ریسک‌ها و فرصت‌های پیش‌روی بورس

بر همین اساس باید گفت تفکیک بازار در مورد صنایع می‌تواند نشانه مثبتی از رشد قیمت سهام با پشتوانه بنیادی باشد. به عبارت دیگر در شرایط کنونی رشد قیمت سهام در برخی گروه‌ها تحت تاثیر حمایت عوامل بنیادین (نرخ دلار، سطح قیمت‌ها در بازارهای جهانی و کاهش نرخ سود بانکی) از وضعیت شرکت شکل گرفته است. این امر درصورت تداوم می‌تواند نویدبخش دوره جدیدی از رونق در بازار سهام باشد. حالا مهم‌ترین مساله پیش رو پیش بینی روند آتی معاملات سهام است. در این باره کارشناسان معتقدند عوامل حمایتی از معاملات سهام می‌توانند همچنان ادامه دار باشد. کارشناسان می‌گویند تداوم روند قیمت‌ها در بازار‌های جهانی، افزایش نرخ دلار یا ثبات در محدوده کنونی می‌تواند به تداوم رشد بورس در مسیر صعودی کمک کند. با این حال ریسک‌های مهمی از جمله احتمال ناپایداری قیمت‌های جهانی تحت تاثیر سیاست‌های چین، نگرانی‌های سیاسی برجام و تنش‌های منطقه‌ای همچنان پیش‌روی سرمایه‌گذاران است که باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

حفظ سطوح فعلی قیمت جهانی کالاها که نسبت به برآورد شرکت‌ها بالاتر است، از عملکرد شرکت‌های کالامحور حمایت می‌کند. در این میان، آینده اقتصاد چین و ریسک ریزش قیمت‌های جهانی می‌تواند مهم‌ترین عامل احتیاط سهامداران این گروه‌ها باشد. ناپایداری تاریخی قیمت‌ها در بازار جهانی و به‌طور خاص نامعلوم بودن آینده اقتصاد چین می‌تواند یکی از ریسک‌های اصلی بورس تهران در آینده باشد. ورود به فصل کاهش تقاضای مسکن در چین و تعطیلات کریسمس در بازارهای جهانی ممکن است موجب کند شدن یا حتی اصلاح قیمت‌ها در ادامه شود. از سوی دیگر، سیاست‌های کاهش تولید محصولاتی مانند فولاد و آلومینیوم به منظور کنترل آلودگی در چین، اگر به درستی و مطابق وعده‌ها اجرا شود می‌تواند از این محصولات حمایت کند. اما در صورت عدم اجرایی شدن آن می‌تواند موجب فشار جدی بر قیمت‌ها شود. همچنین، مواردی مانند بازگشت بزرگان تولیدکننده روی یا وضعیت اعتصاب‌ها در معادن مس از دیگر مواردی است که در بازار جهانی باید مد نظر قرار گیرند.

به نظر می‌رسد به دلیل اثر‌گذاری این مورد حالا رصد روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی مهم‌ترین موضوعی است که سهامداران دنبال می‌کنند. گروه پالایشی نیز که تحت تاثیر روند قیمت نفت و افزایش نرخ دلار مورد اقبال قرار گرفت، با یک ریسک مهم مواجه است. هر چند از منظر روند قیمت نفت و نرخ ارز این احتمال کم است که سهام این شرکت‌ها مورد فشار قرار گیرند با این همه سیاست نرخ‌گذاری دستوری از سوی شرکت پالایش و پخش موضوعی است که می‌تواند وضعیت شرکت‌های پالایشی را تحت تاثیر قرار دهد. نرخ فروش محصولات شرکت‌های پالایشی از سوی پالایش و پخش ابلاغ می‌شود ابهامی که سال‌هاست در این گروه به چشم می‌خورد و قیمت‌گذاری دستوری امکان تحلیل دقیق از سودآوری پالایشگاه‌ها را سلب کرده است. اگر شرکت پالایش و پخش نرخ‌ها را مطابق انتظار بازار اعلام نکند، فشاری جدی از سوی این گروه بزرگ بازار بر شاخص بورس انتظار می‌رود.

روند نرخ دلار برای بورس تهران اهمیت ویژه‌ای دارد. نرخ دلار از ابتدای سال حدود ۱۰ درصد رشد کرده است و این امر یکی از دلایل سهامداران به اقبال از صنایع صادرات‌محور و کالایی بورس تهران بوده است. البته برخی صنایع که مواد اولیه خود را به دلار می‌خرند و فروش داخلی دارند از این موضوع متضرر خواهند شد با این حال در مجموع افزایش نرخ این ارز از معاملات سهام حمایت می‌کند. در مورد پیش‌بینی روند نرخ دلار کارشناسان می‌کوشند در صورت عدم دخالت جدی بانک مرکزی در بازار ارز، رشد ملایم نرخ دلار ادامه خواهد داشت. بر همین اساس به نظر می‌رسد این امر یکی دیگر از حلقه‌های حمایت از معاملات بورس باشد. یکی از مهم‌ترین ریسک‌هایی که در هفته‌های ابتدای پاییز سهامداران را در فاز احتیاط وارد کرد، ریسک سیاسی مربوط به برجام و تنش‌های سیاسی منطقه بود.

هر چند سهامداران از این ریسک عبور کردند با این همه باید در نظر داشت تصمیم کنگره در مورد تایید یا عدم تایید پایبندی ایران به برجام و وضعیت منطقه حداقل در کوتاه‌مدت می‌تواند سایه نگرانی و احتیاط را بر معاملات سهام بیندازد.  اما ریسک دیگری که بورس تهران با آن مواجه است، مطابق تجربه چند سال اخیر افزایش فشار فروش با شناسایی سود توسط معامله‌گران با دید کوتاه مدت است. هر چند به اعتقاد کارشناسان عبور شاخص سهام از قله تاریخی حالا اطمینان بیشتری به معامله‌گران برای صعود بیشتر قیمت‌ها داده است اما نباید فراموش کرد که بورس تهران در سال‌های اخیر همواره پس از مدتی رشد با فشار فروش از سوی سهامداران همراه شده است. با این حال باید گفت این امر به دلیل اینکه عوامل بنیادی متعددی از وضعیت سودآوری شرکت‌ها حمایت می‌کند، این ریسک چندان پررنگ ارزیابی نمی‌شود.