این دو غول نفتی در نشست رسمی اوپک در ماه ژوئن، با تولید بیشتر نفت از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک موافقت کردند تا سطح پایبندی به کاهش تولید در شرایطی که خطر خروج نفت ایران از بازار نفت وجود داشت، به ۱۰۰ درصد بازگردد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که دونالد ترامپ از مدتی قبل، اوپک را به کاهش تولید و افزایش مصنوعی قیمت‌ها متهم کرده بود و به شکل مستقیم دستور افزایش تولید را برای کشورهای عضو اوپک، به ویژه عربستان صادر می‌کرد. آنها در حالی برای پیشگیری از رشد بیش از اندازه قیمت نفت در زمان نبود نفت ایران در بازار این تصمیم را اتخاذ کردند که آینده‌نگری‌شان حالا تبدیل به تهدیدی برای ریزش قیمت‌ها در بازار شده است. بر‌اساس گزارش‌های موجود، عربستان در ماه گذشته میلادی روزانه ۷/ ۱۰ میلیون بشکه نفت خام تولید کرده است که نزدیک به بالاترین رکورد این کشور در تولید است. این میزان تولید در مقایسه با ماه مه روزانه ۷۰۰ هزار بشکه افزایش را نشان می‌دهد. در همین حال روسیه نیز به تازگی اعلام کرده است که رکورد تولید روزانه ۴۱۰/ ۱۱ میلیون بشکه نفت خام را ثبت کرده است. این رقم نسبت به ماه مه ۴۴۰ هزار بشکه افزایش تولید را نشان می‌دهد.این میزان افزایش تولید در شرایطی رقم خورده است که با صفر نشدن صادرات نفت خام ایران و همچنین معافیت هشت کشور خریدار نفت خام ایران از تحریم‌های آمریکا، نگرانی‌ها نسبت به بازگشت مازاد عرضه نیز افزایش یافته و به قیمت‌ها فشار وارد کرده است. اعطای این معافیت‌ها به این معنا است که جریان نفت ایران به هشت کشور اصلی خریدار نفت ایران با وجود بازگشت رسمی تحریم‌ها ادامه خواهد داشت.

مهر اتهام بر پیشانی غول‌های نفتی

 از همین رو حسین کاظم‌پور اردبیلی درباره اینکه آیا تولیدکنندگان نیازی به اصلاح و تغییر در برنامه تولید خود دارند، به رویترز گفت: افزایش عرضه سبب کاهش قیمت‌های جهانی نفت خام و کاهش درآمدهای دیگر اعضای این سازمان شده است، در حالی که این شرایط به کمک ترامپ در انتخابات میان دوره ایالات متحده آمریکا آمد.

وی گفت: روسیه و عربستان با افزایش تولید نفت، قیمت‌های جهانی این کالای راهبردی را در یک ماه گذشته ۱۵ دلار کاهش دادند و این شرایط تنها سبب ارزان شدن قیمت بنزین در آمریکا به نفع ترامپ شد. نماینده ایران در هیات‌ عامل اوپک تصریح کرد: آنها میلیاردها دلار از درآمدهای خود را از دست دادند و باعث شدند درآمدهای نفتی تولیدکنندگان کوچک‌تر نفت در آفریقا و آمریکای جنوبی نیز کاهش یابد، عربستان و روسیه با افزایش تولید نفت، در واقع درخواست‌های رئیس‌جمهوری آمریکا درباره کاهش قیمت‌های نفت را اجابت کردند. کاظم‌پور اردبیلی که با روزنامه فایننشال تایمز نیز گفت‌وگو کرده است، اظهار کرد: این احساس که عربستان و روسیه بیش از نیاز بازارهای جهانی نفت عرضه کردند، در میان همه تولیدکنندگان در حال افزایش است. به نظر می‌رسد روسیه و عربستان فریب سخنان آمریکایی‌ها را خوردند و بدون تایید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بیش از سقف تولید تعیین شده نفت روانه بازارهای جهانی کردند.

 نماینده ایران در هیات‌عامل اوپک همچنین روسیه و عربستان را به سرقت مشتریان نفتی ایران و جایگزینی نفت خام این کشور در بازارهای جهانی متهم کرد و گفت: عربستان و روسیه پس از ناکامی در برنامه افزایش تولید نفت، مجبور به کاهش عرضه روزانه حداقل یک میلیون بشکه نفت هستند زیرا آنها ثبات بازار را به هم ریخته‌اند.

چشم‌انداز کاهش تولید نفت در ۲۰۱۹

کاظم‌پور اردبیلی در حالی بر کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید از سمت عربستان و روسیه برای حفظ تعادل بازار تاکید دارد که دو مقام عضو اوپک نیز احتمال کاهش عرضه در سال ۲۰۱۹ را بالا دانسته‌اند. این دو مقام آگاه، روز چهارشنبه (۱۶ آبان‌ماه) به خبرگزاری تاس روسیه گفتند: بازگشت تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک به کاهش عرضه نفت خام محتمل است. این تصمیم برای جلوگیری از مازاد عرضه و تاثیر بر قیمت‌های جهانی نفت خام در نظر گرفته می‌شود.  برخی اعضای اوپک به رهبری عربستان و کشورهای غیرعضو این سازمان از جمله روسیه در پی فشارهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای پایین آوردن قیمت نفت و جبران کاهش تولید برخی اعضا، در ماه ژوئن تصمیم گرفتند میزان پایبندی خود به برنامه کاهش عرضه نفت خام را به ۱۰۰ درصد برسانند. یکی از دو منبع اوپکی یادشده در پاسخ به این پرسش که آیا گفت‌وگوها به کاهش تولید نفت در سال ۲۰۱۹ منتهی می‌شود، گفت: بی‌شک راه دیگری جز این وجود ندارد. قیمت‌های جهانی نفت خام در پی افزایش عرضه، روند کاهشی در پیش گرفته است. در این میان اگرچه انتظار می‌رود تولید برخی اعضای اوپک کاهش یابد، پیش‌بینی‌ها از مازاد عرضه در سال ۲۰۱۹ و کاهش تقاضا حکایت دارد. نشست کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه اوپک و غیراوپک (JMMC) روز یکشنبه (۲۰ آبان‌ماه) در ابوظبی برگزار خواهد شد. در همین حال، یک منبع اوپکی دیگر نیز اعلام کرد که کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه اوپک و غیراوپک (JMMC) می‌تواند برای نشست مشترک آینده اوپک و غیراوپک در وین به‌منظور در نظر گرفتن برنامه‌ جدید تولید در سال ۲۰۱۹ توصیه‌ای داشته باشد. وی افزود: هر بحث جدی در این باره درباره نشست دسامبر در وین خواهد بود. صدوهفتاد و پنجمین نشست عادی وزیران نفت و انرژی اوپک ششم دسامبر (پنج‌شنبه، ۱۵ آذرماه) و پنجمین نشست مشترک وزیران نفت و انرژی اوپک و غیراوپک هفتم دسامبر (جمعه ۱۶ آذرماه) در وین برگزار می‌شود.