هوای فوتبال ایران آلوده است

مسابقه تولید نفرت

دنیای‌اقتصاد : یک قطعه فیلم کوتاه ویدئویی منتشر شده از محمدحسین کنعانی‌زادگان حسابی دردسر درست کرده است. در این فیلم، او را در زمان و مکانی نامشخص، مشغول رانندگی می‌بینیم. یک هوادار استقلال از خودروی کناری شروع می‌کند به کل‌کل با کنعانی و یکی، دو جمله نامناسب هم به زبان می‌آورد، اما واکنش مدافع پرسپولیس حیرت‌انگیز است. البته صدای کنعانی بلند نیست، اما از شواهد و نیز واکنش طرف مقابل این‌طور بر‌می‌آید که او ناسزای بسیار بدی نثار هواداران استقلال کرده است. به محض انتشار این فیلم، مدیران استقلال مدعی شکایت از کنعانی‌زادگان، هم در فدراسیون فوتبال و هم در دادگاه فرهنگ و رسانه شدند. همزمان بحث‌ها هم در فضای مجازی بالا گرفت. گروهی کنعانی را محکوم کردند و گروهی ضمن دفاع از او(!) به آلودگی پیش آمده دامن زدند. این البته نخستین بار نیست که اهالی فوتبال ایران به‌خاطر استفاده از الفاظ نامناسب خبرساز می‌شوند. همین چند روز قبل هم یک فایل صوتی عجیب منتسب به مهدی فنونی‌زاده منتشر شد که حاوی نسبت‌های رکیک و ناشایست به هواداران پرسپولیس بود. فنونی‌زاده که البته سابقه درگیری سخیف اینستاگرامی با قرمزها را دارد، اصالت این فایل صوتی را رد کرده، اما باشگاه پرسپولیس شکایت از او را به جریان انداخته است. این یعنی طی همین دو هفته اخیر دو پرونده قضایی در فوتبال ایران باز شده که موضوع هر دو، استفاده علنی از توهین‌های رکیک و زننده است. به‌به که چه افتخار بزرگی!

هواداری چشم‌بسته:بی‌گمان یکی از بزرگ‌ترین آفت‌های فوتبال ایران، حمایت افراطی و چشم‌بسته گروهی از هواداران، از افراد خاطی است. در عرف فوتبال حرفه‌ای جهان، اگر کسی مرتکب رفتار غیراستاندارد و نامناسب شود، اول از همه خود باشگاه و هواداران او را مواخذه می‌کنند. بازیکنی که وسط اتوبان به هواداران تیم رقیب توهین می‌کند، پیش از هر چیز دیگری برند و لوگوی باشگاه خودش را زیرسوال برده است. اینجا اما به‌جای ملامت، شاهد حمایت همه‌جانبه هستیم. برخی پرسپولیسی‌ها و استقلالی‌ها حتی از فحاشی افراد منسوب به خود هم دفاع می‌کنند و هر اتفاقی را با متر «رنگی» اندازه می‌گیرند. فحش دادن فقط زمانی مذموم و ناشایست است که یک نفر از تیم رقیب مرتکب آن شده باشد، وگرنه فحاشی بازیکن و پیشکسوت ما هیچ ایرادی ندارد! همین تفکر غلط و خودخواهانه باعث شده سطح فرهنگی فوتبال ایران روز به روز تنزل کند و خاطیان به‌جای شرم از خطا، بعضا به آن افتخار کنند!

دور باطل: یک مشکل بزرگ دیگر در مواجهه با این اتفاقات، فرافکنی از طریق مقایسه است. مثلا امروز اگر کسی قصد نقد رفتار کنعانی‌زادگان را داشته باشد، برخی از پرسپولیسی‌ها فورا او را به فحاشی محمود فکری در حاشیه بازی رفت استقلال و فولاد ارجاع می‌دهند. این یعنی چون قبلا یک بار خطای مشابه اتفاق افتاده، پس تکرار آن اشکالی ندارد و نباید مورد انتقاد قرار بگیرد! این یک دور باطل است که تنها برای خطاکاران مشروعیت جعلی می‌سازد. به این ترتیب روزبه‌روز به تولید نفرت و زشتی در فوتبال افزوده می‌شود، بی‌آنکه بتوان گریبان گناهکاران را گرفت و آنها را بازخواست کرد. اگر افکار عمومی به‌طور یکپارچه و بدون دخیل کردن ملاحظات رنگی با اتفاقات زشت و غیراخلاقی برخورد کند، قطعا شاهد تمیزتر شدن فضا خواهیم بود. در غیر این صورت تا زمانی که بی‌ادبی و بداخلاقی زیر سایه تعصبات باشگاهی توجیه شود، آش همین آش و کاسه همین کاسه خواهد بود.