سرطان ؛ دوراهی بین مرگ و پیشگیری

سرطان به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که علت اصلی آن ناشی از تکثیر بدون مهار سلول‌ها است. سرطان با آسیب رسیدن به دی‌ان‌ای (DNA) ما و دستورالعمل‌های شیمیایی که به سلول‌های ما می‌گویند چه کاری انجام دهند، ایجاد می‌شود. اگر سلولی به دی‌ان‌ای آسیب زیادی برساند، می‌تواند به‌گونه‌ای مهارناپذیر رشد کند و در نتیجه در فرد ایجاد سرطان کند. هنوز عامل اصلی برای اینکه چگونه و به چه علت سرطان رخ می‌دهد، کشف نشده است اما عواملی برای آن معرفی شده است که دامنه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. همچنین برای نشان‌دادن انواع سرطان نشانه‌های مختلفی ابداع شده است.

به‌عنوان مثال برای سرطان سینه از علامت روبان صورتی و برای سرطان کودکان از علامت روبان نارنجی استفاده می‌شود. سرطان انواع مختلفی دارد و ریشه‌های آن نیز موارد گوناگونی را شامل می‌شود. بر اساس تحقیقاتی که پژوهشگران در نقاط مختلف زمین انجام داده‌اند، علل سرطان دامنه گسترده‌ای شامل پیر شدن، مصرف تنباکو، قرار گرفتن در معرض تابش برخی اشعه‌ها، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مواد شیمیایی و برخی موارد مشابه، برخی از انواع ویروس‌ها و باکتری‌ها، هورمون‌های خاص، تاریخچه خانوادگی سرطان یعنی در واقع به ارث رسیدن بیماری، مصرف الکل، رژیم غذایی نامناسب، فقدان تحرک و فعالیت فیزیکی و نیز اضافه وزن را در بر می‌گیرند. همچنین باید دانست که برخی از دلایل انواع سرطان را می‌توان مانع شد اما نمی‌توان جلوی برخی عوامل دیگر مانند تاریخچه و ارث خانوادگی یا پیر شدن را گرفت. برای مثال می‌توان از سیگار دوری گزید یا اقداماتی از این قبیل را انجام داد اما نمی‌توان مانع از برخی عوامل ژنتیکی شد.

 سرطان‌های مهم

شایع‌ترین سرطان‌ها را می‌توان پروستات در مردان و سرطان سینه در زنان دانست. البته ۵ سرطان عمده در بین مردان سرطان ریه، پروستات، روده، معده و کبد هستند و این درحالی است که عمده‌ترین سرطان‌ها در میان زنان عبارتند از سرطان سینه، روده، ریه، رحم و معده. در سال ۲۰۱۲، سازمان بهداشت جهانی گزارش کرد که بیش از ۱۴ میلیون نفر دیگر در جهان به سرطان مبتلا شده‌اند و این امر منجر به مرگ بیش از ۲/ ۸ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود. طبق این گزارش انتظار می‌رود این اعداد در ۲۰ سال آینده گسترش چشمگیری یابد.  طبق تحقیقاتی که در بریتانیا صورت گرفته است، از هر مورد سرطان، ۴ مورد قابل پیشگیری است. به‌طور کلی می‌توان گفت این بیماری علاوه بر ریشه‌های ژنتیکی به محیط و سبک زندگی نیز وابستگی زیادی دارد و به همین دلیل است که می‌توان تا حدودی از ابتلا به آن پیشگیری کرد یا با درمان به موقع، جلوی رشد آن را تا حدود زیادی گرفت.

اهمیت رژیم غذایی

یکی از عوامل اصلی که می‌تواند منجر به سرطان شود رژیم غذایی و خوراکی‌هایی است که افراد از آنها تغذیه می‌کنند. برخی محصولات به شدت می‌توانند بر احتمال ابتلا به سرطان موثر باشند که از جمله آنها می‌توان به غذاهای اصلاح شده ژنتیکی، پاپ‌کورن‌های درون مایکروویو، غذاهای کنسرو شده، شکر تصفیه شده، غذاهای دودی شده و نمک‌سود شده، گوشت قرمز کباب شده، سودا و نوشیدنی‌های دارای کربنات، آرد سفید، ماهی‌های پرورشی و روغن‌های هیدروژنه اشاره کرد. برای مثالی پیرامون موارد بالا می‌توان گفت بیش از ۶۰ درصد ماهی‌های پرورشی در ایالات‌متحده، با موادی همچون آنتی‌بیوتیک و سایر مواد مشابه و شیمیایی برای کنترل باکتری‌ها بزرگ می‌شوند و به همین علت احتمال بروز بیماری از این طریق افزایش می‌یابد. به‌طور کلی خوردن غذاهای ارگانیک از مواردی است که برخی متخصصان در توجه به رژیم غدایی و پرهیز از سرطان ذکر کرده‌اند. همچنین استفاده از روغن‌های باکیفیت مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و موارد مشابه دیگر می‌تواند در کاهش ابتلا به این بیماری موثر باشد.