سوالات خوب حال شما را بهتر می‌کنند

میترا فتحی /مربی بین‌المللی هوش هیجانی و اجتماعی /[e-mail] کمتر کسی می‌داند که آنچه که ما به آن بیشتر نیاز داریم سوال است، نه جواب. اغلب مردم گمان می‌کنند که نیاز امروز ما پاسخ به سوالات‌مان است، پاسخ‌هایی که راهکار‌های صحیحی را به ما ارائه دهند تا با عمل به آنها در امور خود موفق شویم. اما بر خلاف باور رایج، نیاز ما به سوالات قدرتمند بسیار بیشتر از پاسخ است. پاسخ‌ها وجود دارند و بیشمار هستند، اما سوال خوب کم داریم. سوالات خوب ما را به جواب‌های خوب رهنمون می‌سازند. خیلی وقت‌ها سوالات ما سوالات متناسب، صحیح یا قدرتمند نیستند، به‌همین خاطر به پاسخ‌های قدرتمند و صحیحی نمی‌رسیم. سوالات درست ما را به تشخیص درست و در نتیجه درمان مناسب می‌رسانند. بنابراین یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که نیاز داریم آن را تمرین کنیم «پرسیدن سوالات قدرتمند است». سوال پرسیدن یک هنر است.

سوال پرسیدن آگاهی ما را بالا می‌برد، به انتخاب‌های ما کمک می‌کند و کیفیت زندگی ما را ارتقا می‌دهد. در این مقاله می‌خواهیم پنج نمونه از سوالات قدرتمند را برای ارتقای کیفیت زندگی برای شما شرح دهیم:

۱. چقدر زندگی من متعادل است؟ وقتی رفتارها، احساسات و خواسته‌ها را بررسی می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که آنچه که عموم مردم به دنبال آن هستند، آرامش، سلامتی و شادی است. اما خیلی از مردم به این موارد در انتخاب‌های خود توجهی نمی‌کنند. بعضی از مردم آنقدر خود را در کار و مشغله‌های زندگی غرق می‌کنند که فراموش می‌کنند از سایر ابعاد زندگی لذت ببرند. برخی آنقدر مشغول پرسه‌زدن‌های بیهوده در زندگی هستند که با بی‌هدفی، فقط زندگی می‌کنند. هر دو حالت، حالت‌هایی سمی هستند. «تعادل» آن چیزی است که همه ما باید به آن برسیم. در هر حالی هستید، از خود بپرسید که برای چه زندگی می‌کنیم؟ زندگی می‌کنیم که درد بکشیم؟ یا دائما کار کنیم؟ یا دائما تفریح کنیم؟ یا دائما درس بخوانیم و مدرک تحصیلی جمع کنیم؟ یا کار‌هایی را به طرز افراطی انجام دهیم؟ آیا شما درس می‌خوانید یا کار می‌کنید که راحت‌تر زندگی کنید یا زندگی می‌کنید برای کار کردن و درس خواندن؟ بدانید که هر کاری در زندگی اگر از حالت تعادل خارج شود، در بلندمدت به شما و زندگی شما آسیب می‌زند. چقدر زندگی شما متعادل است؟ آیا تمام ابعاد زندگی شما اعم از کار کردن، درس خواندن، روابط اجتماعی، مساله مالی و اقتصادی، روابط عاطفی، معنویات و... در تعادل با یکدیگر هستند؟

۲. آیا می‌خواهم خوشبخت باشم؟ خیلی از مردم آرزو‌هایی مانند خوشبخت شدن، آرامش داشتن، خوشحال بودن، رها بودن و... دارند. اما اغلب می‌گویند که نمی‌شود، نمی‌توانند به خواسته خود برسند و هیچ‌چیز فایده‌ای در بهبودی حال آنها ندارد. سوالاتی که اینجا مطرح می‌شود این است که «واقعا چقدر می‌خواهید خوشبخت شوید؟»، «خوشبختی در نظر شما چه مفهومی دارد؟»، «آیا تعریف شما از خوشبختی کامل است؟»، «چقدر به خوشبخت شدن و خوشبخت ماندن متعهد هستید؟»، «چه کار‌هایی برای خوشبختی خود حاضر هستید که انجام دهید؟» باید به تک‌تک سوالات خوب فکر کنید و پاسخ دهید.

۳. آیا انتخاب‌های من در جهت بهبود کیفیت زندگی‌ام هستند؟ بسیاری از مردم یک زندگی خوب می‌خواهند، اما غالبا به انتخاب‌های خود توجه نمی‌کنند و انتخاب‌هایی می‌کنند که کیفیت زندگی‌شان را پایین می‌آورد. زندگی شما را انتخاب‌های شما می‌سازند. آیا تا به حال انتخاب‌های شما شادی‌آور، الهام‌بخش، تقویت‌کننده و در جهت داشتن یک زندگی باکیفیت بوده است؟ آیا انتخاب‌های شما باعث شده‌اند که زنده‌تر، پویاتر و رها‌تر شوید یا انرژی، پویایی و رهایی را از شما گرفته‌اند؟ آیا انتخاب‌های شما لذت‌های آنی را برایتان فراهم کرده‌اند یا شادی بلندمدت به همراه داشته‌اند؟ آیا انتخاب‌های شما بیشتر بر اساس دید کمی و مادی بوده‌اند یا بخش معنوی وجودتان را نیز دربرگرفته‌اند؟ اگر امروز ناراحت هستید، پس انتخاب‌های شما انتخاب‌های رنج‌آوری بوده‌اند.

۴. آیا می‌خواهم زندگی‌ام تغییر کند؟ اغلب مردم می‌خواهند که زندگی‌شان تغییر کند اما کمتر کسی حاضر است برای تغییر زندگی خود گام‌هایی قدرتمند و صحیح بردارد. بیشتر مردم تمایل دارند زندگی‌شان تغییر کند تا خودشان. در حالی‌که، برای تغییر زندگی ابتدا باید خود ما تغییر کنیم. صادقانه از خود بپرسید که آیا واقعا می‌خواهید زندگی‌تان تغییر کند؟ برای این تغییر چه گام‌هایی را حاضرید که بردارید؟ برای این تغییر چه چیز‌هایی را حاضرید رها کنید یا از دست بدهید؟ برای این تغییر چه عادت‌ها و باور‌های جدیدی را حاضرید درون خود بسازید؟ چقدر حاضر هستید که از فردی مناسب در این مسیر کمک بگیرید؟ چه کار‌های جدیدی را حاضر هستید که انجام دهید؟ به تک‌تک این سوالات خوب فکر کنید و پاسخ دهید.

۵. چقدر به خود متعهد هستم؟ کسانی که عزت‌نفس سالم دارند به خود متعهد هستند. یعنی به نیاز‌های اساسی، تصمیمات، حرف‌ها، قول‌ها، احترام خود، اهداف و به مراقبت از خود تعهد داده و به این تعهد عمل می‌کنند. شما چقدر به خود و به اهدافتان متعهد هستید؟ چقدر به شادی و آرامش خود متعهد هستید؟ چقدر به داشتن زندگی‌ای با کیفیت، رشد و پیشرفت متعهد هستید؟ چقدر به سلامتی خود متعهد هستید؟ شاید از یک تا ده، به تعهدتان نسبت به خود، ده (بالاترین نمره) بدهید، اما آیا در عمل نیز نمره این تعهد ده است؟ آیا به این تعهد عمل می‌کنید؟ پس، میزان تعهد شما به اهدافتان را عمل شما تعیین می‌کند، نه حرف شما.

تمرین کنید که از خود سوالات قدرتمند بپرسید تا به جواب‌های اصلی و مناسب برسید. خیلی وقت‌ها جواب‌ها پیش‌روی شما هستند، اما از آن جا که سوال مناسب را نزد خود ندارید، به جواب ها، تشخیص‌ها و درمان‌های غلط می‌رسید.