بخش اول خط لوله گاز روسیه به آلمان تکمیل شد
زهر چشم گازی مسکو
این تحریم‌ها در زمان ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد و بایدن هم با آنها مخالف نیست اما او ماه گذشته اعمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه را احتمالا به این دلیل ضمنی که واشنگتن نمی‌تواند جلوی خط لوله نورد استریم را بگیرد، لغو کرد. پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دو ساعت‌و نیم پس از اجرایی شدن اولین خط لوله نورداستریم ۲ در مصاحبه‌ای عنوان کرد این کشور توانایی اجرای پروژه‌های های‌تِک مشابه با کشورهای اروپایی و شرکای دیگر را دارد. یک روز پیش از انتشار این خبر، روسیه اعلام کرد می‌خواهد دلار آمریکا را از صندوق ثروت ملی‌اش حذف کند. همزمان الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه نیز در گفت‌و‌گو با سی‌ان‌بی‌سی گفت با وجود اینکه این کشور ترجیح می‌دهد از قراردادهای نفتی با دلار دور نشود اما در صورت ادامه شرایطی که آمریکایی‌ها به‌وجود آورده‌اند، گزینه دیگری باقی نمی‌ماند.
تکمیل نورد استریم ۲
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه جمعه گفت این کشور با وجود تحریم‌های غرب لوله‌گذاری خط لوله نورد استریم ۲ به اروپا را تکمیل کرده است. این خط لوله که گاز را از روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک می‌رساند، از سوی آمریکا و اروپا تحت تحریم‌های مالی و حقوقی قرار دارد. این کشورها می‌گویند این خط لوله اهرم فشار روسیه یعنی منابع انرژی را سنگین‌تر می‌کند. پوتین اعلام کرد به‌رغم موانع از جمله اعمال تحریم‌ها که پیمانکاران بین‌المللی را مجبور به ترک این پروژه کرد و تامین مالی آن با مشکل مواجه شد، اجرای اولین لوله از دو خط نورد استریم ۲ کاملا انجام شده و تا ۱۰ روز بعد می‌تواند گاز را منتقل کند. پوتین طی سخنرانی سالانه در جمع نخبگان کسب‌و‌کار روسیه در نشست اقتصادی سن‌پترزبورگ گفت: «دو ساعت و نیم قبل، جای‌گذاری نخستین خط گازی نورد استریم ۲ با موفقیت تکمیل شد. کار روی تمام مسیر از جمله بخش دریایی به پایان رسیده است.» او که از این موضوع خشنود بود ادامه داد: «ما آماده‌ایم اجرای پروژه‌های ها‌ی‌تک مشابه را با شرکای دیگر اروپایی و غیراروپایی را ادامه دهیم. امیدواریم منطق منفعت و سود دوجانبه به‌طور غیرقابل‌اجتنابی بر همه انواع سدهای مصنوعی در فضای سیاسی موجود غلبه کند.»
این سخنان تقریبا دو هفته قبل از دیدار پوتین و جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که قرار است در ژنو با هدف کاهش تنش‌ها بین مسکو و غرب برگزار شود، منتشر شد. بایدن ماه گذشته در اعتراف ضمنی به اینکه واشنگتن نتوانست مانع از اتمام این خط لوله شود که بیش از دو سال از برنامه آن عقب بود، از تحریم‌های اضافی علیه شرکت اپراتور خط لوله چشم‌پوشی کرد.
در همین حال، برلین به‌رغم مخالفت گسترده کشورهای شرق اتحادیه اروپا از این خط لوله حمایت کرده است که رابطه ایالات‌متحده با این کشور را پیچیده می‌کند زیرا بایدن می‌خواهد روابط خود را با آلمان تقویت کند. ایالات‌متحده گفته است که به‌رغم لغو تحریم‌های جدید، همچنان مخالف نورد استریم ۲ است.
پوتین گفت: «دولت جدید آمریکا می‌گوید که می‌خواهد با شرکای اصلی خود در اروپا روابط خوبی برقرار کند. اگر به منافع آنها اهمیت ندهید، چگونه می‌توانید روابط خوبی با شرکا برقرار کنید؟ این فقط نوعی حرف مزخرف است.»
پوتین همچنین گفت که معتقد است تحریم‌های ایالات‌متحده نشان می‌دهد واشنگتن« ظاهرا به پول خود احترام زیادی نمی‌گذارد، زیرا از آن به عنوان ابزاری برای رقابت و مبارزه سیاسی استفاده می‌شود که به دلار به عنوان ارز ذخیره جهان آسیب می‌رساند.» او ادامه داد که تحریم‌ها به اقتصاد جهانی آسیب می‌رسانند. به گفته پوتین، «تحریم موجب آب رفتن اقتصاد به جای کمک به توسعه آن می‌شود». مخالفت آمریکا و اتحادیه اروپا با این خط لوله به‌دلیل این نگرانی است که کرملین از افزایش صادرات گاز به عنوان اهرم سیاسی با کشورهای اروپایی استفاده کند و هدف واقعی آن اجتناب از خطوط لوله فعلی از طریق اوکراین است و از این‌رو کی‌یف از درآمد ترانزیت محروم می‌شود.
روسیه و آلمان هر دو می‌گویند این یک پروژه کاملا اقتصادی است که اطمینان حاصل می‌کند تقاضای گاز اتحادیه اروپا در آینده برآورده می‌شود. مسکو همیشه قول می‌داد خط لوله بدون در نظر گرفتن فشار غرب به پایان برسد.امسال پس از تحریم‌هایی که پیمانکار سوئیسی موسوم به آلسیز (Allseas) را به عقب‌نشینی واداشت و چندین شرکت بیمه و مهندسی اروپایی هم خارج شدند، شرکت گازپروم که تحت کنترل کرملین است مجبور شد برخی از کشتی‌های خود را تعمیر کند تا بخش آخر خط لوله را به پایان برساند. شرکت‌های اروپایی شل، وینترشال، انژی، یونیپر و او‌ام‌وی (OMV) نیمی از هزینه ساخت ۱۱ میلیارد دلاری این خط لوله را پرداخت کرده‌اند اما به‌دلیل تحریم از آن کنار رفته‌اند.
تهدید دلاری روسیه
الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه روز پنج‌شنبه گفت اگر دولت جو بایدن به اعمال تحریم‌های اقتصادی هدفمند ادامه دهد، ممکن است این کشور غنی از منابع نفت و گاز به‌زودی از قراردادهای نفتی با ارز دلار آمریکا فاصله بگیرد. نواک در مصاحبه با هدلی گمبل از سی‌ان‌بی‌سی در یک نشست اقتصادی در این کشور گفت: «در حالت ایده‌آل ما ترجیح می‌دهیم که از دلار فاصله نگیریم چراکه این یک ارز بین‌المللی است که برای تسویه‌حساب‌ها به‌کار می‌رود.»نواک ادامه داد: «اما اگر شرکای آمریکایی ما این نوع موقعیت را به‌وجود آورند، ما انتخاب دیگری نخواهیم داشت ولی به‌تدریج انجامش می‌دهیم.» این اظهارنظر اندکی پس از این مطرح شد که روسیه اعلام کرد که دلار آمریکا را کاملا از صندوق ثروت ملی‌اش حذف خواهد کرد. براساس گزارش خبرگزاری رویترز، وزیر دارایی روسیه، آنتوان سیلووانوف در همان گردهمایی در روز پنج‌شنبه گفت که این تغییر دلاری طی یک ماه انجام خواهد شد. صندوق ثروت ملی روسیه درآمدهای نفتی را جمع‌آوری می‌کند که پیش از این برای حمایت از نظام بازنشستگی استفاده می‌شد.
نواک همچنین گفت این کشور همچنان می‌خواهد لیدر جهانی بازار سوخت‌های فسیلی باقی بماند. این مقام بلندپایه اظهار کرد: «ما باید با وارد شدن به بازارهای گاز طبیعی مایع(LNG) و پتروشیمی به سمت متنوع‌سازی پیش‌برویم.» او همچنین به توسعه تولید انرژی‌های نو و پاک مانند هیدروژن اشاره کرد. اقتصاد روسیه پس از الحاق کریمه از سال ۲۰۱۴ تحت تحریم‌های بین‌المللی فعالیت می‌کند. وضعیت روسیه یادآور صنعت نفت و گاز ایران تحت تحریم است که همزمان با مذاکرات هسته‌ای به شدت بر بازار نفت اثرگذار شده است.
زمان نگارش این گزارش(ساعت ۱۷ به وقت تهران) نفت خام آمریکا(وست تگزاس اینترمدییت) با ۱۲ سنت کاهش روزانه معادل ۱۷/ ۰ درصد به ۵/ ۶۹ دلار بر بشکه رسید. این نفت هم برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ به ۷۰ دلار ارتقا یافته بود اما سفته‌بازی مالی مانع از حفظ این سطح شد. شاخص جهانی برنت هم با ۱۵ سنت افت معادل ۲۱/ ۰ درصد به ۷۴/ ۷۱ دلار در هر بشکه رسید. برنت هم در مقطعی به ۷۲ دلار دست یافته بود.به گفته رویترز، افت قیمت نفت به‌دلیل فشار چشم‌انداز افزایش صادرات ایران اتفاق افتاد اما ریکاوری تقاضا و محدودیت تولید اوپک‌پلاس از قیمت حمایت کرد. تقاضا در ایالات‌متحده و اروپا همزمان با تسهیل محدودیت‌های کرونایی درحال رشد است. علاوه بر این، در یک قدم دیگر برای افزایش مصرف سوخت هند قرنطینه را کاهش می‌دهد. اوپک و متحدانش در یک جلسه هفته گذشته تصمیم قبلی مبنی بر افزایش تولید در ماه جولای را تایید کردند. جفری هلی، تحلیلگر کارگزاری OANDA در این مورد گفت: «با بهبودی در وضعیت پاندمی در هند و ریکاوری اقتصادی آمریکا، چین و اروپا، نفت همچنان مناسب خرید در قیمت پایین است.»
نفت در دو هفته گذشته افزایش یافته است و از ابتدای سال ۳۷ درصد رشد کرده است. تحلیلگر کومرزبانک دیروز دوشنبه با اشاره به اینکه اصلاح قیمت اخیر موجب شگفتی نبوده است، بر این باور است که قیمت طلای سیاه قوی باقی خواهد ماند.
گفته می‌شود مهم‌ترین نگرانی بازار بازگشت بشکه‌های ایرانی است اما رسیدن به یک توافق تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری که ۲۸ خرداد برگزار می‌شود، دشوار است.
