در نشست نیروگاه‌داران بخش خصوصی مطرح شد
آثار اقتصادی خاموشی برق
در نشست خبری که روز گذشته برگزار شد، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق گفت: احتمال بلک‌اوت یا خارج شدن شبکه برق از مدار همیشه وجود دارد؛ اما در حال حاضر این احتمال بیشتر است؛ چراکه شبکه در حالت ضربه‌پذیر قرار دارد. محمد ملاکی با بیان اینکه خواهش من این است که همه قبول کنند وضعیت خاموشی‌ها یک مساله جدی است و باید مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: تعدادی از مسوولان برای اینکه می‌خواهند مردم نگران نشوند این مساله را آن‌طور که باید واقعی و جدی جلوه نمی‌دهند. وی افزود: ما در سال‌های گذشته هم خاموشی داشتیم؛ اما میزان خاموشی‌ها در مقدار کم بود و معمولا کمبود ۲۰۰۰ مگاوات را از طریق محدود کردن صنایع و تنها در طول دو تا سه هفته مدیریت می‌کردیم.
ملاکی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم بگوییم استثنایی وجود داشته است، باید گفت که پارسال استثنا بود نه امسال؛ چرا که واقعیت این است که انتظار خاموشی‌ها از سال گذشته وجود داشت که به‌دلیل بارش‌های زیاد این اتفاق نیفتاد، تصریح کرد: باید گفت که خاموشی‌های امسال کاملا قابل پیش‌بینی بود و اقداماتی که باید انجام می‌شد، صورت نگرفت و همین موضوع خاموشی‌های گسترده‌ای را به‌وجود آورد. به گفته او در سال‌های قبل از ۱۳۷۹ قیمت خاموشی برای هر کیلووات ساعت در ایران ۲دلار و در آمریکا ۹دلار بود که اگر همان ۲دلار را محاسبه کنیم، عدد بسیار بالایی می‌شود. در شرایط فعلی خاموشی صنایع می‌تواند تبعات زیادی را به دنبال داشته باشد که باید مسوولان به‌طور جدی به آن توجه کنند. وی اظهار کرد: خواهش ما از مسوولان این است که موضوع خاموشی را جدی بگیرند. ما نیز در این مساله به‌رغم مشکلات و چالش‌های موجود به آنها کمک خواهیم کرد و باید ریشه‌یابی خوب برای حل مساله ایجاد شود تا بتوانیم خاموشی‌ها را مدیریت کنیم.
او در ادامه گفت: در شرایط خاصی هستیم و خاموشی‌های نسبتا وسیعی در چند روز گذشته در کشور داشته‌ایم. خاموشی‌هایی که امسال اتفاق افتاد از حدود ۱۰ سال پیش قابل پیش‌بینی بود و اینکه دوستان بگویند «امسال با شرایط غافلگیرکننده و غیرقابل پیش‌بینی مواجه شدیم» درست نیست. عضو سندیکای تولیدکنندگان برق افزود: طی برنامه ششم توسعه باید ۲۵هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید برق در کشور محقق شود؛ اما در عمل حدود ۱۲هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید در طول این برنامه داشتیم و حتی نیمی از برنامه نیز محقق نشد. ملاکی با اشاره به حضورش در مجموعه وزارت نیرو در سال ۱۳۷۸ گفت: در آن زمان مطالعاتی درخصوص آثار اقتصادی خاموشی برق انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که به‌ازای هر کیلووات‌ساعت خاموشی، ۲دلار به اقتصاد کشور زیان وارد می‌شود، با فرض ثابت ماندن این رقم، اگر مقدار خاموشی‌ها را ۵۰۰۰مگاوات و به‌طور متوسط ۵ ساعت در روز و ۵ روز در هفته در نظر بگیریم، در هر هفته ۱۲۵میلیون کیلووات‌ساعت خاموشی رقم می‌خورد و ۲۵۰میلیون دلار خسارت این خاموشی‌ها به اقتصاد کشور وارد می‌شود. اگر این خاموشی برای دوماه ادامه یابد، حدود ۲میلیارد دلار زیان اقتصادی به کشور وارد می‌کند. وی با اشاره به اقدامات کوتاه‌مدت برای حل مشکل خاموشی گفت: باید ۶۰۰مگاوات دیزل پراکنده در کشور داشته باشیم که بتوانیم در تابستان امسال از آن استفاده کنیم. این امکانات تولید برق اضطراری وجود دارد که می‌تواند در کوتاه‌مدت از آنها استفاده کرد؛ اما باید توجه داشت که مساله برق در کوتاه‌مدت حل نمی‌شود و باید در درازمدت و با سرمایه‌گذاری روی نیروگاه‌ها این مشکل را برطرف کنیم. وی با تاکید بر اینکه باید تمرکز روی نیروگاه‌های حرارتی باشد و به دنبال توسعه آنها باشیم، گفت: نمی‌توان روی نیروگاه‌های تجدیدپذیر و آبی تکیه کرد چراکه این نیروگاه‌ها وابسته به عواملی هستند. ملاکی با اشاره به بزرگ‌ترین چالش وزارت نیرو گفت: وزارت نیرو در سال‌های اخیر به دنبال مدیریت تقاضا رفت و اهمیت بیشتری برای آن قائل شد. به‌خصوص در سال‌های اول وزیر نیرو اعلام کرد که دولت‌های قبلی اشتباه کردند و باید تمرکز روی مدیریت تقاضا باشد؛ اما باید گفت که نمی‌توان روی این مساله حساب جدی باز کرد. او افزود: اگر سرمایه‌گذاری روی نیروگاه‌ها صورت نگیرد و تولید افزایش پیدا نکند با چالش مواجه خواهیم بود. وزارت نیرو مسوول تامین برق کشور است. مدیریت مصرف معمولا در کشوری مانند ایران شرایط ویژه‌ای دارد و نمی‌توان با اتکا به ابزارهای کاهنده مصرف آن را مدیریت کرد. ملاکی تصریح کرد: باید به این موضوع نیز توجه کرد که به‌دلیل تحریم بخش قابل‌توجهی از صنایع متوقف شده است که اگر این صنایع نیز روی کار آیند، قطعا بخش برق پاسخگوی نیاز نخواهد بود. تاکید وزارت نیرو روی مدیریت تقاضا است؛ اما نمی‌توان با مدیریت تقاضا به‌طور صرف مشکلات صنعت برق را برطرف کرد. وی با تاکید بر اینکه هرچه به جلو پیش می‌رویم شرایط سخت‌تر می‌شود و در سال آینده نیز بی‌شک شرایط سخت‌تری را پیش‌رو داریم، گفت: بحث‌هایی همچون رمزارز، درجه حرارت و مسائلی از این قبیل که به عنوان دلایل خاموشی مطرح می‌شوند، در واقع سهم بسیار کمی دارند و آنچه مورد توجه بوده عدم سرمایه‌گذاری در صنعت برق است.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم این مساله حل بشود باید به دنبال چند راهکار باشیم، گفت: یک مساله موضوع قیمت است؛ در سال‌های اخیر قیمت برق آن‌طور که باید افزایش پیدا نکرده و در شرایط فعلی باید تعرفه برق به‌طور تدریجی افزایش یابد. علاوه بر این وزارت نیرو باید به موضوع سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها و نگاه جدی به بخش خصوصی توجه بیشتری داشته باشد؛ اما با این وجود بخش خصوصی به‌رغم مشکلات قطعا به وزارت نیرو کمک خواهد کرد تا مشکلات بیش از این نشود.
وی با بیان اینکه تا زمانی که تعهد صادرات داشته باشیم باید به آنها عمل کنیم؛ اما اگر خودمان با مشکل روبه‌رو شویم، مجبور خواهیم شد صادرات برق را قطع کنیم، گفت: بسیاری از سرمایه‌گذاران بخش برق در سال‌های اخیر در بخش‌های دیگری فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. چراکه دیگر صنعت برق سود کافی برای آنها نداشت.
اقتصاد سوبسیدی
در ادامه این نشست رضا حدادیان، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق با اشاره به علت عدم توجه وزارت نیرو به بخش خصوصی گفت: در کشور ما هر چه به سوبسید وصل شود دچار مشکل می‌شود، اگر تعرفه برق افزایش پیدا می‌کرد مردم نسبت به مصرف توجه بیشتری داشتند و لازم است که این مساله مورد بازبینی قرار گیرد. وی با بیان اینکه بخش خصوصی باید در صنعت برق سرمایه‌گذاری می‌کرد که این مساله صورت نگرفت و وزارت نیرو نیز توجهی به آن نشان نداد، اظهار کرد: سه سال و نیم پیش به وزیر نیرو گفتیم که اگر به این مساله توجه نکند، دچار خاموشی خواهیم شد که متاسفانه وزیر نیرو توجه نکرد و بخش خصوصی که می‌توانست مشاور خوبی در این میان باشد، کناره‌گیری کرد و همین مساله مشکلاتی را به وجود آورد.
همچنین در این نشست نصرالله کاظمیان، عضو دیگر سندیکای تولیدکنندگان برق با بیان اینکه برای رفع کمبودهای ایجادشده باید یک بازبینی و شناخت از وقوع پدیده صورت گیرد، گفت: نگاه ما باید از بعد فنی و مهندسی باشد و در شرایط فعلی نباید به دنبال مقصر باشیم. وی افزود: بسیاری از عواملی که در صنعت برق اتفاق افتاد، کاملا قابل شناسایی بود و اگر امروز این بی‌برقی موجب شده تا تمام مسوولان به این صنعت توجه کنند باید مشکلات آن نیز اصلاح شود. وی با بیان اینکه موضوع ماینرها، کاهش بارندگی، گرمای هوا و رشد مصرف در وقوع خاموشی‌های اخیر تاثیر چندانی نداشت، گفت: آنچه باید مورد توجه قرار گیرد لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت برق و افزایش تولید است. اکنون نیز باید یک پیش‌بینی مصرف و نیاز برای آینده صورت گیرد و بهترین کار حفظ شرایط موجود است. وی با اشاره به اهمیت موضوع ذخیره‌سازی برق در شبکه سراسری گفت: ذخیره تولید یک امر اجتناب‌ناپذیر است و اگر در شرایط فعلی وزارت نیرو به بخش ذخیره توجه نکند، ممکن است با بلک اوت مواجه شویم. وی با بیان اینکه اگر از اکنون به دنبال حل مشکل کسری تولید نباشیم در سال ۱۴۰۲ وضعیت امروز را خواهیم داشت، گفت: وزارت نیرو به راحتی می‌تواند تمام آمار مصرف و نیاز را ارزیابی کند، بنابراین لازم است با در اختیار داشتن این آمار به دنبال تولید باشیم.
