سیستم ترمز ABS به چه کار می‌آید؟

مثلا در هنگام رانندگی در روزهای برفی و بارانی که جاده‌ها لغزنده است هدایت خودرو به‌نظر مشکل می‌رسد، اما اگر شرایطی ایجاد شود که در هنگام توقف ناگهانی نتوانید خودروی خود را کنترل کنید آن وقت است که ترمز ای‌بی‌اس به کمک شما می‌شتابد؛ چراکه در چنین مواقعی به‌دلیل قفل شدن چرخ‌ها، خودرو بر سطح لغزنده خیابان همچنان به حرکت ادامه می‌دهد، به‌طوری‌که علاوه‌بر افزایش زمان توقف، کنترل آن نیز بسیار مشکل خواهد شد. آمار هم نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از تصادفات جاده‌ای مربوط به همین نقص فنی در سیستم ترمزها است؛ بنابراین تلاش برای رفع این نقیصه ازسوی متخصصان منجر به پدید آمدن ترمزهای ضد قفل یا همان سیستم معروف ABS شده است، ترمزهایی که به‌دلیل عملکرد به سرعت جایگزین سیستم‌های ترمز قبلی شده و هم‌اکنون در بسیاری از خودروها نصب این نوع سیستم رایج است .گفته می‌شود سیستم ضدقفل چرخ در ابتدا به‌منظور کاهش مسافت توقف هواپیما مورد استفاده قرار می‌گرفت و سپس چنین سیستمی روی خودروی فورد و کامیون نصب شد.

به این ترتیب تداوم نصب این سیستم بر خودروهای سواری طی دو دهه گذشته در حالی رواج یافته که استفاده از سیستم ضدقفل، پایداری و فرمان‌پذیری خودرو را افزایش داده و مسافت ناشی از ترمزگیری را کاهش داده است. اما اگر بخواهید از طرز کار ترمز ای‌بی‌اس بدانید باید در بیانی ساده بگوییم که این سیستم دستگاهی الکترونیکی است که در هنگام ترمزگیری باکنترل فشار (قطع و وصل کردن فشار) هیدرولیک در کسری از ثانیه ارتباط لنت را با دیسک یا کاسه برقرار و قطع می‌کنند و تکرار سریع و مداوم این عمل باعث از میان رفتن حالت بلوکه کردن یا قفل کردن ترمزها می‌شود. همان‌طور که گفته شد عملکرد این ترمزها را بیشتر می‌توان در سطوح خیس و لغزنده یا ترمزگیری در سرعت‌های بالا دید. در این گونه موارد راننده از کنترل کامل روی وسایل نقلیه خود برخوردار است.در همین حال برخی تصور می‌کنند که قرار گرفتن در جاده خیس و ترمزگیری با ای‌بی‌اس آنها را از هر حادثه‌ای ایمن می‌کنند حال آنکه به اعتقاد بسیاری از متخصصان، ترمزگیری با ای‌بی‌اس نیز طرز کار خود را دارد.

به‌عنوان مثال در شرایط بحرانی فقط ترمز گرفتن کافی نیست چراکه در چنین شرایطی باید فورا پدال کلاچ را گرفته و با تمام نیرو به‌طور مداوم روی پدال ترمز فشار دهید.در این زمان ABS شروع به کار کرده و شما قادر خواهید بود خودروی خود را در مسیر دلخواه هدایت کرده و از برخورد با موانع جلوگیری کنید. در همین حال شما در برخی مواقع سیستم ترمز ضد قفلتان از کار می‌افتد. اما این موضوع شاید خیلی نگران‌کننده نباشد. اولین نشانه‌هایی که مشخص‌کننده این عیب است آلارم‌های روی صفحه نمایش‌دهنده مقابل راننده است بنابراین در اولین مرحله چراغ هشدار‌دهنده ABS روشن می‌شود. اگر چراغ آلارم سیستم ABS ترمز خودروی شما روشن شود و هیچ آلارم دیگری نداشته باشید در این صورت سیستم ABS ترمز شما کار نخواهد کرد اما ترمز عمل می‌کند.

خودرو برای رانندگی در شرایط عادی در شهر احتمالا امنیت لازم را دارد می‌تواند با آن در شهر و با سرعت پایین رانندگی کند اما وقتی که مجبور می‌شود در شرایط بدی ترمز بگیرد باید به‌خاطر داشته باشد که ترمز ABS ندارد و یک سیستم ترمز معمولی در اختیار شماست ممکن است کمی آب سبب سر خوردن خودرو شود؛ بنابراین باید با احتیاط بیشتری رانندگی کنید.  اما اگر چراغ آلارم دیگری همراه با آن روشن شود آنگاه ممکن است ترمز خودروی شما مشکلی اساسی داشته باشد. ایراد می‌تواند جدی‌تر از آن باشد که فکرش را می‌کنید ممکن است سیستم هیدرولیک ترمز مشکل‌دار شده باشد یا شاید سطح روغن ترمز کم شده باشد یا فشار روغن کاهش پیدا کرده باشد. در این حالت به احتمال زیاد خودروی شما حتی برای رانندگی تا فروشگاهی که در نزدیکی منزل شما قرار دارد هم ایمن نیست. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که خودرو را به کمک یدک‌کش یا جرثقیل به تعمیرگاه منتقل کنید.

 نکات ایمنی

با اینکه سیستم ABS دارای ایمنی بالایی است، ولی وجود آن در خودرو نباید باعث سرپیچی راننده از رعایت مقررات رانندگی به خصوص سرعت‌های غیرمجاز، رعایت نکردن فاصله ایمنی و سرعت مناسب در پیچ‌ها شود. به‌عبارت دیگر بهره‌مندی از سیستم‌های ایمنی به معنای نادیده گرفتن ایمنی نیست. انجام تغییرات شخصی در خودرو (مثلا ترمز، بدنه‌ها یا چرخ‌ها) می‌تواند بر عملکرد سیستم ABS تاثیر منفی بگذارد. با وجود این در حال حاضر سیستم ترمز ABS مطمئن‌‌ترین ترمزی است که تکنولوژی آن در صنعت خودروی ما وارد شده است.

با توجه به نکات ایمنی این نوع ترمز برخی از کارشناسان هشدارهایی نیز در مورد استفاده آن به رانندگان می‌دهند اینکه در شرایط غیر ضروری نیازی به استفاده از این سیستم نیست، چراکه ممکن است موجب بروز حادثه شود. تمامی خودروهایی که در جاده هستند، لزوما به سیستم ABS مجهز نیستند و با به کارگیری نادرست از این سیستم ممکن است خودروهای پشتی با شما اصابت کرده و حتی تصادف زنجیره‌ای به وجود بیاید. همچنین شما می‌توانید بدون به‌کارگیری این سیستم، هنگام ترمزگیری با کم و زیاد کردن فشار پا روی پدال به‌صورت منظم، از قفل شدن چرخ‌ها و سر خوردن خودرو جلوگیری کنید.