انتظار کاهش ۱۰ درصدی مصرف بنزین

 در کنار توضیحاتی که زنگنه در رابطه با جزئیات اجرای این طرح عنوان کرد، امیر وکیل‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نیز در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: «پیش‌بینی می‌شود با اجرای دوباره طرح سهمیه‌بندی بنزین، شاهد کاهش ۸ تا ۱۰ درصدی مصرف باشیم.» تا پیش از اجرای طرح سهمیه‌بندی انتظار می‌رفت این ۱۰ درصد و حتی بیش از آن، به رشد مصرف بنزین اختصاص پیدا کند که در این صورت هم تهدیدی برای از بین رفتن خودکفایی تولید بنزین کشور به شمار می‌رفت و هم مانعی برای صادرات بیشتر بنزین بود. در عین حال مصرف بیشتر بنزین مسائل زیست‌محیطی خاص خود را نیز به همراه دارد.  وکیل‌زاده همچنین انتظار دارد با اجرای این طرح سود قاچاق سوخت کم شده و شاهد کاهش خروج این کالای استراتژیک از کشور باشیم. این مقام مسوول در عین حال سوخت ارزان را علتی برای بی‌انگیزه‌ بودن خودروسازان برای تولید خودروهای کم‌مصرف عنوان کرد زیرا در صورت ارزان بودن سوخت برای مصرف‌کننده نیز میزان مصرف خودرو اهمیت ندارد. به گفته وکیل‌زاده هم اکنون مصرف روزانه هر خودرو در ایران یک لیتر بیشتر از حد متوسط جهانی است، بنابراین با احتساب ۱۶ میلیون خودرو و ۸ میلیون موتورسیکلت درحال تردد (معادل ۳ میلیون خودرو)، از محل اصلاح کیفیت وسایل نقلیه، روزانه ۱۹ میلیون لیتر بنزین در کشور صرفه‌جویی خواهد شد. اما با توجه به پایین بودن قیمت سوخت، خودروساز و مصرف‌کننده انگیزه‌ای برای توجه به میزان مصرف وسایل نقلیه‌ نداشتند.

ملاک تعیین میزان سهمیه از زبان وزیر

 مطابق آنچه اعلام شده از روز ۲۴ آبان هر خودروی سواری شخصی ۶۰ لیتر سهمیه بنزین دارد که با قیمت ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر و با استفاده از کارت سوخت قابل برداشت است. زنگنه در رابطه با ملاک تعیین مقدار بنزین اختصاص‌یافته به خودروها در طرح سهمیه‌بندی بنزین اظهار کرد: سهمیه اختصاص‌یافته به خودروها براساس آنچه از تجربه و عملکرد تاریخی در دوره‌های پیشین سهمیه‌بندی به‌دست آمده، تعیین شده و به همان صورت عینا اعمال شده است. وی درباره اینکه هم‌اکنون وضع تولید و عرضه بنزین در کشور به چه شکل است و آیا ممکن است در صورت صرفه‌جویی، صادرات بنزین هم داشته باشیم، افزود: هم‌اکنون نیز صادرات بنزین داریم، اگر سهمیه‌بندی بنزین هم انجام نمی‌شد، تولید بنزین کشور در سال آینده مقداری افزایش می‌یافت.

پیشگیری از یک وابستگی

در شرایطی که بسیاری از کارشناسان با اشاره به شدت بالای رشد مصرف بنزین در قیمت هزار تومان، از بین رفتن خودکفایی در تولید بنزین داخلی را به مقامات اخطار می‌دادند؛ زنگنه نیز در بخشی از صحبت‌های خود به این نگرانی و لزوم پیشگیری از آن اشاره کرد.وزیر نفت با اشاره به اینکه مساله اساسی در توازن بین عرضه و تقاضا این است که اگر ما به همین روال سالانه ۱۰ درصد یعنی حدود ۹ تا ۱۰ میلیون لیتر مصرف اضافه داشته باشیم، سال ۱۴۰۰ دوباره پس از تلاش بسیاری که برای خودکفایی در تامین بنزین مورد نیاز کشور در این دولت شد، باید واردکننده بنزین می‌شدیم، تاکید کرد: آمریکا در دوره پیشین تحریم‌ها بیشترین فشار را از این محل وارد کرد که ایران نتواند به واردات بنزین دسترسی داشته باشد، اما در این دوره از تحریم کاری نتوانستند بکنند.زنگنه با تاکید بر این موضوع که در واقع با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، توازن بین عرضه و تقاضا در کشور برای چند سال دوباره خوب خواهد بود، تصریح کرد: پس از آن هم ان‌شاءالله می‌توانیم صادرات بنزین بیشتری هم داشته باشیم. او همچنین گفت: براساس برآوردی که داریم پس از اعمال کامل طرح سهمیه‌بندی بنزین، سال آینده اگر مصرف بنزین حدود روزانه ۹۳ تا ۹۴ میلیون لیتر باشد، ۶۷ درصد یعنی دو‌سوم بنزین عرضه‌شده سهمیه‌بندی و یک‌سوم آن آزاد و با قیمت ۳ هزار تومان خواهد بود.

بازگشت پول بنزین به مردم

اصلاح قیمت سوخت و اختصاص درآمد مازاد آن به توسعه زیرساخت‌های کشور به ویژه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی به منظور کاهش لزوم استفاده از خودروی شخصی همواره از سوی کارشناسان مورد تاکید بوده است. با این حال همان‌طور که رئیس‌جمهوری اعلام کرد؛ به علت شرایط اقتصادی فعلی، تصمیم بر این شده تا تمام درآمد حاصل از اصلاح قیمت بنزین به ۱۸ میلیون خانواری تعلق گیرد که در حال حاضر تحت فشار اقتصادی قرار دارند. وزیر نفت نیز درباره عواید حاصل از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین که به مردم بازگردانده می‌شود، اعلام کرد: با اجرای سهمیه‌بندی روزانه ۶۴ میلیون لیتر و سالانه ۵/ ۲۳ میلیارد لیتر با کارت هوشمند سوخت عرضه می‌شود که در مقایسه با قیمت پیشین بنزین و مابه‌التفاوت لیتری ۵۰۰ تومان، سالانه ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از بنزین سهمیه‌بندی افزایش درآمد حاصل می‌شود و با مصرف حدود روزانه ۳۰ میلیون لیتر بنزین آزاد و احتساب ۲ هزار تومان مابه‌التفاوت با قیمت پیشین بنزین، ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز از این محل افزوده می‌شود که در مجموع نزدیک ۳۰ تا ۳۱ هزار میلیارد تومان از طریق اجرای این طرح درآمد خواهیم داشت؛ البته این برآورد است، زیرا ما هنوز دقیق نمی‌دانیم رفتار مصرف‌کننده در بخشی که مربوط به بنزین آزاد است چگونه خواهد بود. زنگنه با بیان اینکه به این ترتیب در طول یک سال حدود ۳۰ تا ۳۱ هزار میلیارد تومان درآمد از طریق اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین خواهیم داشت، تاکید کرد: تمام این درآمد همان‌طور که آقای رئیس‌جمهوری تاکید دارند به طبقات متوسط و ضعیف بازمی‌گردد و حتی یک ریال این درآمد صرف کار دیگری نمی‌شود. وی با اشاره به اینکه همان‌طور که گفته شده است طی یک هفته تا ۱۰ روز آینده درآمد فروش بنزین حتی پیش از فروش آن به مردم پرداخت می‌شود، افزود: منابع لازم برای انجام این پرداختی از محل دیگری تامین شده که این پول به حساب مردم واریز می‌شود.