نیاز اورژانسی تهران به شش‌هزار اتوبوس

به گزارش «دنیای اقتصاد»، وضعیت کنونی ناوگان اتوبوسرانی پایتخت متاثر از قطع جریان کمک‌های دولتی از سال ۸۹ تاکنون و خودداری وزارت کشور از تحویل حتی یک دستگاه اتوبوس به شهرداری تهران با یارانه ۵/ ۸۲ درصدی که در قانون پیش‌بینی شده است، موجب وخامت حال ناوگان اتوبوسرانی شده است. محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این رابطه هشدار داد در صورتی که اکنون اتوبوس جدید به ناوگان تهران تزریق نشود، تا دو سال دیگر تمام اتوبوس‌های شهری تهران فرسوده خواهد شد. به گفته وی، تهران به حدود دوهزار دستگاه اتوبوس نیاز اورژانسی دارد اما با رفع این نیاز حال ناوگان آن‌گونه که باید بهبود نمی‌یابد، چراکه دو سال بعد حدود سه‌هزار دستگاه اتوبوس موجود نیز فرسوده می‌شود.

علیخانی با بیان اینکه روزانه پنج میلیون سفر درون‌شهری باید با اتوبوس در تهران صورت گیرد، تاکید کرد: با وضعیت کنونی ناوگان، فاصله زیادی از این آمار داریم و به دلیل ناهمسویی میان مدیریت شهری و دولت در چند سال گذشته، پایتخت‌نشینان از بسیاری از حقوق خود به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل عمومی محروم شده‌اند. علیخانی با اشاره به جدی بودن بحران اتوبوس‌های فرسوده گازسوز اضافه کرد: دوهزار و ۶۰۰ اتوبوس فرسوده در شهر تهران وجود دارد و این اتوبوس‌ها عمدتا به بخش خصوصی واگذار شده‌اند. رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران با اشاره به خطرات قابل‌توجه اتوبوس‌های گازی فرسوده تصریح کرد: در مخازن گاز اتوبوس‌های فرسوده مشکلاتی وجود داشته و هر لحظه امکان به‌وجود آوردن یک حادثه را دارند.

علیخانی در این رابطه تاکید کرد: تاکنون حادثه‌ای در این رابطه به کمیسیون گزارش نشده، اما این احتمال وجود دارد که هر لحظه حادثه‌ای خطرناک در تهران رخ دهد. به گفته مدیران شهری، درحال‌حاضر سه‌هزار و ۵۶۳ اتوبوس فرسوده در ناوگان شهر تهران درحال تردد است که عمرشان از ۸ سال گذشته است. پیمان سنندجی، مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی درباره وضعیت ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران گفت: درحال‌حاضر شش‌هزار و ۲۶۸ دستگاه اتوبوس در ۲۴۱ خط اتوبوسرانی فعالیت می‌کنند. بیشترین درصد اتوبوس‌ها متعلق به اتوبوس‌های گازسوز تک‌کابین با دوهزار و ۶۶۹ دستگاه و کمترین متعلق به اتوبوس‌های برقی و هیبریدی است که با توجه به آلودگی شهر تهران باید بر تعداد آنها افزوده شود.

سنندجی با بیان اینکه براساس مصوبه هیات وزیران در سال ۹۰ عمر مفید اتوبوس‌ها ۸ سال تعیین شده که بر این اساس، نیمی از ناوگان شرکت واحد یعنی بیش از سه‌هزار دستگاه اتوبوس، اکنون فرسوده هستند، گفت: یک‌هزار و ۷۱۰ اتوبوس در تهران کمتر از ۸ سال سن دارند که ۳/ ۲۷ درصد ناوگان را تشکیل می‌دهند. ۹۹۵ اتوبوس سن آنها به ۸ سال رسیده که ۹/ ۱۵ درصد ناوگان را تشکیل می‌دهند و سه‌هزار و ۵۶۳ دستگاه اتوبوس سنشان بیش از ۸ سال است که ۸/ ۵۶ درصد ناوگان را تشکیل داده‌اند. براساس برنامه پنج ساله دوم و طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، تعداد اتوبوس‌های مورد نیاز تهران حدود ۸ هزار و ۲۵۳ دستگاه است که این میزان در پایان برنامه پنج ساله یعنی سال ۹۷ باید ۹ هزار و ۵۳ دستگاه باشد. براساس برنامه جامع حمل و نقل در افق ۱۴۰۴ ناوگان شرکت اتوبوسرانی تهران باید از ۱۱ هزار دستگاه اتوبوس بهره‌مند باشد تا بتواند در تحقق اهداف و ماموریت‌ها و نیز تحقق سهم ۲۹ درصدی در جابه‌جایی مسافران موفق باشد.

براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی شورای شهر تهران اتوبوس‌های مورد نیاز سال‌جاری ناوگان شرکت واحد در سال جاری ۸ هزار و ۲۵۳ دستگاه است که در سال ۹۷ به ۹ هزار و ۵۳ دستگاه می‌رسد.  تزریق ناوگان اتوبوسرانی و خرید اتوبوس‌های جدید از دو طریق خرید دولت و خرید مستقیم شهرداری انجام می‌شود. براساس تبصره ۱۳ مصوبه هیات وزیران در سال ۸۵ دولت باید در راستای نوسازی اتوبوس‌ها و خرید اتوبوس‌های جدید ۵/ ۸۲ درصد از هزینه را متقبل شود و تنها ۵/ ۱۷ درصد بر عهده شهرداری‌ها است. این درحالی است که از سال ۱۳۸۹ تاکنون هیچ اتوبوسی از محل اعتبارات سالانه دولت به شرکت واحد تحویل نشده است و نوسازی ناوگان صرفا محدود به خرید مستقیم شهرداری بوده است.

محسن پورسیدآقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران نیز معتقد است برای نوسازی ناوگان فرسوده اتوبوس‌ها نیاز به کمک دولت است. او با اشاره به آمار سه‌هزارتایی اتوبوس‌های فرسوده درحال تردد در پایتخت گفت: باید از روش‌های مختلف همچون فاینانس و کمک بانک‌های داخلی این منابع تامین شود تا بتوانیم به شهروندان سرویس حمل‌ونقلی بهتری ارائه دهیم. وی معتقد است این مسائل قطعا بدون کمک دولت و البته همراهی شهروندان در اجرای تدابیر بهبود فرهنگ ترافیک که با مشارکت آنها معنا پیدا می‌کند، حل نخواهد شد.  ناوگان اتوبوسرانی پایتخت با وجود فرسودگی مجبور است از حرکت نایستد و روزانه بخش قابل‌توجهی از جابه‌جایی‌های درون‌شهری را برعهده بگیرد. در بخش اتوبوسرانی بیشترین بار جابه‌جایی بر دوش سامانه‌های تندرو (BRT) است، اما فرسودگی علاوه بر کاهش کیفیت تردد، موجب آلودگی هوای ناوگان نیز شده است.