بهای طلای سیاه اوج گرفت
تغییر پارادایم در بازارنفت
بر اساس این گزارش، فعالان بازار نفت انتظار دارند عربستان سعودی که کاهش تولید روزانه نفت خام را از دسامبر ۲۰۱۸ آغاز کرده است، در ماه‌های آینده نیز برای نزدیک کردن عرضه و تقاضا به یکدیگر، دست به هر اقدامی بزند. از نظر آنها عربستان سعودی به قدری در زمینه کاهش عرضه به بازار جهانی نفت جدی است که احتمالا این کار را با وجود تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران و ونزوئلا انجام دهد. طبق گفته خالدالفالح، وزیر نفت عربستان، این کشور تولید روزانه‌اش را در مارس به ۸/ ۹ میلیون بشکه در روز خواهد رساند که نسبت به تولیدات ۱۱ میلیون بشکه‌ای این کشور در نوامبر کاهش چشم‌گیری را نشان می‌دهد.
اهمیت این اقدام به این دلیل است که تحریم‌های آمریکا به خودی خود از عرضه نفت خام ایران و ونزوئلا به بازار جهانی خواهد کاست حال آنکه کاهش خود خواسته سعودیها نیز در کنار تحریم‌های آمریکا می‌تواند به مساله کمبود عرضه دامن بزند و جهش قیمت‌ها را در پی داشته باشد. در چنین شرایطی، کوتاه آمدن سعودیها از سیاست کاهش تولید یا تمدید معافیت‌ها از سمت کاخ سفید برای خریداران نفت خام ایران، دو موضوعی هستند که می‌توانند تا حدودی چشم‌انداز کمبود عرضه و جهش قیمت‌ها را تعدیل کنند. از همین رو، چشم معامله‌گران بازار به اقدامات نفتی پادشاهی سعودی و کاخ سفید دوخته شده است که به‌رغم اتحاد سیاسی و اقتصادی‌شان، در سیاست‌‌های نفتی دو راه مختلف در پیش گرفته‌اند.
آنچه تا کنون مشخص شده این است که عربستان تمایل دارد به ایفای نقش سنتی خود بپردازد و با کاهش تولید، عرضه و تقاضا را در بازار متعادل کند. در سمت دیگر، آنطور که مقامات آمریکایی اعلام می‌کنند، دولت ترامپ تصمیمی برای تمدید معافیتهای نفتی ایران ندارد. این موضوع در کنار تحریم‌های نفتی ونزوئلا در حالی دو عامل کمبود عرضه هستند که از دیگر سو روند رو به بهبود مذاکرات تجاری آمریکا و چین، چشم‌انداز رشد تقاضا را روشن‌تر از قبل کرده است. تمام مواردی که به آنها اشاره شد، تا پیش از شروع سال جدید میلادی در حالتی عکس قرار داشتند و بزرگترین تهدیدات بازار نفت به شمار می‌رفتند و باعث ریزش قیمت‌ها تا سطح ۴۰ درصد در سه‌ماه پایانی ۲۰۱۸ شده بودند. با این حال حالا ورق برای بازار نفت برگشته و عوامل تهدیدکننده تبدیل به فرصتی برای رشد قیمت‌ها شده‌اند.
طلای سیاه در اوج
بر اساس این گزارش، روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۵:۳۰ به وقت تهران) هر بشکه نفت خام برنت، با ۴۹ سنت رشد قیمت به ۵۶/ ۶۷ دلار بر بشکه رسید. هر بشکه نفت خام آمریکا نیز ۵۲ سنت رشد قیمت داشت و به قیمت ۴۸/ ۵۷ دلار بر بشکه دست یافت. این میزان رشد قیمت در حالی برای دو نفت شاخص بازار رقم خورده است که ذخایر نفت خام تجاری آمریکا هفته گذشته برای پنجمین هفته متوالی با رشد همراه بوده است. به گزارش بلومبرگ از اداره اطلاعات انرژی آمریکا، سطح ذخایر نفت خام تجاری آمریکا در هفته گذشته به ۵/ ۴۵۴ میلیون بشکه رسیده است که بیشترین سطح از نوامبر ۲۰۱۷ به شمار می‌رود. رشد ذخایر نفت خام تجاری در آمریکا همواره به‌عنوان نشانه‌ای از کاهش تقاضا و افزایش عرضه در بازار نفت شناخته می‌شود و اثر آن نیز به شکل فشار بر قیمت‌ها آشکار می‌شود. با این حال آنچه این بار باعث شده است رشد این ذخایر بر قیمت‌ها اثر منفی نداشته باشد، تکیه بازار به آمارهای کاهش تولید از سمت عربستان سعودی است.
پس از تلاش عربستان برای کاهش تولید که از دسامبر گذشته آغاز شد، نفت خام در محدوده بیش از ۵۰ دلار در نوسان بوده است. کاهش تولید روزانه نفت در عربستان و تداوم آن به معنای رشد بیشتر قیمت نفت است و چنانچه آمریکا نتواند سعودیها را برای کاهش تولید قانع کند، احتمالا این موضوع می‌تواند به تمدید معافیتهای نفتی ایران منجر شود. با این حال کاهش تولیدی که حالا عربستان در پیش گرفته است، برای بزرگترین تولیدکننده نفت خام عضو اوپک خالی از چالش نخواهد بود.
مصائب عربستان در دوره کاهش تولید
به گزارش رویترز، عربستان سعودی به‌عنوان بزرگترین صادرکننده نفت دنیا بار دیگر در نقش سنتی خود فرو رفته تا به این واسطه تعادل را به بازار نفت بازگرداند. پادشاهی سعودی از دسامبر ۲۰۱۸ به این سو با کاهش چشمگیر تولیدات روزانه‌اش، سعی دارد تا میزان قابل توجهی از عرضه نفت خام به بازار بکاهد تا از این طریق کمکی به رشد قیمت نفت کرده باشد.
جان کمپ، تحلیلگر رویترز در یادداشتی که به تازگی منتشر کرده، اقدامات اخیر عربستان را نشانه‌ای آشکار از تلاش این کشور برای نزدیک کردن عرضه و تقاضا به یکدیگر می‌داند. تلاش اخیر سعودیها برای کاهش تولید به منظور حمایت از قیمت‌ها، نخستین تجربه آنها در به تعادل رساندن بازار نیست. با این حال کمپ عقیده دارد برای دست یافتن به این هدف، بزرگترین عضو اوپک باید از آمادگی کافی برای کاهش تولیداتش برخوردار باشد.
یکی از بزرگترین مشکلات عربستان در مسیر کاهش تولید، حفظ سهم بازار در کنار محافظت از قیمت‌ها است. در واقع هرقدر که سعودیها تولیدشان را کاهش می‌دهند، باعث تقویت قیمت‌ها می‌شود و این شرایط می‌تواند به افزایش تولید نفت از منابع غیرمتعارف نفتی منجر شود. در چنین شرایطی تلاش برای افزایش تولید می‌تواند به رونق تولیدات شیل منجر شود. حتی همین حالا نیز رشد تولیدات شیل در سطح خوبی قرار دارد و در هفته گذشته به رکورد ۱۲ میلیون بشکه در روز دست یافت.
آمادگی تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا برای افزایش تولید زیر سایه کاهش تولیدات عربستان، اتفاقی است که باعث شده حکومت پادشاهی عربستان همواره میان سیاست دفاع از قیمت‌ها یا دفاع از سهم بازار خود، مشغول کم و زیاد کردن تولیدات باشد. چنین رفت و آمدهایی میان سیاست افزایش یا کاهش تولید در سال‌های ۲۰۰۸، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ برای عربستان اتفاق افتاده و نشان داده سعودیها همواره از کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت سود می‌برند اما برای مدتی طولانی نمی‌توانند به این سیاست تکیه کنند. بزرگترین تولیدکننده نفت در اوپک، قیمت نفت در بودجه سال‌جاری را روی ۸۰ دلار بر بشکه بسته است و برای دست یافتن به این هدف، ناچار از تلاش برای رشد قیمت‌ها است.
سعودیها در ۹ ماه سال ۲۰۱۸، با پایبندی چشمگیر به توافق کاهش تولید، قیمت‌ها را به محدوده ۸۰ دلار بر بشکه رساندند. آنها ماه‌های پایانی سال گذشته را به دستور آمریکا مشغول رشد تولید بودند اما با اعطای معافیت به ۸ خریدار نفت خام ایران در ماه نوامبر، روند رشد تولید در عربستان بار دیگر جای خود را به کاهش تولید داد تا بازار را از افزایش عرضه احتمالی حفظ کند. با این حال بعید نیست این متحد نزدیک آمریکا در منطقه، بار دیگر از سمت دولت ترامپ تحت‌فشار قرار گیرد.
تکرار تاریخ در بازار نفت
به نوشته جان کمپ، تفاوت قیمتی شاخص نفت خام برنت در بازار آتی (calendar spread) برای نیمه دوم سال ۲۰۱۹ وارد حالت بک‌واردیشن شده و به ۹۰ سنت در هر بشکه رسیده است. این میزان بک‌واردیشن به معنای چرخش شدید از کونتانگوی ۷۰ سنتی اواخر سال گذشته بود. بک‌واردیشن به حالتی گفته می‌شود که انتظارات بازار باعث می‌شود قیمت‌های نقدی نسبت به قیمت‌های آتی بیشتر باشد. به این ترتیب برای شاخص نفت خام برنت، قیمت آتی در پایان سال جاری میلادی، ۹۰ سنت در بشکه کمتر از قیمت‌های فعلی است. کونتانگو نیز به حالتی گفته می‌شود که انتظار می‌رود قیمت‌ها در آینده بالاتر از امروز باشند.
اما هرکدام از دو شرایط کونتانگو یا بک‌واردیشن می‌تواند از سمت مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری تقویت شود یا شدت بگیرد. برای مثال صندوق‌های پوشش ریسک یا دیگر مدیران مالی، خریداران عمده قراردادهای آتی نفت خام برنت در ۹ هفته از ۱۰ هفته معاملاتی گذشته بوده‌اند که خالص خرید آنها معادل ۱۳۰ میلیون بشکه نفت خام ارزیابی می‌شود. فروش این حجم از نفت خام خریداری شده در ماه‌های آینده، خود می‌تواند عاملی برای فشار بر قیمت‌ها باشد.
آنطور که کمپ تحلیل می‌کند، برای بسیاری از معامله‌گران بازار، تفاوت قیمت نفت بین دو نقطه زمانی (spreads) از قیمت‌های نقدی از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا از نظر آنها شاخص بهتری برای ترسیم چشم‌انداز تعادل مورد انتظار تولید و مصرف است. از نگاه این تحلیلگر، موقعیت فعلی که بازار نفت در آن قرار دارد بسیار شبیه به زمانی است که بازار نفت در آستانه آغاز توافق کاهش تولید در سال ۲۰۱۷ قرار داشت. وضعیت فعلی به زمان اعلام تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال گذشته میلادی نیز بی‌شباهت نیست. زیرا در آن مقطع زمانی هم انتظار کاهش عرضه و رشد قیمت‌ها بر بازار غلبه داشت.
پس از توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در دسامبر ۲۰۱۸، عربستان سعودی در اقدامی پیش‌دستانه کاهش تولیداتش را از همان ماه (یک ماه زودتر از آغاز رسمی کاهش تولید) شروع کرد و در ژانویه میزان کاهش تولیداتش را به ۳۸۰ هزار بشکه در روز رساند. این میزان کاهش تولید بسیار بیشتر از سهمیه ۳۲۰ هزار بشکه‌ای در روز این کشور طبق توافق کاهش تولید است. در چنین شرایطی بازار نفت وارد حالت بک‌واردیشن شده زیرا نگرانی از کمبود عرضه در آینده، رشد قیمت‌ها را در پی داشته است. در چنین شرایطی باید دید دولت ترامپ برای متعادل نگه داشتن قیمت‌ها، حاضر به تمدید معافیتهای نفتی ایران خواهد شد یا خیر.
ارسال نظر