حفظ صنایع موجود، اولویت نخست خوزستان

 شرایط کلی فعالیت بنگاه‌‌ها و واحدهای خصوصی استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اگر بخواهم به شکل اساسی به این سئوال پاسخ بدهم باید بگویم که به دلیل شرایط اقتصادی ناشی از تحریم‌ها در دولت دوم دکتر احمدی‌نژاد، بسیاری از واحدها و بنگاه‌های ما به نوعی دچار ضرر و زیان شدند. حجم شوک‌های اقتصادی وارد شده به این قبیل واحدها و بنگاه‌ها به قدری بود که بخش عمده‌ای از آنها به طور کامل متوقف یا با ظرفیت بسیار کمتر از توان واقعی خود، به حیاتشان ادامه دادند. یکی از آثار مهم این اتفاق بسیار ناگوار، در حقیقت عدم توان به‌روز شدن واحدهای صنعتی به دلیل مشکلات متعدد اقتصادی است. به عبارت دیگر شرایط سخت اقتصادی سال‌های منتهی به ۹۲ نه تنها منجر به زیان یا کاهش درآمد آن واحدها شد بلکه واحدهای مزبور را از ابتدایی‌ترین نیاز آنها یعنی ارتقای فنی و کیفی نیز محروم کرد که در دنیای رقابت و اقتصاد این اتفاق واقعا بازدارنده تلقی می‌شود.

با روی کار آمدن دولت اول دکتر روحانی بحث احیاء‌ و تقویت مجدد بنگاه‌های زیان دیده و از کار افتاده مطرح و با شیب بسیار ملایم روند حمایت از واحدهای مذکور آغاز شد اما حمایت‌ها تناسبی با حجم آسیب‌های وارده نداشت. تا اینکه در سال آخر دولت یازدهم طرح حمایت‌های تسهیلاتی از واحدهای کوچک ‌و متوسط آغاز شد و مدارک واحدهای واجد شرایط، اخذ و برخی از واحدها نیز به تسهیلات مورد نظر خود رسیدند. اما این طرح با فرض اینکه به طور دقیق و کامل هم اجرا شود که در مقام عمل چنین نیست و بسیاری از متقاضیان به دلایل مربوط به شرایط ایجاد شده توسط بانک‌ها، به تسهیلات خود نمی‌رسند، با توجه به نرخ بهره تعیین شده در عمل دردی از دردهای این بخش را درمان نمی‌کرد. از جهتی واحدهای مورد نظر ما عمدتا مشکلات عدیده مالیاتی، بیمه تامین‌ اجتماعی و... نیز دارند که آنها هم دست کمی از مشکلات پیش گفته و کمبود منابع مالی ندارند و تاثیر منفی مستقیم خود را بر بنگاه‌ها و واحدها گذاشته‌اند. به نظر من بهترین راه حل، تغییر نگاه دولت به نگاهی حمایتی یعنی تسهیلات کم بهره و در صورت امکان بدون بهره، فعال‌سازی نظام معافیت مالیاتی تا زمان به سود رسیدن واحدها، تخفیف در برخی تعرفه‌ها و اعطای مشوق‌های مختلف است.

با همه این تفاسیر، وضعیت واحدها و بنگاه‌های ما در استان از آنچه تا سال ۹۲ در آن قرار داشتند بهتر است اما با وضعیت مطلوب و مورد نظرمان فاصله بسیار دارد. برای کاستن از این فاصله و رسیدن به نقطه مطلوب به توجه جدی، عملی و سریع دولت نیاز است که امیدوارم چنین عزم و اراده‌ای در مقام عمل، نمود عینی پیدا کند و واحدهای ما پس از مدت‌ها زیان، بار دیگر به رونق و شادابی شایسته خود برسند تا بتوانند در بازار داخلی و خارجی حرفی برای گفتن داشته باشند.

 مهم‌ترین بنگاه‌های اقتصادی استان خوزستان و شهر اهواز در چه  صنایعی فعال هستند؟

بنگاه‌های بزرگ استان در زمینه‌های نفتی، گازی، پتروشیمی، ساخت تجهیزات مرتبط به صنعت نفت و استخراج آن، صنایع فولاد، کشت و صنعت به ویژه صنایع جانبی نیشکر، سیمان و... فعالیت می‌کنند. در بحث صنایع پیشرو می‌توان به صنایع پتروشیمی اشاره کرد زیرا این صنعت آورده بیشتری از دو جهت اشتغال و ارز برای کشور به دنبال دارد. البته نگاه به صنایع پیشرو کماکان در حد مطلوب نیست زیرا یکی از پیش زمینه‌های پیشروی صنعتی استفاده از فناوری نوین و سرمایه‌گذاری در این زمینه است که با توجه به مشکلات پیش گفته، آهنگ تجهیز به چنین صنایعی بسیار کند است و خوزستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. صنایع پیشرو پتروشیمی استان از جمله صنایعی هستند که بسیاری از نیازهای ما را بر طرف و بخش عمده‌ای از وابستگی به بیرون را نیز مرتفع می‌سازند. به عبارت دیگر این صنایع هم ارز ساز هستند و هم مانع از خروج ارز به خارج از کشور می‌شوند بنابراین توجه ویژه و حرکت به سمت این قبیل صنایع مهم باید هم‌راستا با توقف تدریجی خام فروشی صورت پذیرد که چنین اتفاقی به برنامه منسجم و حمایت ۱۰۰ درصد دولت نیاز دارد. اگر به دنبال ارزش افزوده بالا و دستیابی به ارقام مناسب در زمینه اشتغال باشیم چاره‌ای جز حرکت به سمت صنایع پیشرو نخواهیم داشت.

 اتاق اهواز در جذب سرمایه‌گذار، معرفی برندها و تسهیل فضای کسب‌ و کار به‌خصوص برای صنایع پیشرو استان چه اقداماتی انجام داده یا قرار است انجام بدهد؟

به‌رغم آثار بر جای مانده از دوران تحریم، به عنوان اتاق بازرگانی اهواز تلاش‌های مختلفی در راستای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان داشتیم و امیدواریم نتایج این فعالیت‌ها در آینده نزدیک خود را نشان دهد. در همین رابطه پذیرای هیات‌های سرمایه‌گذار از کشورهای عمان و عراق بودیم. همچنین هیات‌های مختلف‌ با رویکرد معرفی خوزستان به عنوان محیط مناسب برای سرمایه‌گذاری را نیز به کشورهای عراق، عمان، قطر و لهستان اعزام کردیم. سفر سفیر عمان به استان خوزستان به دعوت اتاق اهواز با همین نگاه و به منظور آشنایی آنها با توانمندی‌ها و ظرفیت‌های استان برای سرمایه‌گذاری انجام شد. در ماه جاری نیز دو هیات اقتصادی اتاق بازرگانی اهواز عازم کویت و قطر می‌شوند که در مجموع انتظار داریم نتایج مورد نظرمان حاصل شود. ما هم معتقدیم که فرآیند اقناع و جذب سرمایه‌گذار خارجی نسبتا پیچیده و زمان بر است بنابراین برای تسریع این روند انتظار داریم، شرایط لازم بیش از پیش تسهیل شود. برای موضوع برند نیز کلاس‌هایی را تشکیل دادیم و متقاضیان را با اهمیت مفهوم برند آشنا کردیم که همین امر منجر به ثبت تعدادی برند نیز شد. به عنوان مثال برای تسهیل فضای کسب و کار صنایع پیشرو، مذاکراتی با مسوولان نفتی و پتروشیمی، استاندار و همتایانمان در استان بصره داشتیم و توانستیم زمینه ارتباط صنایع پتروشیمی و تولیدکنندگان تجهیزات نفتی را با طرف عراقی ایجاد کنیم که این امر به طور قطع منجر به داد و ستد میان دو طرف خواهد شد.

 فعالان حوزه بازرگانی اهواز برای حضور در عرصه تجارت داخلی و خارجی با چه موانعی مواجه هستند؟

در حال حاضر به کشورهای عراق، عمان، ارمنستان، داغستان، گرجستان، ترکیه، روسیه، قطر، امارات، کویت، پاکستان، بلاروس، هلند، آلمان و برخی کشورهای آفریقایی صادرات داریم اما بخش عمده‌ای از مشکلات فعالان ما همان مشکلات کلی است که بیشتر بخش تولید و تجارت با آن مواجه هستند. در بخش تجارت خارجی در استان خوزستان ما مشکلات زیرساختی به ویژه در بحث جاده‌های منتهی به مرزهای زمینی چزابه و شلمچه را داریم که ناهماهنگی در مدیریت مرزی، به خصوص در مرز زمینی چزابه و مجهز نبودن آن مرز به بسیاری از تجهیزات و نبود امکانات رفاهی و بهداشتی و... واقعا به صادرکنندگان ما فشار وارد می‌کند و ما به طور مداوم به دنبال حل چنین مشکلاتی بوده و هستیم و تا حدی توانستیم بخشی از آنها را با کمک‌ بخش دولتی حل و فصل کنیم.

 چه صنایع و ظرفیت‌هایی از استان خوزستان می‌تواند در جذب سرمایه گذار پر پتانسیل باشد؟

براساس بررسی‌های به عمل آمده، خوزستان در دو زمینه گردشگری طبیعی و سلامت از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است که مورد توجه سرمایه‌گذاران واقع نشده است. اگر بخش سرمایه‌گذاری در تاسیس و راه‌اندازی مراکز درمانی مدرن و تخصصی در خوزستان فعال شده و همزمان بخش امکانات اقامتی و رفاهی نیز وارد فاز سرمایه‌گذاری شوند، به جرات می‌توانم ادعا کنم که قابلیت این استان برای جذب بیماران کشورهای همسایه همچون عراق، عمان و سایر کشورهای خلیج فارس بسیار بالا بوده و سرمایه‌گذاران از چنین سرمایه‌گذاری‌هایی پشیمان نخواهند شد. همچنین خوزستان در گردشگری تاریخی و طبیعی نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. آثار تاریخی و جلوه‌های بکر طبیعی از جذابیت‌های منحصر به فرد خوزستان هستند بنابراین اگر در این دو زمینه سرمایه‌گذاری شود، مطمئن هستم بخش مهمی از مشکل بیکاری حل خواهد شد.

 چه صنایعی توان افزایش اشتغال‌زایی را در استان دارند؟

توسعه صنایع مهمی همچون پتروشیمی‌ها، بازگرداندن واحدهای تولیدی متوقف شده یا واحدهایی که با ظرفیت کم‌ کار می‌کنند به چرخه تولید، اهتمام به فرآوری محصولات کشاورزی، توسعه صنایع مرتبط آبزیان و از همه مهمتر توجه ویژه به ظرفیت بزرگ صنعت گردشگری می‌تواند وضعیت اشتغال را به شکل بسیار اساسی و ملموسی بهبود ببخشد.

 آیا استان ظرفیت ایجاد و افزایش صنایع جدید به صنایع موجود را داراست؟

بله خوزستان ظرفیت افزایش صنایع موجود را دارد اما مهم در نگاه اول افزایش نیست بلکه حفظ صنایع موجود است؛ که متاسفانه باید بگویم برخی از صنایع با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کنند بنابراین هر وقت صنایع موجود با ظرفیت کامل اقدام‌ به فعالیت کرده و همه شیفت‌ها را وارد کار کردند و در صورتی‌که کشش بازار و تقاضا اقتضا کند، در آن شرایط باید به سراغ ایجاد صنایع جدید برویم. البته اگر سرمایه‌گذارانی پیدا شوند که بخواهند تکنیک‌های جدید و مدرن را نیز وارد عرصه صنعتی استان کنند به طور قطع حساب ایجاد این صنایع جداست و باید چنین مواردی را تشویق کرد.

 مهم‌ترین برنامه‌های اتاق اهواز تا پایان سال چیست؟

در کنار سایر کارها برنامه اتاق تا پایان سال بر امر صادرات متمرکز شده است. پس از شناسایی چند کشور به عنوان مقصد صادرات، مراودات ما با آن کشورها در قالب اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در حال انجام است. هیات‌های ما به عراق، عمان و قطر رفتند و در مقابل عمانی‌ها آمدند و قرار است هیاتی از قطر به منظور بررسی وضعیت خرمای استان و خرید آن به اهواز بیاید. هیات‌های ما در بهمن ماه عازم قطر و کویت خواهند شد، همچنین هیات‌هایی با هدف ارتقای هر چه بیشتر روابط تجاری به عراق و عمان اعزام می‌شوند که انتظار داریم آثار این سفرها و ارتباطات به شکل عقد قرارداد خود را نشان بدهد. وظیفه اتاق هموار کردن مسیر و ارائه تسهیلات برای نزدیک کردن فاصله میان فعال اقتصادی استان و طرف مقابل آنها در کشورهای خارجی است که در همین راستا در حال حرکت هستیم.