بهای طلای سیاه در اوج سه ماهه باقی ماند
سه هفته صعودی در بازار نفت
در زمان این حملات نفت برنت تا بیش از ۶۹ دلار بر بشکه و نفت‌خام آمریکا تا نزدیک به ۶۳ دلار بر بشکه صعود کرد. این درحالی است که قیمت هربشکه نفت‌خام آمریکا هفته گذشته ۳۷ سنت افزایش یافت و در پایان هفته روی رقم ۴۴/ ۶۰ دلار بر بشکه ایستاد؛ این نفت شاخص روز پنجشنبه به بیش از ۶۱ دلار بر بشکه نیز صعود کرده بود. نفت برنت نیز بیش از ۹۰ سنت معادل ۴/ ۱ درصد افزایش قیمت هفتگی را به ثبت رساند و در پایان معاملات هفته به ۱۴/ ۶۶ دلار بر بشکه رسید.
بلومبرگ بر این باور است طلای سیاه در مسیری قرار دارد که بهترین عملکرد خود در ماه دسامبر را طی ۱۷ سال اخیر یعنی از سال ۲۰۰۲ به ثبت برساند و رشد محدود قیمت‌ها را به کاهش حجم معاملات در آستانه سال نو میلادی و همچنین سودگیری برخی سرمایه‌گذاران پیش از فرارسیدن تعطیلات مربوط می‌داند. باید دید طی ۱۰ روز آینده که آخرین روزهای معاملاتی در سال ۲۰۱۹ محسوب می‌شود، نفت چگونه عمل خواهد کرد و آیا به روند صعودی خود ادامه خواهد داد تا این رکورد را به ثبت برساند یا خیر؟ به نظر می‌رسد همه چیز به روند مذاکرات تجاری بستگی دارد. درحال‌حاضر مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار نفت مذاکرات چین و آمریکا برای پایان دادن به جنگ تجاری است. جنگ تجاری مهم‌ترین عامل فشار بر قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ و سدی در برابر رشد قیمت‌ها در این سال بود. حال نیز که به نظر می‌رسد مذاکرات در مسیر صلح تجاری قرار دارد، بهای نفت نیز در مسیر افزایشی قرار گرفته و حتی به نظر می‌رسد یک صلح تجاری مناسب که رشد تقاضای نفت را تضمین کند می‌تواند حتی تاثیری بیش از حمله به تاسیسات نفتی آرامکو داشته باشد. رشد قیمت‌ها در هفته گذشته نیز تحت‌تاثیر مذاکرات تجاری رقم خورد.
در یک قدمی صلح
روند امیدوارکننده مذاکرات تجاری چین و آمریکا موجب افزایش خوش‌بینی‌‌ها به آینده اقتصاد جهانی و افزایش رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۰ شده است. فاز اول توافق تجاری دو کشور جمعه دو هفته پیش اعلام شد و تحت‌تاثیر آن آمریکا وعده داده برخی از تعرفه‌ها روی کالاهای چینی را در قبال افزایش خرید کالاها و خدمات آمریکایی کاهش دهد. علاوه بر این، هفته گذشته چین و آمریکا هر دو اعلام کردند که قرار است در ژانویه توافق تجاری موقت را امضا کنند. آن‌طور که جان کیلداف یکی از معامله‌گران و کارشناسان بازار نفت نیز تاکید می‌کند، تمرکز اصلی بازار نفت همچنان بر مذاکرات تجاری و اخبار پیرامون آن قرار دارد. امید به پایان یافتن جنگ تجاری، روند افزایش قیمت‌ها در هفته گذشته را شکل داد و موجب شد برای اولین بار از ماه مه نفت‌خام آمریکا برای یک هفته کامل بالای ۶۰ دلار بر بشکه معامله شود.
کاهش موجودی انبارهای تجاری نفت‌خام آمریکا یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت نفت در هفته گذشته بود. آن‌طور که اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده است، موجودی انبارهای نفتی این کشور در هفته منتهی به ۱۳ دسامبر ۱/ ۱ میلیون بشکه کاهش یافته و به ۸/ ۴۴۶ میلیون بشکه رسیده است. بر این اساس، موجودی این ذخایر نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۸ فقط ۴/ ۵ میلیون بشکه افزایش یافته است. این موضوع خود نشان از توازن عرضه و تقاضا در سال ۲۰۱۹ دارد. با این حال کارشناسان و موسسات معتبر بین‌المللی انتظار دارند که تحت‌تاثیر ضعف در سمت تقاضا به‌دنبال تنش‌های تجاری، در سال ۲۰۲۰ میزان عرضه از تقاضا پیشی بگیرد و موجب افزایش موجودی انبارهای نفتی در سراسر جهان شود. این موضوع به خصوص در نیمه اول سال آینده قیمت‌ها در بازار نفت را تهدید می‌کند.
از این رو انتظار می‌رود با توافق تجاری چین و آمریکا وضعیت تجارت و اقتصاد جهانی بهبود یابد و این موضوع به افزایش رشد تقاضای نفت کمک کند. موضوعی که می‌تواند به متوازن شدن سمت عرضه و تقاضا در سال ۲۰۲۰ و رشد قیمت‌ها در این سال کمک کند.
اما اوج‌گیری قیمت نفت در هفته گذشته، روز پنجشنبه رقم خورد. در این روز چین لیستی از کالاهای وارداتی از آمریکا شامل ۶ فرآورده نفتی و شیمیایی را منتشر و اعلام کرد که این کالاها مشمول معافیت‌های تعرفه‌ای می‌شوند. طبق بیانیه وزارت دارایی چین، این معافیت‌ها به مدت ۱۲ ماه اعتبار خواهند داشت و در ۲۶ دسامبر سال ۲۰۲۰ به پایان می‌رسند. این فهرست شامل پلی‌اتیلن دارای تراکم بالا و پلی‌اتیلن دارای تراکم پایین، روغن سفید و پارافین خوراکی است. پکن همچنین افزایش تعرفه ۵ درصدی که قرار بود از ماه میلادی جاری روی واردات پروپان آمریکایی وضع کند را معلق کرد. با این حال تعرفه‌ها روی واردات نفت‌خام و سایر فرآورده‌های نفتی آمریکا همچنان حفظ شده است. چین این تعرفه‌ها را در سپتامبر امسال، ماه‌ها پس از ابهامات تجاری وضع کرد. تعرفه‌ها موجب کاهش بیشتر صادرات نفت‌خام آمریکا به چین شدند. از این رو اقدام اخیر چین برای رفع تعرفه واردات ۶ قلم کالای نفتی و شیمیایی، چشم‌انداز بهبود روابط بین دو کشور را روشنتر کرد.
علاوه بر این موضوع، اعلام پیشرفت برای رسیدن به توافقنامه جدید تجاری آمریکا-مکزیک و کانادا (USMCA) که قرار است جایگزین توافقنامه تجاری آمریکای شمالی موسوم به نفتا شود، قیمت نفت در هفته گذشته را تقویت کرد. این توافقنامه روز پنجشنبه توسط مجلس نمایندگان ایالات‌متحده تصویب شد. قیمت نفت‌خام آمریکا در این روز به بیش از ۶۱ دلار بر بشکه رسید.
افت قیمت‌ها در آخرین روز معاملاتی
با وجود رویکرد مثبت و امیدوارکننده به مذاکرات تجاری، روز جمعه قیمت‌ها در مسیر کاهشی قرار گرفت. افزایش تعداد دکل‌های نفتی فعال در آمریکا در کنار نزدیک شدن به تعطیلات پایان سال از دلایل افت قیمت نفت بوده است. فیل فلین، تحلیلگر گروه Price Futures در شیکاگو در این خصوص به رویترز گفته است: «قرار گرفتن برخی معامله‌گران در بازار نفت در موقعیت فروش قبل از تعطیلات کریسمس و سال نو میلادی باعث کاهش قیمت‌ها می‌شود. فکر می‌کنم کسانی که در موقعیت افزایش قیمت‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، چندان علاقه‌ای به نگه داشتن این موقعیت در بازار نفت در طول تعطیلات ندارند.»
در این میان آن‌طور که موسسه بیکرهیوز اعلام کرده، تعداد دکل‌های نفتی آمریکا در هفته گذشته ۱۸ عدد افزایش یافته است، این بیشترین افزایش تعداد دکل‌ها از فوریه ۲۰۱۸ یعنی نزدیک به دو سال اخیر محسوب می‌شود. آن‌طور که در این گزارش آمده، کاهش هزینه‌های حفاری موجب افزایش تعداد دکل‌ها شده است. تعداد دکل‌های نفتی در میادین آمریکا درحال‌حاضر به ۶۸۵ مورد رسیده که بیشترین تعداد از نوامبر سال‌جاری محسوب می‌شود. افزایش تعداد دکل‌ها افزایش تولید نفت آمریکا را با اختلاف زمانی چند ماهه نوید می‌دهد و موجب افزایش فشار بر قیمت‌ها در بازار نفت می‌شود.
