فرابورس ایران مهد نخستین‌های بازار سرمایه

بازار سرمایه نقطه عطف رشد اقتصاد

مدیرعامل فرابورس ایران در ابتدای اظهاراتش با بیان این مطلب که در حالی شاهد نکوداشت نیم قرن فعالیت بازار سرمایه کشورمان هستیم که سپری شدن این دوره زمانی برای چنین بازاری در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه غرب آسیا بسیار ارزشمند و قابل توجه است، گفت: اما قدمت بازار سرمایه، ۵۰ سال نیست و این ۵۰ سالی که از آن نام برده می‌شود قدمت یک بورس یعنی مرکز خدمات مالی ایران است که در آغاز تاسیس شعبه‌ای از مریل‌لینچ در کشور بوده است. امیر هامونی ادامه داد: می‌توان گفت که بازار سرمایه در ایران به نوعی از ۵۰۰ سال گذشته شکل گرفته است؛ زیرا هنگامی که کشاورزان گندم تولید می‌کردند همان موقع معاملات سلف و حتی آتی انجام می‌دادند.

وی ادامه داد: فرق معاملات آتی با سلف در این است که در آتی نه پولی پرداخت می‌شود و نه کالایی ردوبدل می‌شود؛ بلکه همه چیز مربوط به آینده است. خریدوفروش زیره که در کرمان تولید می‌شد ۴۰۰ سال پیش به‌صورت معاملات آتی انجام می‌شد. به گفته هامونی، بنابراین در حالی که در ترم‌های اقتصادی که در غرب نوشته شده، دادوستدهایی مثل معاملات آتی به‌عنوان ابزارهای جدید معرفی می‌شود ایرانی‌ها حدود پنج قرن گذشته معاملات روی کاغذ انجام می‌دادند و بر اساس همین مبادلات کاغذی، در موعد مقرر کالاها را جابه‌جا می‌کردند.

سرمایه‌گذاری جسورانه؛ مفهوم استاد-شاگرد

مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه اظهارتش به قدمت سرمایه‌گذاری جسورانه در بازار سنتی ایران اشاره کرد و گفت: همین‌طور سرمایه‌گذاری جسورانه نیز موضوعی نیست که از غرب اقتباس کرده باشیم. در بازار سنتی ایران در چندین قرن گذشته ما مفهوم «استاد-شاگرد» داشتیم که رابطه این دو با هم دقیقا مانند رابطه شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با شرکت‌های سرمایه‌پذیر و استارت‌آپ‌هایشان بوده است. هامونی ادامه داد: ما اما متاسفانه مفهوم «کارگر-کارفرما» را حدود ۶۰ سال پیش از غرب وارد کشورمان کردیم، در حالی که هیچ‌گاه برای مثال آهنگری را که تحت نظر استادش آهنگری یاد می‌گرفت و در واقع منتورشیپ می‌شد، «کارگر» خطاب نمی‌کردیم؛ چرا که استاد وی، جانشین‌پروری انجام می‌داد تا این آهنگر در حرفه خود به مرحله‌ای برسد که خودش به یک استاد بدل شود و کسب‌وکاری شبیه کسب‌وکار استادش راه بیندازد.

وی در ادامه تاکید کرد: تمامی اینها روحیه سرمایه‌گذاری جسورانه است که از مدت‌ها پیش و قبل از آنکه غرب این مفهوم را مطرح کند، در بازارهای سنتی ایران وجود داشته است. از این رو معتقدم باید فرهنگ‌های قدیمی خود را در حوزه کسب‌وکار زنده کنیم اما با روش‌های نوین؛ به این صورت که افراد جوان و استارت‌آپ‌های دارای ایده و خلاقیت بتوانند وارد حوزه کسب‌وکار شوند و استادانی برای آنها کار منتورشیپ انجام دهند. وی در ادامه عنوان کرد: همان‌گونه که اشاره کردم قدمت بازار سرمایه بسیار بیشتر از سالروز ۵۰ سالگی تاسیس شرکت خدمات مالی ایران است اما این ۵۰ سالگی را بهانه‌ای می‌دانیم تا از فرهنگ دیرینه ایران در زمینه کسب‌وکار یاد کنیم و این بسیار نیکوست. این بهانه می‌تواند نقطه عطفی باشد تا مورخان به ما در حوزه مالی و اقتصاد کمک کنند چرا که تاریخی که در جامعه تدریس می‌شود، بیشتر تاریخ سیاسی است و کمتر به تاریخ مالی ایران توجه شده است.

هامونی در ادامه به نقش فرابورس در زمینه توسعه بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: در این میان فرابورس ایران نیز با توجه به شروع به کار خود در سال ۸۷، توانسته است تا ۱۰ سال از این نیم قرن را در فعالیت بازار سرمایه شریک باشد. طی این مدت تحولات و توسعه‌های چشمگیری در این بازار به ثبت رسیده و ابزارها و نوآوری‌های جدید و همچنین ابزارهای نوین مالی به این بازار ورود پیدا کرده است. به این ترتیب نباید نقش این بازار را در ورود تکنولوژی‌های جدید نادیده گرفت. به گفته هامونی به هر ترتیب از یکسو با توجه به پشتوانه بالا و پتانسیل‌های مناسب کنونی و از سوی دیگر با برخورداری از قدمت تاریخی، آینده‌ای بسیار روشن، پر رونق و همراه با توسعه روزافزون در انتظار بازار سرمایه ایران است. وی ادامه داد: کما اینکه در این راستا بسیاری از مسوولان کشور و قانون‌گذاران در مجلس، نظر مثبتی نسبت به بازار سرمایه دارند و توسعه و رشد اقتصاد کشور را در گرو توسعه بازار سرمایه می‌دانند.

هامونی در ادامه با اظهار این مطلب که در ابتدای انقلاب اسلامی، با توجه به هراس و ترسی که از آینده اقتصاد به وجود آمده بود، شاهد توقف و تعطیلی موقت بورس بودیم، گفت: اما بعد از جنگ مجدد فعالیت بورس از سر گرفته شد و با افتتاح تالار بورس حافظ و تالار تقی‌نیا، نور امیدی در دل بازار سرمایه روشن شد. این روند طی سال‌های اخیر ادامه داشته و به این ترتیب تمامی مقامات و مسوولان کشوری نه تنها نگاه توسعه‌ای به بازار سرمایه دارند، بلکه تنها راه مردمی کردن اقتصاد را از طریق شناساندن بورس به جامعه می‌دانند. وی ادامه داد: به عبارت دقیق‌تر مقاوم کردن اقتصاد کشور در دست بورس است. به‌طوری که تجربه نشان داده هر آنچه به مردم واگذار شده، باعث پیشبرد و توسعه اقتصاد و در نهایت رشد کشور شده است. این فرآیند چه در زمان جنگ تحمیلی با حضور فعال مردم اثبات شد و چه حال در زمینه طراحی‌های مناسب برای بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در کشور برای ایجاد اقتصادی روشن، در حال تحقق است.

به عقیده مدیر‌عامل فرابورس ایران‌، در این راستا تمامی مدیران و روسای بازار سرمایه و همچنین مدیران ارکان باید در توسعه هر چه بیشتر بازار سرمایه تلاش کنند و مردم را در سودآوری شرکت‌ها و بنگاه‌های فعال در بازار شریک سازند. هامونی در ادامه تاکید کرد: به‌طور قطع اقتصاد آینده ما موضوعی بسیار فراتر از اقتصاد کنونی خواهد بود و در این میان مفهوم بازار سرمایه و استفاده از ظرفیت‌های این بازار، نقطه عطف رشد اقتصاد خواهد بود.