
کره‌جنوبی نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار میعانات گازی ایران و همچنین یکی از متحدان استراتژیک آمریکا، پیش از این برای دریافت معافیت از آمریکا تلاش فراوانی کرد. وزیر امور خارجه کره‌جنوبی در هفته گذشته مستقیما از وزیر امور خارجه آمریکا درخواست کرده بود بیشترین انعطاف را برای اعطای معافیت به این کشور به خرج دهد تا از زیان بیشتر شرکت‌های کره‌ای تحت فشار تحریم‌های نفتی آمریکا جلوگیری شود. پتروشیمی‌ها در حالی بخش مهمی از اقتصاد کره‌جنوبی را تشکیل می‌دهند که تحریم خرید نفت و میعانات گازی از ایران می‌توانست چالش بزرگی برای آنها به شمار رود. کره‌جنوبی بزرگ‌ترین خریدار میعانات گازی ایران و پنجمین کشور بزرگ مصرف‌کننده نفت در دنیا است. روابط استراتژیک ایران و کره‌جنوبی باعث شد تا سئول بتواند در زمینه ادامه معاملات مالی و بانکی با ایران نیز از آمریکا معافیت دریافت کند. کره‌جنوبی در حالی می‌تواند بار دیگر به خرید میعانات گازی از ایران ادامه دهد که در ماه سپتامبر، برای نخستین بار از سال ۲۰۱۲ به این سو، خرید میعانات گازی از ایران را به صفر رساند.
اسامی هشت کشور معاف شده از تحریم‌های نفتی ایران، روز گذشته در نشستی خبری که به منظور اعلام تحریم‌های ایران در واشنگتن برگزار شده بود، مورد اشاره قرار گرفت. به گزارش بلومبرگ، کشتی‌ها و نفتکش‌های ایران نیز از دیروز تحت تحریم قرار گرفتند. پمپئو در نشست خبری روز گذشته ادعا کرد صادرات نفت خام ایران به واسطه فشارهای آمریکا حدود یک میلیون بشکه کاهش یافته است با این حال آمارهای مختلفی در این زمینه وجود دارد تا آنجا که برخی منابع صادرات نفت خام ایران را در سطح دو میلیون بشکه در روز ارزیابی می‌کنند. وزیر امور خارجه آمریکا همچنین تاکید کرد: ۲۰ کشور خرید نفت خام از ایران را قطع کردند؛ اما به نام کشور خاصی اشاره نکرد. با این حال به نظر می‌رسد صادرات نفت خام ایران به کشورهایی به غیر از ۸ کشور اصلی خریدار نفت ایران، ادامه داشته باشد. ایران از روش‌هایی مانند ارائه تخفیف، مبادله پایاپای، ارسال مخفیانه محموله‌های نفتی و ... برای حفظ صادرات استفاده می‌کند.
چرا آمریکا به اعطای معافیت رضایت داد؟
چنانچه آمریکا به هشت کشور یاد شده معافیت اعطا نمی‌کرد، به احتمال زیاد قیمت‌ها با رشد بیشتری مواجه می‌شدند. این اتفاق تنها چند روز مانده به برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، می‌توانست فضا را علیه حزب جمهوری‌خواه (حزب مطبوع دولت دونالد ترامپ) منفی کند. انگیزه سیاسی دولت ترامپ در این زمینه در حالی غیرقابل چشم‌پوشی است که واقعیت بازار نشان می‌دهد با وجود افت ۱۵ درصدی قیمت‌ها در یک ماه گذشته، عرضه و تقاضا در بازار همچنان به یکدیگر نزدیک هستند و خطر کمبود عرضه قیمت‌ها را تهدید می‌کند. در عین حال به نظر می‌رسد دونالد ترامپ که پس از خروج از توافق بین‌المللی برجام مدام در حال فشار به اوپک برای افزایش تولید بود، سرانجام به این واقعیت رسید که میزان افزایش تولید از سمت اوپک در بلندمدت قابل اتکا نیست. در عین حال عدم همراهی دیگر کشورها با فشار مضاعف آمریکا به آنها برای قطع خرید نفت از ایران، عملا تحریم‌های نفتی ترامپ را با چالش همراه کرد.
ارسال نظر