مدیرعامل «پویش گستر صنعت» در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
مشکلات مالی و به‌هم‌ریختگی نظام تعمیرات نیروگاهی
در همین راستا محمد اکبری، مدیرعامل شرکت پویش گستر صنعت در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به این ضرورت اشاره می‌کند، اما معتقد است هنوز هم دولت اقدام عملیاتی و روشنی برای تسهیل روند انجام تعمیرات نیروگاه‌ها انجام نداده است. او براین باور است که پرداخت مطالبات نیروگاه‌های غیردولتی مهم‌ترین رکن بسترسازی برای انجام تعمیرات به‌موقع و افزایش راندمان و تثبیت پایداری نیروگاه‌هاست.
با توجه به اینکه تسهیل تعمیرات نیروگاهی به منظور آماده‌سازی آنها جهت تولید حداکثری در پیک مصرف، در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته، آیا از سوی وزارت نیرو حمایت‌های لازم از شرکت‌های فعال در زمینه تعمیرات نیروگاهی انجام شده است؟
ما مدت‌ها‌ست از حمایت‌ها و پشتیبانی‌های دولت و وزارت نیرو، قطع امید کرده‌ایم. چرا که در تمام مدتی که صحبت از لزوم تسهیل تعمیرات نیروگاهی به میان می‌آمد، حرف‌ها در حد شعار باقی مانده و عمدتا اقدامی برای عملیاتی شدن آنها صورت نگرفته است. مشکل اینجا است که دولت و وزارت نیرو فقط وقتی در تنگنا قرار می‌گیرند و مشکلاتی نظیر خاموشی‌ها ایجاد می‌شود، به یاد بخش خصوصی می‌افتند و معمولا می‌خواهند کار را سریع‌تر انجام دهند. در حقیقت هیچ حمایت نظام‌مند و سازماندهی‌شده‌ای از شرکت‌های فعال در حوزه تعمیرات نیروگاهی صورت نمی‌گیرد. فقط موضوعاتی نظیر ضرورت راه‌اندازی یک نیروگاه برای تامین برق مورد نیاز کشور می‌تواند مسوولان را ناگزیر کند که به مجموعه‌های فعال در این حوزه توجه کنند. پس از حل مساله همه چیز فراموش می‌شود، بدون آنکه مشکلات به صورت ریشه‌ای حل شده باشد. به همین دلیل تلاش می‌کنیم به جای امید بستن به حمایت‌های دولت، کار خود را به بهترین نحو انجام دهیم و پروژه‌ها را به‌رغم مشکلات و شرایط دشوار به درستی به پایان رسانده و تحویل دهیم، چرا که بر این باوریم اجرای باکیفیت این پروژه‌ها علاوه بر سودآوری برای شرکت، منافع ملی کشور را نیز دنبال می‌کند. به نظر می‌رسد عمده حمایت‌های دولت بر شرکت‌های دولتی فعال در این حوزه متمرکز است و بخش خصوصی کمتر از کمک‌های دولتی سهم داشته و گاهی هیچ سهمی نداشته است. واقعیت این است که وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه آن از جمله شرکت مادرتخصصی برق حرارتی حتی زمان مناسبی را هم برای شنیدن صحبت‌ها و مشکلات ما در اختیارمان نمی‌گذارند. از همین رو آخرین بار با پیگیری‌های سندیکای صنعت برق ایران موفق شدیم نشستی با مدیرعامل برق حرارتی داشته باشیم که در نهایت به رغم قول مساعد آنها برای رفع بخشی از مشکلات، هیچ اقدامی صورت نگرفت. به همین دلیل هم تصمیم گرفتیم هیچ امیدی به وعده‌ها و حمایت‌های بخش دولتی نداشته باشیم.
شرکت‌های فعال در حوزه تعمیرات نیروگاهی در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
عمده مشکلات شرکت‌ها برای صادرات خدمات فنی و مهندسی ناشی از تحریم‌ها است. از این رو به جرات می‌توان گفت تا زمانی که مسائل سیاسی ما با دنیا حل نشود و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها کاهش نیابد، ما همچنان با مشکلات گسترده‌ای در گرفتن پروژه‌های جدید، اخذ ضمانت‌نامه‌ها، انجام مبادلات بانکی و حتی تامین مواد اولیه و تجهیزات مواجه خواهیم بود. تحریم‌ها عملا هزینه‌های سربار بسیاری را به شرکت‌های ایرانی تحمیل کرده‌اند. به عنوان مثال ما برای حضور در بازار عراق ناگزیر شدیم با یک شرکت بومی عراقی که زمینه فعالیت مرتبطی با ما ندارد، شریک شده و با نام شرکت عراقی در مناقصات این کشور شرکت کنیم. از همین رو از مسیر این شراکت امکان اخذ ضمانت‌نامه و انجام مبادلات بانکی برای ما فراهم شده، اما در نهایت هزینه انجام پروژه افزایش یافته که این امر قدرت رقابت ما را در بازارهای منطقه کاهش داده است.
با توجه به کاهش میزان سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت برق و لزوم تقویت و حفظ ظرفیت‌های فعلی نیروگاه‌ها، باید بازار کار مناسبی برای شرکت‌های فعال در زمینه تعمیرات نیروگاهی فراهم شده باشد. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
بخشی از نیروگاه‌های فعال زیرمجموعه برق حرارتی و بقیه نیروگاه‌های خصوصی یا خصولتی هستند. برنامه تعمیرات عمده نیروگاه‌های تحت پوشش برق حرارتی، به صورت روتین در یک زمان برنامه‌ریزی شده یا نهایتا با یک وقفه 6 ماهه تا یک ساله انجام می‌شود. اما نیروگاه‌های خصوصی و غیردولتی به این دلیل که مطالبات خود را به موقع از وزارت نیرو دریافت نمی‌کنند، گاهی قادر نیستند در زمان تعیین‌شده‌ای، عملیات اورهال یا تعمیرات دوره‌ای خود را انجام دهند.
نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که به تعویق افتادن زمان اورهال یک نیروگاه به دلایل اقتصادی، عواقب جدی و زیان‌باری برای شبکه و خود نیروگاه به دنبال دارد. وقتی تعمیرات یک نیروگاه به موقع انجام می‌شود، علاوه بر افزایش راندمان و عمر مفید نیروگاه، کیفیت تولید آن نیز افزایش می‌یابد. متاسفانه نیروگاه‌های غیردولتی به دلیل همین مشکلات مالی حاکم بر بخش تولید برق، معمولا یا تعمیرات را به موقع انجام نمی‌دهند یا تعمیرات مقطعی را جایگزین اورهال می‌کنند و همین مساله در میان‌مدت برای آنها مشکل‌ساز خواهد شد.
پیش از این شرکت مادر تخصصی برق حرارتی برنامه تعمیرات نیروگاه‌ها را اعلام می‌کرد و آنها مکلف بودند بر اساس همین برنامه اقدام کنند. ضمن اینکه منابع مالی لازم برای تعمیرات نیروگاه‌ها از پیش تامین می‌شد، اما متاسفانه در شرایط فعلی، مشکلات مالی گسترده در صنعت برق، نظام تعمیرات نیروگاهی را به هم ریخته و منشأ مشکلات گسترده در حوزه تولید برق شده است. ایجاد انضباط در اورهال و تعمیرات دوره‌ای نیروگاه‌ها نیازمند تامین منابع مالی لازم به ویژه برای نیروگاه‌های غیردولتی است که رقم قابل توجهی از وزارت نیرو طلب دارند. به علاوه ضروری است که توانیر مانند گذشته برنامه مدونی را برای زمان‌بندی انجام تعمیرات به کلیه نیروگاه‌های فعال کشور ارائه داده و آنها را مکلف کند که تعمیرات را بر اساس همین جدول زمان‌بندی انجام دهند. البته قاعدتا اگر مطالبات نیروگاه‌ها به آنها پرداخت نشود، تعهد به چنین زمان‌بندی و برنامه مدونی برای آنها امکان‌پذیر نخواهد بود. از این رو وزارت نیرو باید تامین منابع مالی و پرداخت مطالبات نیروگاه‌ها را در اولویت کاری خود قرار دهد.
مجموعه پویش گستر صنعت در طول یک سال اخیر چه برنامه‌هایی را دنبال کرده است؟
شرکت پویش گستر صنعت در طول سال جاری پروژه‌های در دست اجرایی داشت که بخشی از آنها سال گذشته کلید خورده بودند و برخی دیگر نیز امسال آغاز شدند. عمده این پروژه‌ها یا به اتمام رسیده‌اند یا در مراحل پایانی کار هستند و نزدیک به 99 درصد پیشرفت فیزیکی دارند و آماده تحویل هستند. به عنوان مثال شرکت پویش گستر صنعت چهار پروژه در عراق داشت که از این میان سه پروژه کاملا به اتمام رسیده و تحویل کارفرما شده و پروژه چهارم هم در مرحله راه‌اندازی است. پس از تحویل این نیروگاه هم قطعا پروژه‌های جدیدی که برای ساخت و تعمیرات نیروگاه‌ها در این کشور پیشنهاد شده را بررسی کرده و در دستور کار قرار می‌دهیم.
در خصوص نیروگاه‌های داخلی هم باید بگویم تامین، ساخت و تعویض کلیه تجهیزات بویلر نیروگاه تبریز بود. این نیروگاه 375 مگاواتی در حال حاضر بعد از نکا جزو بزرگ‌ترین واحدهای نیروگاهی کشور است. قرارداد مربوط به نیروگاه تبریز شهریور سال گذشته مبادله و کار در همان زمان با تامین بیش از 400 تن مواد اولیه و قطعات که عمدتا از اروپا خریداری شدند، آغاز شد. تجهیزات مورد نیاز در کارگاه‌های ما در شهرک صنعتی صفادشت ساخته و از مهر امسال هم عملیات دمونتاژ و مونتاژ بویلر نیروگاه تبریز آغاز شد. امیدواریم تا پیش از پایان سال با تحویل و راه‌اندازی بویلر این پروژه هم به اتمام برسد. همچنین ساخت هیتر فشار قوی نیروگاه بناب هم یکی از پروژه‌های بزرگ این شرکت در طول سال‌جاری بود که خوشبختانه دو ماه پیش به اتمام رسید و کار نصب و راه‌اندازی آن نیز انجام شده است.
یکی دیگر از پروژه‌های ما برای سال 1401، ساخت جی آر فن نیروگاه بناب است. این قطعه برای اولین بار در کشور تولید می‌شود و امیدواریم ساخت آن به بهترین شکل ممکن انجام شود. همچنین ساخت و نصب تجهیزات دو بویلر نیروگاه سیکل ترکیبی فارس را در دستور کار داریم که این پروژه را هم به صورت «کلید در دست» و از تامین مواد اولیه تا اجرای نهایی عهده‌دار شده‌ایم. پروژه دیگری که قرارداد آن را مبادله و کار آن را آغاز کرده‌ایم، شامل مهندسی، تامین تجهیزات و بازسازی کامل بویلر پتروشیمی بندر امام به صورت «کلید در دست» است که عملیات مهندسی آن شروع شده و در مرحله سفارش‌گذاری مواد اولیه و قطعات هستیم و قطعا پس از تعطیلات نوروز عملیات اجرایی آن را آغاز می‌کنیم. همچنین ری‌تیوب کامل هیتر فشار قوی نیروگاه سهند از دیگر برنامه‌های سال 1401 بوده که عملیات اجرایی آن نیز آغاز شده است.
