«مکنزی‌اند کو» بازار گاز طبیعی مایع را بررسی کرد
چالشهای LNG در جهان
این نوع گاز معمولا درصد متان بیش از ۹۰درصد دارد، اما برخی شرکت‌ها توانایی آن را دارند که رقم متان آن را تا ۱۰۰درصد نیز افزایش دهند. علاوه‌بر این، در فرآیند تبدیل گاز به گاز مایع، پردازشی صورت می‌گیرد که به واسطه آن آب، دی‌اکسید‌کربن و سولفید‌هیدروژن از آن خارج می‌شود. یکی از مزایای مهم LNG این است که سوخته انرژی بالاتر از آن نسبت به سوخت‌‌های گازی است، زیرا به شکل مایع ذخیره می‌شود و ظرفیت آن بالاتر است. کشورهای قطر، استرالیا و آمریکا از بزرگ‌ترین صادرکنندگان LNG در دنیا محسوب می‌شوند.
قطر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان LNG، صادرات خود را اغلب به کشورهای کره‌‌جنوبی، چین و هند انجام می‌دهد. کشور استرالیا در سال ۲۰۲۰، به میزان ۷۸ میلیون تن LNG به سایر کشورها صادر کرده است. میزان صادرات کشور استرالیا پس از سرمایه‌‌‌گذاری و اجرای پروژه‌های عظیمLNG که با ورود شرکت‌‌هایی مانند شورون و رویال‌داچ‌شل در مناطق غربی این کشور صورت گرفته، چیزی بالغ بر ۵۷درصد صادرات را پوشش می‌دهد. شرکت قطر پترولیوم که بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده LNG محسوب می‌شود و همچنین دولت قطر، هدف خود را در سال۲۰۲۶، تولید سالانه ۱۱۰ میلیون تن LNG عنوان کرده‌اند که رقمی بسیار بالا محسوب می‌شود. به‌طور کلی صنعت LNG دارای مزایای بسیاری است که قیمت مناسب و همچنین امکان ارسال به اکثر نقاط دنیا و از طرف دیگر هزینه کمتر حمل و نقل نسبت به سایر روش‌ها مانند انتقال از طریق خطوط لوله، به جذابیت این فرآیند افزوده و روز‌به‌روز به مشتریان این صنعت اضافه می‌شود. همچنین شاهد افزایش روزافزون سرمایه‌‌‌گذاری و ورود کشورهای مختلف به این عرصه در سراسر دنیا هستیم که اهداف مختلف اقتصادی، ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیک خاص خود را دنبال می‌کنند.
آینده گاز طبیعی مایع؛ فرصت‌‌‌هایی برای رشد
شروع پاندمی کووید-۱۹ موجب تسریع و پیشرفت هرچه بیشتر روند روبه‌‌رشد بازار LNG شد. صنعت گاز طبیعی مایع با قیمت پایین و عرضه بیش از حد روبه‌رو شده است. قبل از پاندمی کرونا بازار LNG برای عرضه بیش از حد سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ پیش‌بینی‌‌‌هایی داشت، زیرا پروژه‌های جدید و ظرفیت آن، بسیار فراتر از رشد مداوم تقاضای موجود در این بازار بود. آغاز همه‌‌گیری موجب کاهش تقاضای گاز شد که از طرفی با رشد روزافزون عرضه، باعث ایجاد بی‌‌ثباتی در بازار انرژی شد، از طرف دیگر کاهش قیمت نفت و افزایش رقابت بین منابع تامین گاز با رسیدن عرضه‌های جدید به بازار موجب به حاشیه‌رفتن تولید و فشار آوردن به تولیدکنندگان گاز مخصوصا LNG شد، با این حال هم‌اکنون بهای گاز طبیعی مایع در حال رکورد‌زنی در بازارهای جهانی است و چشم‌انداز بلندمدت LNG نسبت به سایر سوخت‌‌های فسیلی روشن‌‌تر است زیرا هزینه نسبتا کمتری دارد و از همه مهم‌تر، میزان تولید گازهای گلخانه‌‌ای که به وسیله تولید و احتراق آن به‌وجود می‌‌آید، نسبت به سایر سوخت‌‌های فسیلی بسیار کمتر است. اما گاز طبیعی مایع برای پیدا‌کردن یک مزیت رقابتی مناسب در بازار انرژی، باید فراتر از استراتژی‌‌های حاضر (کنترل منابع گاز، قابلیت اطمینان عرضه یا همان امنیت عرضه) گام بردارد. از سوی دیگر، بازیگران LNG نیازمند این موضوع هستند که تلاش‌‌های خود را در ۵زمینه متمرکز کنند که شامل بهره‌وری سرمایه، بهینه‌سازی زنجیره تامین، توسعه بازار پایین‌‌دست، کربن‌زدایی و تجزیه و تحلیل دیجیتال و پیشرفته است که اگر این عوامل مدنظر بازیگران LNG قرار گیرد، توانایی رشد سریع برای آنها را می‌توان متصور بود که در ادامه هرکدام از این عوامل را به‌طور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار می‌دهیم.
چالشهای امروز و فردا
یک دوره پایدار با کاهش قیمت نفت، قیمت گاز را مستقیما از طریق قراردادهای شاخص نفت که در بازارهای آسیایی عادی باقی‌مانده است، به‌طرز غیرمستقیم با‌انگیزه‌های مصرف‌کنندگان نفت مرتبط ساخته است و این موضوع سبب شده که علاقه و رشد قیمت گاز را دستخوش تغییراتی کند. در همان زمان، ظهور موج گسترده LNG از آمریکای‌شمالی و دسترسی به گاز ارزان‌قیمت آمریکا سبب شد که تحولاتی در بازار LNG ایجاد کند و دسترسی به بازارهای آسیایی را آسان‌‌تر کند.
این موج جدید ظرفیت LNG که در استرالیا، روسیه و ایالات‌متحده آمریکا بازار را به سمت مازاد عرضه سوق داد، موجب شد که شرایط را برای مذاکره درباره قیمت‌های پایین‌تر نفت و گاز فراهم کند. کووید-۱۹ به‌شدت موجب مازاد عرضه در بازار انرژی شد. قرنطینه سراسری و تعلیق فعالیت‌های صنعتی تقاضا را در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ کاهش داد. این موج عرضه موجب کاهش تقاضای گاز شامل ۴ تا ۷درصد بود که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین شوک تقاضا در ۵۰ سال گذشته یاد می‌شود.
این موضوع سبب کاهش شدید قیمت در ۲۰۲۰ و ایجاد همگرایی کامل میان قیمت آسیایی، اروپایی و ایالات‌متحده آمریکا شد. در همین دوران صادرکنندگان LNG محموله‌ها را لغو می‌کردند؛ زیرا قیمت قطعی و ثابت در بازارهای آسیایی و اروپا دیگر کفاف هزینه نقدی تامین گاز آمریکا و همچنین مراحل مایع‌‌سازی و حمل و نقل را جبران و پوشش نمی‌داد. در واقع از لحاظ اقتصادی فاقد صرفه برای تولیدکنندگان LNG در آمریکا بود. با این وجود، بسیاری از محموله‌های LNG آمریکا به دلیل تعهدات قراردادهای بلندمدت و زنجیره‌های تامین‌ناپذیر ادامه داشت که این قراردادها به قراردادهای «ببر» یا بپرداز معروف است.
در چنین شرایطی، چالشهای بیشتری در زمینه گاز باقی‌مانده است که در اکثر اقتصادهای توسعه‌یافته، گاز نقش کاهنده‌‌ای در تولید نیروی پایه دارد. از سوی دیگر کاهش سریع هزینه فناوری باتری می‌تواند تامین انرژی از طریق انرژی‌‌های تجدیدپذیر را در طول زمان متناوب کند و نقش گاز را به‌عنوان تولیدکننده اوج مصرف (gas as a peaking) که به این معناست؛ که در زمانی که مصرف به اوج خود می‌رسد و تامین برق به نوعی از طریق انرژی گاز به‌عنوان آلترناتیو مورد استفاده قرار می‌گیرد را می‌تواند به چالش بکشد.
