پایان تحقیرآمیز برای قهرمان ضد‌آپارتاید

استعفای زوما پایانی تحقیرآمیز برای قهرمان کاریزماتیک ضد‌آپارتاید بود که به همراه نلسون ماندلا در جزیره رابین زندانی شده و زمانی سمت ریاست امور امنیتی کنگره ملی آفریقا را بر عهده داشت. سیریل رامافوزا، معاون رئیس‌جمهور که در ماه دسامبر به‌عنوان رهبر کنگره ملی انتخاب شده بود، فورا کفیل ریاست‌جمهوری شد. در ابتدا ریاست‌جمهوری زوما به میلیون‌ها نفر از مردم آفریقای جنوبی به‌ویژه افراد فقیر الهام بخشید. اما او پس از اتهامات متعدد در مورد سوء‌رفتار، سمبل فسادی شد که در دوران او رخ داده بود. اکنون او زمانی از ریاست‌جمهوری استعفا می‌دهد که اقتصاد کشور تضعیف شده و بقیه آفریقا از این کشور تصویر تاریکی در نظر دارند.

زوما همچنان با اتهامات فساد مربوط به معاملات اسلحه در دهه ۹۰، قبل از ریاست‌جمهوری، روبه‌رو است. حتی اگر در قدرت می‌ماند، ممکن بود در مورد اتهام برداشت از اموال عمومی برای بهبود وضعیت زادگاه خود مورد پیگرد قرار گیرد.  این استعفا نقطه اوج منازعه‌ای درونی و طولانی میان هواداران زوما و حامیان رامافوزا بود که می‌خواستند زوما پیش از پایان دوره کامل ریاست‌جمهوری در نیمه سال ۲۰۱۹، از قدرت کنار رود. این توازن زمانی علیه زوما به هم خورد که اکثریت رهبران حزب به این نتیجه رسیدند منافع آنها و کنگره ملی آفریقا تحت رهبری دولتی جدید بهتر حفظ خواهد شد.  زوما-به‌عنوان رهبر حزب و کشور-سال‌ها در برابر رای احتمالی عدم اعتماد در پارلمان و همچنین حکم دادگاه عالی به حمایت حزب خود تکیه کرده بود. اما این وضعیت در ماه دسامبر تغییر کرد که در آن، گزینه او به‌عنوان جانشین خود یعنی انکیسازانا دلامینی-زولا که همسر سابقش بود، انتخاب درون حزبی را به رامافوزا واگذار کرد. انتخاب رامافوزا به‌عنوان پیروزی اصلاح‌طلبان درون کنگره ملی آفریقا محسوب می‌شد. پس از پیروزی او ارزش پول و به‌طور کلی اعتماد در مسائل مالی صعود کرد.

در هفته‌های اخیر حامیان رامافوزا برای خروج زود هنگام زوما اعمال نفوذ کردند. آنها ادعا کردند رامافوزا قبل از انتخابات ۲۰۱۹ برای بازسازی حزب و جلب حمایت رای‌دهندگان، به‌ویژه طبقه متوسط، به زمان نیاز دارد. طرفداران زوما چنین امری را نپذیرفتند، اما چالش‌های حقوقی که زوما با آنها روبه‌رو بود، اوضاع را به ضرر آنها تغییر داد. ضمنا زوما چاره‌ای جز استعفا نداشت چرا که رای عدم اعتماد این حزب به او در پارلمان تقریبا قطعی بود.  موقعیت دشوار برای کنگره ملی روز سه‌شنبه و در کنفرانس خبری اِیس‌ماگاشول-سخنگوی حزب و فرد سوم در سلسله مراتب حزبی-در زمانی روی داد که او در مورد تقاضای حزب از زوما برای استعفا توضیحاتی ارائه می‌داد. ماگاشول اظهار کرد اتهامات مربوط به فساد علیه رئیس‌جمهور نقشی در این امر نداشته است.

این سخن او باعث ایجاد این تصور شد که شاید حزب نسبت به رفع مساله فساد بی‌میل باشد.  کنگره ملی آفریقا در انتخابات محلی سال ۲۰۱۶ پیروزی در بزرگ‌ترین شهرها را از دست داد، چراکه حامیان سنتی به علت نوع مدیریت زوما از این حزب رویگردان شده بودند. بعضی از کارشناسان حزبی هشدار دادند ممکن است این حزب با سرنوشت مشابهی در انتخابات ملی سال ۲۰۱۹ مواجه شود.  اما سوالی مطرح است که رهبران حزب به آن پاسخی نداده‌اند و زوما در مصاحبه‌ای تلویزیونی آن را بیان کرد. اینکه چرا رهبران حزب تا دو ماه پیش از او حمایت می‌کردند و اکنون از او می‌خواهند استعفا کند. چه‌چیزی جز این حقیقت تغییر کرده که حالا کنگره ملی آفریقا رهبر جدیدی دارد که خواهان رفتن او است. هرچند پاسخ قطعی به پرسش مطرح شده ازسوی زوما را باید به آینده واگذار کرد، اما برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه هم حزبی‌های زوما تاکنون در برابر اقدامات او در زمینه فساد، حمایت کرده یا در بهترین حالت سکوت اختیار کرده‌اند، این تغییر در رهبری کنگره ملی آفریقا بیشتر از اینکه به مبارزه با فساد مربوط باشد، به منازعه‌ای درون حزبی برای کسب قدرت بیشتر مرتبط است.

منبع: نیویورک تایمز