استراتژی و اراده؛ کاری که دولت برای صنعت نکرد

شرکت فیلور از چه سالی وارد صنعت لوازم خانگی شد و چگونه توانسته خودش را به عنوان یک برند مطرح لوازم خانگی در بازار تبدیل کند؟

فیلور برندی است که در زیر مجموعه شرکت تولیدی بهمن قرار گرفته و پیش از انقلاب با نام فیلکو شناخته می‌شد. این برند در مجموع حدود نیم قرن عمر دارد و در طول این سال‌ها توانسته در صنعت یخچال و یخچال فریزر فعالیت کرده و سهمی‌از بازار را به دست آورد. اینکه برندی بتواند سال‌ها محصولاتش را با قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول به دست مصرف کننده برساند، طبعا خواهد توانست بر ذهن مصرف‌کننده تاثیر مثبتی بگذارد. این در حالی است که ما امروز با پدیده ظهور برندهای جدید و مرگ زودرس آنها در صنعت لوازم خانگی روبه‌رو هستیم و بسیاری از شرکت‌ها خیلی زود به وجود می‌آیند و با تولید یک محصول و تبلیغات زیاد روی آن، بعد از مدتی از گردونه رقابت خارج می‌شوند زیرا نمی‌توانند به برندسازی روی آورده و نظر مردم را به خود جلب کنند. توجه به کیفیت و دوام و همین طور قیمت مناسب یکی از راهکارهای مناسبی است که می‌تواند یک برند را پایدار و ریشه‌دار کند که به نظر می‌رسد، فیلور در این راه موفق عمل کرده است.

با توجه به محصولاتی که تولید می‌کنید، مواد اولیه موردنیازتان را چگونه تهیه می‌کنید؟ آیا این صنعت ارزبری بالایی دارد؟

بخشی از مواد اولیه از بازارهای داخل تهیه می‌شود و بخشی هم از بازارهای بین‌المللی وارد کشور می‌شود. فرآیند تولید یخچال فیلور، از صفر تا صد را در کارخانه انجام می‌دهیم و فقط به واردات  موتور کمپرسور می‌پردازیم آن هم به این دلیل که تولید قابل توجهی در صنعت موتورهای کمپرسور نداریم. بنابراین می‌توان گفت با توجه به اینکه قطعات مورد نیاز یخچال را خود، تولید می‌کنیم و وابستگی کمی ‌به قطعات خارجی داریم، ارزبری بالایی نداریم. محصولات فیلور علاوه بر داشتن نشان سازمان استاندارد ملی ایران موفق به کسب ایزو ۲۰۱۵ نیز شده‌اند که این موضوع نشان از کیفیت رو به رشد محصولات این شرکت دارد. در چشم‌انداز ما این است که با یک برند مناسب و خوب خارجی جوینت شویم. چون در حال حاضر هیچ نوع سیاست و استراتژی درخصوص برندهای ملی وجود ندارد، طبعا هر شرکتی که بخواهد سرپا بایستد باید بتواند با یک برند صاحب‌نام خارجی جوینت شود تا بتواند کارش را به نحو مناسب‌تری تداوم دهد.

از این رو برنامه داریم تا با گرفتن یک شریک مناسب خارجی محصولات خود را در بازار وسیع‌تری عرضه کرده و با ارتقای تکنولوژی خود و استفاده از برندهای معتبر وارد بازارهای جدیدتری شویم. گروه تولیدی بهمن در حال حاضر ۵۰۰ نفر را در خود به عنوان نیروی کار مستقیم جا داده است که اگر نمایندگی‌های فروش و خدمات پس از فروش را نیز به این فهرست اضافه کنیم، اشتغالزایی فیلور از این تعداد بالاتر خواهد رفت. ما بر این باوریم همین که در شرایط سخت کنونی اقتصاد کشور این تعداد نیرو را حفظ کرده‌ایم و تعدیلی انجام نداده‌ایم، خود اقدامی ‌مناسب در راستای کمک به حفظ اشتغال موجود در کشور و جلوگیری از بیکاری برخی افراد بوده است.

گروه صنعتی بهمن چند درصد از بازار را در اختیار خودش دارد؟

حدود ۱۰ درصد یخچال و یخچال فریزر تولید داخل از سوی این گروه انجام می‌شود. البته ما فقط به بازار داخلی تکیه نکرده‌ و توانسته‌ایم با نفوذ در برخی کشورهای منطقه به صورت مویرگی، صادرات داشته باشیم. عراق و افغانستان دو کشوری هستند که به بازار آنها نفوذ کرده و محصولات خود را در این بازار به فروش رسانده‌ایم. البته چون در لوازم خانگی قیمت تمام‌شده در ایران بالا است، رقابت در منطقه امر سختی به شمار می‌رود و با توجه به  تولید انبوهی که در این زمینه وجود دارد محصولاتی مثل یخچال، ماشین لباسشویی و تلویزیون مشکل صادرات دارند و به سادگی نمی‌توانند در بازارهای رقابتی حضور یابند.

صنعت لوازم خانگی ایران از نظر کیفیت و استانداردهای جهانی در چه رتبه‌ای قرار دارد؟

این صنعت با توجه به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته دارای زیرساخت‌های مناسبی است و می‌تواند محصولاتی در حد و اندازه‌های برندهای مطرح به تولید برساند، اما چون به دلایل گوناگون، قیمت تمام شده بالاست، نتوانسته‌اند به راحتی وارد بازارهای جهانی شود. در حال حاضر واحدهای تولیدی زیادی در کشور وجود دارند که با استانداردهای پایینی محصولاتشان را تولید و عرضه می‌کنند، به همین خاطر ما تنوع وسیعی از محصولات را به لحاظ کیفی داریم که خود مشکل بزرگی برای برندسازی در صنعت لوازم خانگی است. در واقع هم تولیدات باکیفیت و کالاهای خوب ایرانی را به تولید می‌رسانیم و هم کالاهای ضعیف و کم کیفیت از سوی برخی تولیدکنندگان روانه بازار می‌شود. این نوسان کیفی در نهایت به نفع تولید کشور نیست و در این رابطه بهتر است مسوولان با آزادسازی فعالیت‌های اقتصادی، فضایی را به وجود آورند تا این محصولات کم کیفیت خود به خود از بازار خارج شوند یا از نظر استانداردها در رده‌ای قرار گیرند که مصرف‌کننده بداند چه کالایی را با کدام کیفیت مصرف می‌کند.

با توجه به چالش‌هایی که در تولید وجود دارد، چه انتظاراتی از دولت دارید؟

انتظار بر این است، دولت یک استراتژی روشن‌ منطبق بر واقعیت‌های اقتصاد کشور را برای بخش تولید تدوین کند و در رابطه با صنعت بتواند سیاست‌گذاری‌های صحیحی را انجام دهد. اگر هم در جایی استراتژی وجود داشته باشد اراده‌ای برای اجرای آن وجود ندارد که این دو مورد سبب شده تا بخش تولید ما با یک نوع سردرگمی ‌مواجه شود. از سویی دیگر لازم است تا توازن را بین بخش‌های مختلف اقتصاد به وجود آورد و اقتصاد کشور را از بانک محور بودن خارج کند و اجازه ندهد، بانک‌ها هر رفتاری که می‌خواهند با تولیدکنندگان داشته باشند.

دیگر اینکه امکانات برابر با برندهای خارجی را برای برندهای داخلی هم فراهم کند. بسیاری از برندهای خارجی از امکانات مالی و تامین مالی بین المللی استفاده می‌کنند که نرخ بهره بسیار پایینی در سیستم‌های بانکی دارد، ولی متاسفانه برندهای داخلی نمی‌توانند از این امکان استفاده کنند. برندهای خارجی می‌توانند از تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای بهره ببرند، ولی چنین اجازه‌ای به شرکت‌های داخلی داده نمی‌شود. این عوامل سبب شده تا برندهای داخلی به تدریج بازار خودشان را برندهای خارجی واگذار کنند و مسیر نزولی را طی کرده و تولیدشان کاهش یابد و کم کم سهم بازارشان را از دست بدهند. بنابراین بهتر است تا سیاست‌گذاری و تدوین استراتژی‌ها به نوعی باشد که جلوی این روند گرفته شود و تولیدکنندگان داخلی بتوانند از امکانات و شرایط برابری نسبت به برندهای خارجی برخوردار شوند.

ویژه‌نامه سراسری «صنعت لوازم خانگی»