مروری بر «پویش الف ب ایران»
عدم توفیق در اولویت‌بخشی به جنبه‌های زیست‌محیطی
کابینه تدبیر و امید، توفیقی برای اولویت‌بخشی به جنبه‌های زیست‌محیطی توسعه در کشور پیدا نکرد. ما چه در قالب برنامه‌های توسعه پیش از انقلاب و چه در برنامه‌های پنج‌ساله بعد از انقلاب، بی‌توجه به محیط‌زیست حرکت کرده‌ایم و هنوز از مرحله توسعه کمی به ملاحظات کیفی عبور نکرده‌ایم، امروز اگر به لیست پروژه‌های پویش نگاهی بیندازیم آبرسانی و برق‌رسانی محورهای اصلی افتخارات ما به حساب می‌آید، ما منتظر روزی هستیم که سرمایه‌گذاری تکمیلی و اصلاحی روی طرح‌های ناسازگار با محیط‌زیست در لیست پویش‌های ما قرار گیرد.
فقدان دستاورد نوآورانه و انتقال تکنولوژی
رویکرد وزارت نیرو در سال‌های اخیر معطوف به فرهنگ‌سازی و بسترسازی در زمینه مدیریت تقاضا بوده است، پویش قبلی سازگاری با کم‌آبی که به درستی از سوی وزیر نیرو طرح و پیگیری شد، در راستای ایجاد تغییر رویکرد در زمینه مدیریت تقاضا بود، در عین حال انتظار می‌رفت که همزمان وزارت نیرو بتواند در حوزه مدیریت عرضه به خصوص در حوزه مسائل اصلی و با استفاده از تکنولوژی‌های روز، حرکت جدی کند که امروز در لیست پروژه‌های پویش جای خالی این مسائل اصلی را می‌بینیم؛ مسائلی همچون بهبود تکنولوژی در صنایع آب‌بر کشور، بهبود در شبکه توزیع و مصرف، بومی‌سازی و ایجاد ظرفیت جدی برای توسعه تکنولوژی‌های آب‌شیرین‌کن در کشور، توجه به آلودگی‌های جدید منابع آبی و لزوم بازسازی و ارتقای تصفیه‌خانه‌های کشور از جمله مواردی است که به اندازه کافی در لیست پروژه‌های پویش دیده نمی‌شود.
سازمان‌هایی رو به ضعف و سرمایه‌هایی در معرض خسارت
نابسامانی‌های اخیر در وضعیت حکمرانی در کشور، دولتمردان را از ایجاد و پیگیری زیرساخت برای کشور منصرف کرده و به تعبیر معاون اول رئیس‌جمهور اولویت دولت را از رشد به تاب‌آوری تغییر داده است. در چنین شرایطی که بودجه عمرانی کشور سال به سال، آب رفته و هزینه‌های تمام‌شده پروژه‌ها همزمان افزایش یافته است، بخش‌خصوصی هر سال نحیف‌تر و ضعیف‌تر شده است. بر اساس گزارش‌های اولیه انجمن آب و سندیکای برق، امروز شرکت‌های بخش‌خصوصی در این بخش با ظرفیتی کمتر از ۲۰ درصد در حال فعالیت هستند، این واقعیت یعنی اینکه شرکت‌ها از آستانه تاب‌آوری به فاز درماندگی رسیده‌اند. این موضوع باعث شده است که بخش‌خصوصی به‌رغم اینکه مجری و حتی گاهی سرمایه‌گذار پروژه‌های پویش بوده است، احساس مشارکت کافی با برنامه پویش نداشته باشد.
چند پیشنهاد
در ادامه چند پیشنهاد ساده برای لحاظ در ادامه برنامه پویش، ارائه شده است:
ایجاد فضای گفت‌وگو به جای فضای نمایش: فضای پویش، تکراری ضعیف از افتتاح‌های انتهای دولت سازندگی به نظر می‌رسد، با این تفاوت که دیگر سرودها و شعرهایی که در حاشیه افتتاح و گزارش‌دهی مقام مسوول به صورت ایستاده به رئیس‌جمهور ارائه می‌شود برای مخاطب احساس حماسی و پیشرفت نمی‌دهد. پیشنهاد می‌شود که فضای پویش را به یک فضای گفت‌وگو با مشارکت مردم و بخش‌خصوصی تبدیل کنیم، این تغییر می‌تواند پویش را به محفلی برای رسیدن به فهم مشترک در خصوص برخی مسائل ملی بدل کند.
ایجاد ریل‌گذاری و مطالبه‌گری گام بعدی توسعه در بخش آب و برق: پیشنهاد می‌شود در فضای پویش، گام‌های بعدی توسعه در بخش آب و برق نیز موردتوجه قرار گیرد، واقعیت این است که ما به عنوان بخش‌خصوصی، دل‌نگران و منتظر رویکرد انقلابی دولت بعدی هستیم. همه می‌دانیم که در کشور ما، رویکرد انقلابی بیشتر به عنوان شروع یک دوره جدید تلاش- خطا به حساب می‌آید که ناگزیر سندیکاها باید شروع به یک دوره آموزش برای مدیران تازه‌وارد بعدی دستگاه‌های اجرایی کنند. از این منظر پیشنهاد می‌شود گام بعدی توسعه آب و برق در فضای پویش، به صورت مطالبه و نیاز ملی در فضای گفت‌وگوی ایجاد شده طرح شود تا حتی‌الامکان از برگشت مجدد به موضوعات بدیهی در فضای تصمیم‌گیری آتی کشور جلوگیری کنیم. ضروری است بار دیگر تاکید کنیم که این یادداشت نفی‌کننده زحمات و تلاش‌های مجدانه همکاران دولت نیست و تنها به عنوان مرور یک عضو مجموعه آب و برق بر پویش وزارتخانه است. امیدوارم که این یادداشت بتواند گامی در راستای گفت‌وگوی پیشنهادشده تلقی شود.
