فراز وفرود انجمن کارفرمایی تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه ایران
ارزش بازار تهویه مطبوع ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متاسفانه آمار دقیقی در دست نیست ولی تخمین زده می‌شود ارزش این صنعت در ایران از ۱۰ هزار میلیارد تومان فراتر باشد.
وضعیت فعلی بازار را از لحاظ رکود یا رونق چگونه می‌بینید؟
به‌رغم رکود کلی موجود کشور، وضعیت فعلی بازار این صنعت، هرچند متاثر از رکود کلی است، اما در عین حال امیدوارکننده است. چیزی که جای نگرانی و تاسف دارد این است که فقط بخش کوچکی از این بازار ده هزار میلیاردی، سهم تولیدات داخلی است و بیشترین بخش آن را رقبای خارجی درو و ارز آن را به خارج از کشور منتقل می‌کنند البته به دست عوامل داخلی خود.
آیا شاهد صادرات در حوزه تهویه مطبوع در سال‌های اخیر بوده‌ایم؟ آیا برنامه‌ای در این زمینه داریم؟
بله، صادرات داشته‌ایم اما میزان آن در مقابل واردات، بسیار اندک و در حد صفر است. شما نیک می‌دانید تحقق صادرات، در گرو برقراری ثبات در اقتصاد کلان و ایجاد زمینه‌های اطمینان بخش برای فعالیت‌های اقتصادی بنگاه‌ها است که متاسفانه با شرایط موجود که از اواسط دهه ۸۰ آغاز شده و هنوز سایه‌اش بر کشور سنگینی می‌کند، صحنه برای فعالیت بنگاه‌های اقتصادی به ویژه تولیدی بسیار سخت شده است. در این شرایط، تمام تلاش بنگاه‌ها برای زنده ماندن است. پس صادرات در اولویت بعدی قرار می‌گیرد. این واقعیت موجود است اما به نظر من این وضعیت نباید دلیلی برای فراموش کردن صادرات بشود. ما در انجمن تولیدکنندگان تهویه مطبوع در تدارک گذر از این بحران هستیم که به وقتش اطلاع‌رسانی خواهد شد.
آیا صنعت تهویه مطبوع به چشم‌انداز مشخص شده خود رسیده است؟
با توجه به پاسخی که در سؤال قبلی داده شد، نه تنها به چشم‌انداز مورد انتظار نرسیده ایم، بلکه بسیار هم از آن دور هستیم.
چرا؟
علت‌ها متفاوت‌اند. برخی محیطی و خارج از کنترل ماست و برخی به خود ما مربوط می‌شود. عوامل محیطی، خود به دو بخش خارجی و داخلی تقسیم می‌شود. در بخش خارجی، عامل اصلی، رفتار کشورهای دیگر در برابر کشور ماست که با وضع تحریم‌ها تنگناهایی برای ما ایجاد می‌کنند. در بخش داخلی، عمده‌ترین عامل به نظر من، نرخ بهره و بی ثباتی در بازار پول و سرمایه است. عوامل بعدی، رفتار سختگیرانه و گاه غیرقانونی مجریان مالیاتی و بیمه است که مجموع این سه، یعنی سود بانکی، مالیات و بیمه، تمامی درآمدهای یک بنگاه را یکجا بلعیده و بدین‌وسیله، بسیاری از آنها را از گردونه فعالیت خارج کرده‌اند.
در مقابل عوامل محیطی، عواملی که به خود ما تولیدکنندگان مربوط می‌شود، عمده‌ترین آن به نظر اینجانب، سه چیز است:
نخست، حرکت انفرادی بنگاه‌ها. اگر صنوف، کنار هم قرار بگیرند و برای حل مشکلات شان به طور نظام یافته در قالبی که در قانون پیش‌بینی شده است مانند تشکل‌های صنفی، اقدام کنند، بسیاری از خواسته‌های آنان محقق خواهد شد. خوشبختانه تعدادی از تولیدکنندگان پیشکسوت صنعت تهویه مطبوع کشور با درک این مهم، دوسال پیش، گردهم آمدند و انجمن صنفی کارفرمایی تولید کنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران را شکل دادند تا همانطور که اشاره شد، ضمن استیفای حقوق قانونی خود، محیطی بسازند برای تبادل افکار و انتقال تجربیات در زمینه‌های مختلف به ویژه در مورد تکنولوژی.
دوم حرکت کم شتاب در مسیر نوآوری در دنیای پرشتاب کنونی. می‌دانیم که دنیای امروز، سراسر نوآوری و دائم در حال دگرگونی است. بدون شک، صنعت تهویه مطبوع نیز از این دگرگونی مستثنی نیست و تحولاتی که در این صنعت هم به لحاظ سازگاری با محیط زیست، هم به لحاظ صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هم به لحاظ تنوع مدل و قیمت برای مصرف‌کننده نهایی در دنیا رخ داده است، زنگ خطر را برای صنعتگر داخلی به صدا درآورده است که اگر نجنبد یا دیر بجنبند، مجبور به ترک صحنه خواهند بود.
سوم، کم توجهی به کیفیت محصول تولیدی است. در حالی‌که توانایی تولید محصولاتی با کیفیت خوب در کشور ما وجود دارد. پیشرفت‌های چشمگیر ما در بخش صنایع نظامی، دلیل بر این ادعاست. در بسیاری از صنایع ما از جمله صنعت تهویه مطبوع، در بخش کنترل کیفیت، از سرمایه‌گذاری برای تهیه تجهیزات تست و آزمون خبر زیادی نیست. وقتی در کنترل کیفیت سرمایه گذاری نشود، یعنی کیفیت معنی ندارد.
گفتید اگر فعالان تولیدی در کنار هم قرار بگیرند، بسیاری از خواسته‌های آنان محقق خواهد شد. لطفا در این مورد بیشتر توضیح دهید.
اولا، برای رفع همان معضلات بانکی، مالیاتی و بیمه ای به جای اینکه به طور انفرادی اقدام کنند، تشکل صنفی مربوطه با اتکاء به اختیاراتی که قانون به آن داده است، می‌تواند در مراجع قانونی و تصمیم گیرنده به نمایندگی از همه آنها خواسته‌هایشان را مطرح و برای تحقق آنها پیگیری کند. ثانیا، گرد هم آمدن فعالان یک صنف، با وجود رقابت‌هایی که بین آنها در بازار وجود دارد، ناخودآگاه صمیمیتی نیز بین شان ایجاد می‌کند که همین صمیمیت‌ها موجب رفع بسیاری از مشکلات خواهد شد. ضمن اینکه آنان منافع مشترکی نیز دارند که گردهم آمدن آنها بسیاری از منافع مشترکشان را تامین می‌کند.
آیا در این صنعت، شاهد ظرفیت‌های خالی تولید هستیم؟
متاسفانه این معضل عمومی خالی بودن ظرفیت‌های تولیدی صنعت کشور، گریبان‌گیر این صنف نیز بوده و تخمین ما بیش از ۷۰درصد ظرفیت خالی است.
با توجه به حجم بالای واردات در این بخش، چگونه می‌توان سرمایه‌گذاران را به تولید این نوع محصولات در داخل ترغیب کرد؟
به عقیده من تنها راه حل مساله، عزم ملی است. عزم ملی به مثلثی شبیه است که یک ضلع آن، دولت، یک ضلع صنعتگر و ضلع دیگر مردم هستند. دولت باید در مواردی که لازم است از صنعت داخل حمایت کند. قوانین و مقررات دست و پاگیر حذف و قوانین حمایتی درست و اصولی برقرار شود. همچنین با کسانی که مخل همین قوانین ناقص موجود هستند، برخورد شدید بشود. بسیاری از مأموران اجرایی، در اجرای قوانین و مقررات، یا کارنابلد هستند و یا کارشکن. تا این پدیده شوم از دستگاه دولتی رخت بر نبندد، هیچ امیدی به توسعه کشور و رونق اقتصاد نیست. رفتار کارگزاران دولتی به ویژه محصلان مالیاتی و بیمه با تولیدکنندگان، مانند موریانه است که تار و پود آنها را نابود می‌کند. وظیفه صنعتگر باید نگاه به مصرف کننده باشد. تولیدکننده باید نیازهای جامعه را دقیقا درک و تمام تلاشش را برای ایجاد رضایت و بلکه خشنودی مشتریانش معطوف کند. صنعتگر موظف است:
۱- در بالا بردن کیفیت محصول، سرمایه گذاری کند. برای این کار، حتما باید تجهیزات تست و آزمون در اختیار داشته باشد یا از امکانات دیگران بتواند استفاده کند.
۲- از مواد و مصالح نامرغوب در تولید محصول جدا پرهیز کند.
۳- اطلاعات نادرست از کیفیت محصول خود، به مصرف‌کننده ندهد. مثلا در اعلام مصرف انرژی یک محصول، اگر گرید B دارد، گرید بالاتر به مشتری اظهار نکند.
۴- توجه ویژه به خدمات پس از فروش معطوف کند. مثلا مشتری را برای اصلاح یا تعمیر دستگاه، در انتظار کشنده قرار ندهد.
و اما وظیفه مردم، خودداری از خرید محصولات خارجی است که مشابه داخلی اما با کیفیت خوب دارد. کم نیستند کالاهای ایرانی که نه تنها به لحاظ کیفیت با مشابه وارداتی برابری می‌کنند بلکه در برخی موارد، حتی برتر نیز هستند، از جمله محصولات ایرانی صنعت تهویه مطبوع که بیشتر با کیفیت مطلوب و قابل رقابت با مشابه خارجی هستند، اما متاسفانه ذهنیت منفی مردم ما نسبت به کالای ایرانی و تبلیغات سهمگین رقبای خارجی، آنها را به سمت کالای خارجی سوق می‌دهد.
آیا این حوزه با مشکلات تولیدات متفرقه روبه رو بوده است؟
یکی دیگر از معظلات این صنعت همانند سایر صنایع کشور، ورود کالاهای بی هویت و اصطلاحا زیر پله ای است. البته صنایع کوچک که معمولا به صورت خانوادگی تولید می‌کنند، مد نظر ما نیست. بسیاری از این کارگاه‌ها، تولیداتی خوب و با کیفیت مطلوب دارند. آنچه مورد انتقاد ماست، کالاهای بی‌کیفیت است که با هیچ استانداردی مطابقت ندارند. باید اقرار کرد که یکی از عوامل بی اعتمادی شهروندان ایرانی نسبت به کالاهای ایرانی، وجود همین کالاهای بی هویت است.
شما برای حل این مشکل چه راهی پیشنهاد می‌کنید؟
به نظر من دو راه‌حل اصلی وجود دارد:
۱-وجود استانداردهای لازم و رعایت دقیق آنها. خوشبختانه امروزه ما در کشورمان، کمتر با مشکل کمبود استاندارد مواجهیم اما دو مشکل وجود دارد، یکی اینکه بسیاری از استانداردها به روز نیستند و از دنیای پیشرفته عقب‌تر است. دوم اینکه همین استانداردهای نیم بند موجود هم به درستی عمل نمی‌شوند، زیرا ضمانت اجراها ضعیف هستند و با پیش‌بینی ضمانت اجرای کارآمد، بخش عمده‌ای از این ضعف برطرف خواهد شد. مثلا شرکت‌های بیمه‌گر از بیمه کردن ساختمان‌هایی که سیستم‌های تهویه مطبوع آنها دارای استاندارد لازم نیستند، خودداری کنند یا شهرداری‌ها پایان کار به این نوع بناها ندهند.
۲- شفاف‌سازی در شناخت تولیدکنندگان. همان‌گونه که در صنایع غذایی هیچ کالایی بدون مجوز اجازه ورود به بازار را ندارد، لازم است در دیگر صنایع به ویژه صنایعی مانند تهویه مطبوع که انرژی زیادی را مصرف می‌کند و هر برندی قبل از ورود به بازار، مجوزهای لازم را کسب کند. الزام به کسب این مجوزها، تولیدکنندگان یا واردکنندگان را مجبور می‌کند، استانداردهای مربوطه را رعایت کنند و در صورت بروز خسارت‌های مالی و بدنی که مشخص شود ناشی از عدم رعایت استانداردها بوده است، مسؤولیت‌های مدنی آن را به عهده بگیرند.
راه‌های خدمت رسانی و سرویس بهتر از منظر شما چیست؟
هرچند نوآوری عامل بزرگی برای پیش افتادن در صحنه رقابت است، اما در دنیای امروز که کپی کاری و مهندسی معکوس به قدری پیشرفت کرده که در مدت زمان بسیار کمی، طرح‌های جدید سریع کپی شده و به بازار عرضه می‌شوند، تنها کسانی برنده‌اند که در خدمت‌رسانی به مشتری، موفق‌ترند. بنابراین در امر خدمت‌رسانی به مشتریان، باید چند نکته رعایت شود:
۱- در تحویل محصول فروخته شده به مشتری، تاخیر نشود.
۲- با مشتری رفتار صادقانه داشته باشد. به طور مثال مشخصات محصول فروخته شده، باید دقیقا منطبق بر توافق طرفین باشد. یا مشخصاتی که در بروشور یا کاتالوگ دستگاه آمده است با عملکرد واقعی آن مغایرت نداشته باشد.
۳- توجه ویژه به خدمات پس از فروش معطوف کند. یعنی باید سیستم خدمت‌رسانی خود را به پیشرفته‌ترین ابزارهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و زبده‌ترین سرویس‌کاران مجهز کند تا در کوتاهترین زمان ممکن، امکان خدمت رسانی به مشتری فراهم شود.
در پایان اگر مطلب خاصی برای خوانندگان روزنامه مدنظر دارید بیان فرمایید.
بار دیگر نسبت به همان مثلث تاکید دارم. از دولت، حمایت اصولی از تولیدکننده داخلی. از تولیدکننده، رعایت حقوق مصرف‌کننده و از مردم شریف، خرید کالای ایرانی. به یادآوریم رفتار مهاتما گاندی رهبر فقید هند را که پارچه کرباسی تولید کشورش را بر پارچه‌های نرم و لطیف انگلیسی ترجیح داد و در آن هوای گرم و مرطوب هندوستان، با پیچیدن خود در آن پارچه زمخت و گونی مانند، استقلال و خروج از استعمار انگلیس را به مردم و کشورش هدیه داد.
ارسال نظر