واردات به‌طور کلی باید قطع شود

ضمن معرفی خود بفرمایید به‌طور کلی روند حرکتی تولید لوازم خانگی در ایران چگونه بوده است؟ در مورد شرکت سینجر چطور؟

صمد رحیم تبریزی هستم؛ دبیر انجمن لوازم خانگی همگن گازسوز کشور و مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت تولید لوازم خانگی سینجر. اگرچه قبل از انقلاب چند شرکت محدود در حوزه لوازم خانگی فعالیت داشتد اما پس از انقلاب این صنعت رشد چشم‌گیری را تجربه کرده است. به‌دیگر بیان این صنعت از سلطه و انحصار چند شرکتی خارج شده و امروزه شاهد رقابت ده‌ها شرکت در این بخش از صنعت کشور هستیم. همان‌طور که می‌دانید از مزایای حرکت بازار از انحصار به سمت رقابت، بهبود کیفیت و کاهش قیمت محصولات خواهد بود که علاوه بر صنعت کشور، مصرف‌کننده نیز تا حد زیادی از آن بهره‌مند خواهد شد. اگرچه در برهه زمانی بعد از انقلاب اسلامی و قبل از تحریم‌ها، این صنعت رشد مناسبی داشت؛ اما امروزه شاهد رکود سنگین در این حوزه از صنعت هستیم که امید داریم با تلاش دولت و تولیدکنندگان این صنعت به مسیر اصلی خود بازگردد.

به‌طور خاص شرکت سینجر خود را به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان برجسته در صنعت لوازم خانگی گازسوز کشور معرفی کرده‌است. این شرکت روندی روبه رشد در توسعه محصولات تولیدی خود داشته است.  شرکت سینجر ۱۵ سال پیش چرخه تولید خود را که تنها بر تولید یک محصول تکیه زده بود، در تولید محصولات برودتی نیز به کار گرفت و خوشبختانه در ۵ سال گذشته موفق به تولید ماشین‌لباسشویی نیز شده است. محصولات فعلی این شرکت با تنوع بسیار بالا در طرح‌های موجود، شامل اجاق گاز معمولی، اجاق‌گاز فردار، اجاق‌گاز صفحه‌ای، فر توکار، هود، ماشین ‌لباسشویی و یخچال فریز است. سطح کیفی محصولات این شرکت در سایه تلاش همه‌جانبه همکارانم در سطح مناسبی قرار دارد.

آیا در بحث کاهش مصرف انرژی محصولات تولیدی، در انجمن لوازم خانگی گاز سوز برنامه‌ای طراحی شده است؟

خیر در انجمن طرح یا برنامه‌ای خاص در این زمینه تهیه نشده است اما روند حرکتی تولید محصولات در سایه رقابت، موجب شده تا این امر توسط خود تولیدکنندگان محقق شود. در حال حاضر محصولات تولیدی فعلی، مصرف گاز کمتری به میزان ۷۵ درصد دارند که رقمی بسیار قابل ملاحظه است.

مشکلات این صنعت در کدام بخش از زنجیره تولید متمرکز شده است؟ راهکار بهبود این مشکلات چیست؟

خوشبختانه سطح کیفی محصولات ما در سطح مناسبی است و به جرات می‌توانم بگویم محصولات ما اگر بهتر از محصولات چین و ترکیه نباشند کمتر از آنها نیز نیستند. در تامین مواد اولیه خام، مثل فولاد و مواد پتروشیمی نیز مشکل چندانی وجود ندارد. اما نقطه آسیب‌پذیر این صنعت، قیمت تمام شده محصولات است. همان‌طور که می‌دانید در سیستم اقتصادی، قیمت، سیگنالی قوی در جهت‌دهی رفتار مصرف‌کننده و شکل‌دهی تقاضا برای محصولی خاص است. چرخ معیوب این صنعت در مشکلات تعاملی کشور با سایر کشورها و مهم‌تر از آن دیدگاه دولت به حوزه تولید برمی‌گردد که نمود آن به‌صورت افزایش قیمت در محصول نهایی ظاهر می‌شود.

در مورد اول برای مثال عربستان سعودی یکی از مقاصد اصلی ما در حوزه صادرات اجاق گاز بود که پس از تنش‌های ایجاد شده، متاسفانه صادرات ما افت بسیار شدیدی را تجربه کرد یا نحوه روابط بانکی ما با سایر کشورها. امروزه ما توانایی گشایش اعتبار برای خرید لوازم مورد نیاز خود را نداریم. اگر قبلا با گشایش اعتبار ۱۰ درصدی می‌توانستیم اقدام به مبادله کنیم در حال حاضر ناگزیریم از طریق صرافی اقدام به خرید دلار و انجام معاملات تجاری خود کنیم. تحت این شرایط حجم زیادی از نقدینگی از چرخه تولیدی ما خارج شده و بر نحوه برنامه‌ریزی و توسعه ما تاثیرگذار خواهد بود. اما آن‌چه بیش از همه بر قیمت تمام شده محصولات ما و مشکلات این صنعت تاثیرگذار است نحوه سیاست‌گذاری دولت در حوزه تولید است. اگر در کشورهای دیگر دولت، حامی اصلی تولید داخلی و توسعه آنها برای انجام صادرات است در کشور ما وضع به‌کلی تفاوت دارد. قوانین مالیات، بیمه تامین اجتماعی و سیستم بانکی فشار زیادی بر عرضه محصولات لوازم خانگی وارد کرده است.

راهکار توسعه صادرات محصولات و حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی چیست؟

به‌نظر من دولت باید ورود کالاهایی را که مشابه داخلی دارند به‌کلی قطع کند و هیچ کالای خارجی که رقیب داخلی دارد به کشور وارد نشود. رقابت داخلی ما خود به خود سطح کیفیت و نوآوری را ارتقاء می‌دهد. امروزه اگر محصولی با روند حرکتی محصولات دنیا حرکت نکند از بازار کنار می‌رود. به همین دلیل است که بدون آن‌که در انجمن برنامه‌ای برای این مساله در نظر گرفته باشیم تولیدکنندگان ما همواره طرح‌ها و مدل‌های خود را تغییر می‌دهند. راهکار ورود به بازارهای جهانی به سیاست‌های حمایتی دولت از تولیدکنندگان و کاهش قیمت تمام شده برمی‌گردد. با شعار و وعده‌های مداوم نمی‌توان به سیاست‌های عملی کشورهایی چون چین رسید. توسعه صادرات نیازمند تفکر تولیدی و صادراتی در سیستم اقتصادی است. تصور می‌کنم دولت با بخش تولید هم‌رنگ نیست.

راهکار برون رفت این صنعت از رکود فعلی چیست؟ سرمایه گذاری لازم در این صنعت از چه مجرایی باید به آن وارد شود؟

اگر بخواهیم به شعار اقتصاد مقاومتی جامه عمل بپوشانیم این امر ضمن کاهش مشکلاتی که شرح آن رفت، نیازمند عزم و اراده دولت برای سرمایه‌گذاری هدفمند در این صنعت است. نخست آن‌که دولت به‌جای حمایت از صنایع وابسته به خود، باید بخش خصوصی و کارآفرینان واقعی را مورد توجه ویژه خود قرار دهد. دولت می‌تواند ضمن بررسی شایسته محور صنایع، تولیدکنندگان واقعی را شناسایی کرده و اقدام به تجهیز تکنولوژیک آنها در سطح وسیع کند. مجوز ورود تجهیزات با تعرفه پایین و قیمت مناسب را اخذ کرده و هزینه لازم برای آن را نیز پرداخت کند. سپس در سایه نظارت مستمر تا مرحله بهره‌برداری با تولیدکننده همراه باشد. پس از توفیق در امر تولید، دولت می‌تواند هزینه صرف شده اولیه را از بازده تولیدکننده دریافت کند؛ به‌دیگر بیان این یک طرح حمایتی و سرمایه‌گذاری برای دولت خواهد بود. با بهبود وضعیت صنایع و توسعه آن، صنعت در سایه تولید انبوه، از مزایای اقتصاد در مقیاس برخوردار شده، کیفیت محصولات بهبود یافته و بهره‌وری افزایش می‌یابد. ماحصل این رویه کاهش قیمت تمام شده محصولات و تقویت قدرت رقابت‌پذیری صنایع خواهد بود. اگر بخواهیم گفتار و رفتاری هم جهت داشته باشیم، دولت باید در کنار بخش خصوصی و مردم در صحنه تولید ظاهر شود نه به‌عنوان یک ناظر به کسب درآمد از صنایع کم‌توان بپردازد.