آفت اسپانسرسالاری

نماینده معترض چه گفت؟

محمد حسن‌نژاد که عضو کمیسیون اقتصادی مجلس است ظهر دوشنبه در یک مصاحبه رادیویی به انتقاد از حسین هدایتی پرداخته و مطالب صریحی علیه او عنوان کرده بود. با همین نگاه فردوسی‌پور هم او را روی خط برنامه‌اش آورد تا دیدگاه‌هایش را با مردم به اشتراک بگذارد. حسن‌نژاد در این مصاحبه ضمن ابراز ناراحتی از اتفاقاتی که در طول برنامه به وقوع پیوست، از تحقیق و تفحص در باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال خبر داد. او گفت: «واقعا متاسفم که آقای هدایتی به‌خاطر چند میلیارد تومانی که خرج کرده این‌طور در مورد باشگاه پرسپولیس حرف می‌زند و بر سر هواداران منت می‌گذارد. ایشان باید بداند قبل از اینکه ما و او باشیم و اصلا برنامه نود باشد، باشگاه بزرگی مثل پرسپولیس وجود داشته و درست نیست که این‌طور در موردش حرف بزنیم. خب شما پول دادی، اسپانسر شدی و رفت، دیگر چرا در امور باشگاه دخالت می‌کنی؟ مگر هواپیمایی قطر و امارات که به باشگاه‌های بزرگ دنیا آگهی می‌دهند، در کار آنها دخالت می‌کنند؟» سخنان این نماینده مجلس زیباست و از اشراف نسبی او به حوزه فوتبال حکایت دارد، اما همه چیز به همین سادگی نیست و به نظر می‌رسد قوه مقننه در این مورد وظایفی دارد که نادیده گرفته شده؛ تکالیفی که حتی می‌تواند کلیدی‌تر از تحقیق و تفحص در مسائل مالی پرسپولیس و استقلال باشد.

وظیفه مجلس چیست؟

البته که مجلس باید از ظرفیت نظارتی‌اش برای حساب‌کشی از پرسپولیس و استقلال استفاده کند، اما از یاد نبریم تا زمانی که مسائل به‌صورت ریشه‌ای مورد ارزیابی قرار نگیرد، دردی درمان نخواهد شد. اگر حسین هدایتی به پدیده‌ای تبدیل شده که به قول این نماینده محترم مجلس می‌تواند با آن لحن آزاردهنده در مورد پرسپولیس حرف بزند و هر بار در حساس‌ترین شرایط برای این باشگاه حاشیه درست کند، باید دید بستر رشد او در فوتبال کجاست و چرا باشگاه‌های محبوب ما به سمت چنین افرادی دست نیاز دراز می‌کنند. موضوع بسیار ساده است. آفت «اسپانسرسالاری» در فوتبال ایران از جایی شروع می‌شود که همه منافذ کسب درآمد باشگاه‌ها بسته است و آنها چاره‌ای ندارند جز اینکه تن به همکاری با هر حامی مالی با هر شرایطی بدهند. این بحث سال‌هاست که مطرح شده و به نتیجه نرسیده، اما راهی جز تکرار هزار باره‌اش وجود ندارد؛ اینکه مساله حق پخش تلویزیونی چرا حل نمی‌شود و چطور قانون‌گذار در ایران نمی‌تواند صداوسیما را مکلف کند درصدی از منافعش در قبال پخش مسابقات فوتبال و برنامه‌های مرتبط با آن را در اختیار باشگاه‌ها بگذارد؟

خیلی ساده است؛ هر باشگاهی که بیشتر مردم را پای تلویزیون بکشاند و تبلیغات گران‌قیمت‌تری برای این رسانه بگیرد، باید پول بیشتری هم دریافت کند. با این الگو، باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال که آقای حسن‌نژاد (نماینده محترم مجلس) نگران آنها هستند، از بیشترین تمکن مالی بهره‌مند می‌شوند. در این صورت دیگر لازم نیست آنها پای هر قراردادی را با اسپانسرها امضا کنند و به هدایتی یا هر شریک تجاری دیگری اجازه بدهند خط مشی تعیین کند. اگر باشگاه‌های مطرح دنیا از خطوط هوایی قطر و امارات فرمان نمی‌برند، یکی از دلایلش موضع مقتدرانه این باشگاه‌ها در حوزه مسائل مالی است. آنها دست‌شان به دهان‌شان می‌رسد، پس مجبور نیستند با هر اسپانسری کار کنند. کاش مجلس محترم در کنار حساب‌کشی مالی از سرخابی‌ها، بحث حق پخش تلویزیونی و البته خصوصی‌سازی واقعی این دو تیم را هم دنبال کند تا بعد ببینیم امثال هدایتی اصلا مجال ظهور در این سطح را پیدا می‌کنند یا نه؟ واقعیت آن است که این قبیل سرمایه‌گذارهای شهرت‌طلب، از حفره ناشی از مشکلات مالی و خلأهای قانونی موجود در سیستم باشگاه‌داری ایران استفاده می‌کنند. اول باید حق پخش گرفته شود تا بعد از آن ببینیم کسی اصلا با امثال هدایتی کاری دارد یا نه؟