تمدید توافق کاهش تولید، بهای نفت را صعودی کرد
اعتراض دوم زنگنه به انحراف اوپک
خطر فروپاشی در کمین اوپک
وزیر نفت در ماه مه یعنی درست بعد از عدم تمدید معافیت‌ها از تحریم خرید نفت ایران توسط آمریکا، در دیدار با محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک نسبت به فروپاشی اوپک ابراز نگرانی کرده بو د. در آن زمان زنگنه هماهنگ کردن تصمیمات اوپک توسط عربستان و امارات با سیاست‌های واشنگتن را عامل تضعیف این سازمان و زمینه‌ساز فروپاشی آن دانست و حال همراهی عربستان با روسیه و اخذ تصمیمات خارج از نشست رسمی اوپک و دیکته کردن آن به دیگر اعضا را موجب مرگ اوپک معرفی می‌کند. او همچنین اعلام کرده از آنجا که وحدت در اوپک به کمترین سطح خود رسیده، مطرح کردن بحث همکاری بلندمدت بین اوپک و غیراوپک غیرضروری و بی‌نتیجه است؛ از این‌رو به تصویب اساسنامه همکاری مشترک اوپک و غیراوپک رای نخواهد داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، زنگنه در تشریح بیشتر این موضوع گفته است: اوپک به صحبت، مشورت و تصمیم‌گیری جمعی برای مسائل نیاز دارد؛ این روال نبوده که یکی دو نفر خارج از اوپک توافق کنند و بر توافق خود در اوپک مهر تایید بزنند، این بزرگ‌ترین خطری است که اوپک با آن روبه‌رو است. او در ادامه افزود: ما اینجا نیستیم تا تصمیم‌هایی را که در بیرون گرفته می‌شود، اجرا کنیم. معتقدم اگر اوپک می‌خواهد زنده بماند، باید تصمیماتش را در داخل اوپک بگیرد، نه اینکه دستورعمل را از خارج اوپک دریافت کند. اظهارات زنگنه به توافق عربستان و روسیه در روزهای اخیر اشاره دارد. ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان و رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین در ژاپن در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ با یکدیگر دیدار و ضمن تاکید بر افزایش همکاری و روابط دو کشور در بازار انرژی بر سر تمدید توافق نفتی «اوپک‌پلاس» به مدت ۶ تا ۹ ماه توافق کردند. موافقت عربستان و روسیه برای تمدید توافق در ژاپن در حالی است که طی تاریخ توافق بر سر میزان عرضه نفت در درون اوپک و در نشست‌های رسمی این سازمان اتخاذ می‌شده است. روسیه از ابتدای سال ۲۰۱۷ با اوپک برای متعادل کردن بازار نفت همراه شده اما در همین مدت کوتاه توانسته نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیمات اوپک داشته باشد. برخی بر این باورند که منافع اقتصادی ناشی از رشد قیمت نفت به تنهایی همراهی روسیه با اوپک را توجیه نمی‌کند و این کشور بیشتر از رشد قیمت‌ها افزایش نفوذ در خاورمیانه را با این همکاری دنبال می‌کند. تغییر زمان نشست اوپک توسط روسیه خود به تنهایی این نظریه را تایید می‌کند. بر اساس برنامه از پیش تعیین شده، قرار بود نشست اوپک در آخرین هفته ماه ژوئن برگزار شود، با این حال روسیه و به دنبال آن عربستان خواهان تغییر زمان برگزاری نشست اوپک به بعد از نشست جی۲۰ شدند. به نظر می‌رسد درخواست تغییر زمان برگزاری نشست اوپک با هدف اعلام توافق سران دو کشور برای تمدید توافق نفتی در حاشیه گروه ۲۰ و پیش از نشست اوپک و برجسته کردن روابط رو به گسترش عربستان و روسیه بوده است. زنگنه پیش از این نارضایتی ایران با اخذ تصمیمات در خارج از اوپک را با مخالفت خود با تغییر زمان برگزاری نشست اعلام کرده بود. با این حال سفر نواک به ایران به جلب موافقت ایران برای تغییر زمان برگزاری نشست اوپک و متحدانش در تاریخ یکم جولای و برگزاری ششمین نشست مشترک با غیراوپک در روز بعد از آن(امروز) منتهی شد. وزیر نفت ایران روز گذشته در دیدار با رئیس دوره‌ای اوپک و همچنین در جمع خبرنگاران نگرانی و نارضایتی خود را از روال موجود اعلام کرده و آن را موجب مرگ اوپک دانسته است. زنگنه درباره طرح همکاری کشورهای عضو و غیرعضو اوپک گفته است: «اساسنامه همکاری در این زمینه، یکی از موارد برنامه مذاکرات است که آن را رد می‌کنم. فکر می‌کنم اکنون زمان بحث درباره این نوع مسائل نیست؛ زیرا زمانی که درون اوپک چالش‌های بسیار داریم، نمی‌توانیم به‌شکلی معنادار درباره همکاری‌های جدید میان اوپک و غیراوپک بحث کنیم. بهتر است ابتدا همکاری میان اعضای اوپک را شکل دهیم.» با این حال زنگنه به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه اگر این رویه ادامه یابد و عربستان و روسیه به‌طور یک‌جانبه سیاست اوپک را تعیین کنند، آیا ایران تهدید می‌کند که اوپک را ترک خواهد کرد، گفت: «نه. ایران اوپک را ترک نمی‌کند؛ اما باور دارم اوپک خواهد مرد، با این فرآیندها، اوپک خواهد مرد.» به گفته زنگنه «این یک‌جانبه‌گرایی‌ها، کلیت اوپک را تهدید می‌کنند، نه‌فقط ایران را. یک‌جانبه‌گرایی ضد ایران نیست، بلکه ضد موجودیت اوپک، اتحاد و همدلی اوپک است.»
نشست ۱۷۶ اوپک روز گذشته ساعت ۱۷:۳۰ به وقت تهران در مقر اوپک در وین پشت درهای بسته آغاز شد.در زمان تنظیم این گزارش(ساعت ۲۰ به وقت تهران) هنوز بیانیه‌ای پایانی این نشست قرائت نشده است؛ با این حال برخی منابع از تمدید ۹ماهه توافق خبر داده‌اند. قرار است نشست مشترک اوپک و غیراوپک امروز راس ساعت ۱۱:۳۰ به وقت ایران برگزار شود. نشست بعدی اوپک احتمالا ۶ ماه بعد یعنی در دسامبر برگزار خواهد شد. با اعلام موافقت ایران با تمدید توافق نفتی، بهای نفت در مسیر افزایشی قرار گرفت. قیمت دو نفت شاخص برنت و وست تگزاس اینترمدیت تا ساعت ۱۸ به وقت تهران و پیش از برگزاری نشست حدود ۷/ ۱ دلار بر بشکه معادل نزدیک به ۳ درصد افزایش یافت؛ برنت حدود ۵/ ۶۶ دلار بر بشکه و نفت‌خام آمریکا بیش از ۶۰ دلار بر بشکه معامله شد. علاوه بر توافق اوپک برای کاهش تولید، چشم‌انداز پایان یافتن جنگ تجاری چین و آمریکا دیگر عامل حمایت از قیمت‌ها بود.
پایبندی ۱۶۰ درصدی اوپک به توافق
اما عدم نیاز به تعمیق توافق نفتی در حالی مطرح شده که در حال حاضر نیز اوپک بسیار بیشتر از سطح مورد نظر در توافق به کاهش تولید اقدام کرده که به معنای پایبندی بیش از ۱۰۰ درصدی به توافق نفتی است.برخی منابع آگاه در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرده‌اند که کمیته ویژه نظارت بر توافق نفتی در جلسه خود که یکشنبه شب برگزار شد، اعلام کرده سطح پایبندی به توافق نفتی به ۱۶۳ درصد رسیده است. این سطح از پایبندی به توافق به این معناست که اوپک و غیراوپک در ماه ژوئن میزان تولید خود را به جای ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز نزدیک به ۲ میلیون بشکه کاهش داده‌اند. بر اساس توافق دسامبر گذشته، کشورهای حاضر در توافق در مجموع باید تولیدات خود را در نیمه اول سال جاری میلادی ۲/ ۱ میلیون بشکه نسبت به سطح اکتبر ۲۰۱۸ کاهش می‌دادند. علاوه بر این بلومبرگ نیز برآوردی از میزان تولید اوپک ارائه داده که خبرهای رویترز را تایید می‌کند. بلومبرگ بر اساس داده‌های موسسات دنبال‌کننده نفتکش‌ها اعلام کرده که میزان تولید اوپک در ماه ژوئن برای هفتمین ماه پیاپی کاهش یافته است. مجموع تولید اوپک حدود ۱۳۰ هزار بشکه در این ماه کاهش یافته که بخشی از آن به افت تولید نفت ایران به‌دلیل تحریم‌های آمریکا و بخشی نیز به پایبندی بیش از تعهدات عربستان به توافق نفتی برای حفظ قیمت‌ها باز می‌گردد. بر این اساس میزان عرضه اوپک نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۵/ ۲ میلیون بشکه‌ای را نشان می‌دهد. تولید نفت عربستان در ماه ژوئن ۱۰۰ هزار بشکه کاهش یافته و به ۷۳/ ۹ میلیون بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که بر اساس توافق، سهمیه عربستان از تولید نفت اوپک بیش از ۳/ ۱۰ میلیون بشکه در روز است. علاوه بر این بلومبرگ از کاهش ۱۰۰ هزار بشکه‌ای عرضه نفت ایران و رسیدن آن به ۲۸/ ۲ میلیون بشکه در روز خبر داده است. اما ایران بارها ارقام منتشرشده از سوی رسانه‌های خارجی از میزان صادرات و تولید نفت خود را رد کرده است.
طبق گفته الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه تولید نفت این کشور در ماه گذشته به حدود ۱۳/ ۱۱ میلیون بشکه در روز رسیده که نسبت به سطح اکتبر (۴۱/ ۱۱ میلیون بشکه در روز) کاهش نزدیک به ۲۸۰ هزار بشکه‌ای را نشان می‌دهد. این میزان کاهش از سطح تعیین شده در توافق برای روسیه بیش از ۵۰ هزار بشکه بیشتر است. با این حال این افت تولید پایبندی روسیه به توافق را نشان نمی‌دهد؛ چراکه ناخواسته و به‌دنبال آلودگی در یکی از خطوط انتقال نفت این کشور رخ داده است.
اوپک از اواخر سال ۲۰۱۶ در تلاش است که بازار نفت را متعادل کند، هرچند در مقاطعی به این هدف دست یافته و توانسته قیمت‌ها را به طور نسبی افزایش دهد اما رشد مداوم تولیدات آمریکا مجددا بازار را از تعادل خارج کرده و قیمت‌ها را در مسیر کاهشی قرار می‌دهد. از این‌رو در مجموع نتیجه تلاش‌های اوپک کاهش سهم بازار و رسیدن به کمترین سطح از سال ۱۹۹۱ بوده است. حال باید دید در پایان این دور از توافق نفتی اوپک به هدف خود خواهد رسید یا تنها کاهش سهم بازار عایدش می‌شود؟
ارسال نظر