پیشروی تدریجی معاملات مسکن

آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد، بازار معاملات مسکن به لحاظ فقره واحد مسکونی (فروش) در مهر امسال ۴/ ۳۴ درصد نسبت به مهر سال گذشته بزرگ‌تر شده است. این، بالاترین جهش معاملاتی از خرداد امسال تاکنون محسوب می‌شود. بنابراین، دمای پیش رونق معاملات مسکن در حال حاضر بیش از سال گذشته است. اما مقایسه ماهانه وضعیت بازار مسکن در سال جاری حکایت از آن دارد که سرعت پیشروی معاملات مسکن در نیمه دوم امسال نسبت به نیمه اول، کاهش پیدا کرده است.

در حال حاضر سه پارامتر اوضاع بازار مسکن را فاز میانی رکود و رونق توصیف می‌کند. پارامتر اول که کلیدی محسوب می‌شود «حجم فروش ماهانه واحد مسکونی در تهران» است. بر اساس این پارامتر، متوسط فروش ماهانه‌ واحد مسکونی در تهران در سال‌های اوج رکود، حدود ۹ هزار واحد بوده است و در دوره‌های اوج رونق نیز این پارامتر در سطح ۱۶ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی قرار داشته است. سال ۹۱ آخرین دوره اوج رونق و سال ۹۲ نیز به‌دلیل اینکه ۹ ماه از سال بازار در حالت تخلیه حباب قیمت و در نتیجه سقوط در حجم فروش قرار گرفت، سال رکود سنگین محسوب می‌شود. در سال ۹۱، ماهانه به‌طور متوسط بین ۱۶ هزار تا ۱۷ هزار واحد مسکونی در تهران خرید و فروش شد. در سال ۹۲ اما میزان فروش واحد مسکونی به متوسط ماهانه زیر ۱۰ هزار واحد نزول کرد. بر اساس این پارامتر و با توجه به اینکه کارنامه اولین ماه پاییزی بازار مسکن ۹۶ از فروش ۱۳ هزار و ۸۱۵ واحد مسکونی در تهران حکایت دارد، می‌توان گفت: بازار از فاز رکود دورتر و به فاز رونق نزدیک‌تر است.

به بیان ساده‌تر، نبض بازار فعلی، شبیه به اوایل رونق می‌زند و در عین حال به کندی زمان رکود نیست. بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده به تفکیک عمر بنا در مهر امسال حاکی از آن است که واحدهای تا ۵ سال ساخت با سهم ۴۶ درصد بیشترین سهم از واحدهای مسکونی معامله شده را به خود اختصاص داده‌‌اند. سهم مذکور در مقایسه با مهر سال قبل ۵ واحد درصد کاهش یافته و در مقابل سهم واحدهای ۶ تا ۱۰ سال و بیش از ۱۵ سال ساخت، افزایش یافته است. براساس گزارش بانک مرکزی توزیع تعداد معاملات انجام شده بر حسب مناطق مختلف شهر تهران در مهر ماه امسال حاکی از آن است که از میان مناطق ۲۲ گانه، منطقه ۵ با سهم ۱۷ درصدی از کل معاملات، بیشترین تعداد قراردادهای فروش آپارتمان مسکونی را به خود اختصاص داده است. همچنین مناطق ۴ و ۲ نیز به ترتیب با سهم‌های ۱۱ و ۱۰ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در مجموع ۷۴ درصد از کل تعداد معاملات انجام شده در شهر تهران مربوط به ۱۰ منطقه شهر شامل مناطق ۵، ‌۴، ۲، ‌۸، ۱۴، ۱، ۱۰، ۷، ۳ و ۱۵ بوده و ۱۲ منطقه باقی مانده ۲۶ درصد از کل تعداد معاملات را به خود اختصاص می‌دهند.

مهر ماه امسال متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران طبق اعلام بانک مرکزی به ۴ میلیون و ۷۹۰ هزار تومان رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۷/ ۰ درصد و ۹ درصد افزایش نشان می‌دهد. به این ترتیب، قیمت مسکن در مهر امسال عملا نسبت به شهریور تغییر محسوسی پیدا نکرد، اما نسبت به مهر سال گذشته افزایشی به اندازه تورم پیدا کرد. بیشترین رشد متوسط قیمت مسکن در مهر ۹۶ نسبت به ماه مشابه سال ۹۵ به منطقه ۱۷ مربوط است که معادل ۱۵ درصد بوده است. کمترین رشد قیمت نیز به منطقه ۱۲ با ۲/ ۱ درصد افزایش مربوط می‌شود. گزارش بانک مرکزی از کف و سقف قیمت مسکن در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران مشخص می‌کند: منطقه یک گرانترین منطقه تهران در بازار مسکن است که متوسط قیمت هر مترمربع بنای مسکونی در آن ۱۰ میلیون و ۲۶۰ هزار تومان برآورد می‌شود. همچنین کمترین قیمت به منطقه ۱۸ با متر مربعی ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان تعلق دارد.

قیمت مسکن در منطقه یک ۴ درصد نسبت به مهر ۹۵ افزایش پیدا کرده، اما در منطقه ۱۸، میزان رشد ۱۳ درصد بوده است. طی ۷ ماه اول امسال حجم معاملات خرید آپارتمان مسکونی در شهر تهران به ۹۹ هزار واحد مسکونی رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۵ افزایش ۶ درصدی از خود نشان می‌دهد. این آمار ۷ ماهه، دومین پارامتر تعیین‌کننده موقعیت کنونی بازار مسکن است که بهتر بودن اوضاع را نسبت به پیش رونق سال گذشته نشان می‌دهد. در ۷ ماه اول امسال معدل قیمت مسکن در تهران به متر مربعی ۴ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد نزدیک به ۷ درصد را بیان می‌کند. پارامتر سوم نیز جهش معاملات در مهر امسال نسبت به مهر پارسال است. در حال حاضر آپارتمان‌های با قیمت متری ۳ تا ۵/ ۳ میلیون تومان بیشترین سهم از معاملات را به خود اختصاص می‌دهند که سهم آنها ۱۱ درصد است. ماه گذشته ۵۷ درصد معاملات خرید مسکن در تهران با قیمتی کمتر از میانگین قیمت مسکن کل شهر یعنی پایین‌تر از ۴ میلیون و ۷۹۰ هزار انجام شد. قیمت آپارتمان‌های شهر تهران به‌طور متوسط کمتر از نیم میلیون تومان در متر مربع نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.