آرامش گردشگر و تورگردان در گرو ثبات ارزی

درحالی که سال‌ها است کشورهای گردشگرپذیر منطقه مانند امارت نرخ برابر ارز ثابتی را با ارز‌های عمده جهانی همچون دلار آمریکا حفظ کرده‌اند، طی بازه ۱۰ سال گذشته این نرخ در ایران بارها دستخوش تحولات آنی قرار گرفت است. ثبات و آرامش در بازار ارز موجب می‌شود که بسته سفر به یک کشور که شامل طیف گسترده‌ای از خدمات در آن کشور می‌شود، با گذشت زمان قیمت ثابتی برای گردشگر خارجی داشته باشد و این مساله در جذب گردشگران خارجی اهمیت بالایی دارد. عموم گردشگران اروپایی و آمریکایی از ماه‌ها قبل از سفر برنامه‌ریزی‌های مربوط به سفر خود را انجام می‌دهند و اگر در قالب تور به یک کشور سفر می‌کنند، این بسته سفر را از مدت‌ها قبل از سفر خود تهیه می‌کنند. در فضای آرام ارزی و در این بازه زمانی، تورگردانان می‌توانند مطابق برنامه‌ریزی خود، مبلغ دریافت‌شده از گردشگر را صرف هزینه‌های سفر وی کنند و از سودآوری بنگاه خود اطمینان لازم را داشته باشند. این در حالی است که نوسانات شدید ارزی کشور چنین آرامش خاطری را از فعالان گردشگری ایران و همچنین گردشگران ورودی به کشورمان سلب کرده است.

عمده‌ترین چالشی که تورگردانان ایرانی در پی نوسانات ارزی با آن مواجه هستند این است که از زمان فروش بسته سفر به گردشگر خارجی تا زمان ورود او به کشور که وقت ارائه خدمات است، هزینه خدمات در کشور نیز دچار نوسان می‌شوند که این مساله موجب می‌شود تناسب میان هزینه دریافتی از گردشگر با مخارجی که از طرف تورگردان برای سفر گردشگر انجام می‌شود از بین برود و این امر به نوعی به سودآوری بنگاه تورگردان لطمه می‌زند. در خطر قرار گرفتن سودآوری بنگاه‌های تورگردانی موجب می‌شود یا از کیفیت بسته سفر ارائه شده به گردشگر خارجی کاسته شود یا قیمت این بسته سفر نیز به تبع نوسانات ارزی دائما در حال تغییر باشد که به هیچ عنوان نزد یک گردشگر قابل پذیرش نیست. از این رو است که می‌توان ثبات در بازار ارز را یک مولفه مهم و تاثیرگذار هم در تثبیت قیمت‌ها و سوددهی و رونق کسب‌وکار فعالان گردشگری کشور و هم در آرامش مسافر، داشتن حق انتخاب و در مجموع تجربه مثبتی از سفر برای گردشگر دانست.

شمایل خشن‌تر نوسانات!

اما روی دیگر نوسانات ارزی که شمایلی خشن‌تر دارد، به تورهای خروجی مربوط می‌شود که هزینه‌های مربوط به آن، هم برای گردشگر ایرانی و هم آژانسی که بسته تور را ارائه می‌دهد، مستقیما به نرخ ارز وابسته است. در پی نوسانات ارزی و غیرقابل پیش‌بینی بودن بازار، قیمت تورهای خروجی ممکن است روز‌به‌روز با تغییرات افزایشی محسوس همراه شود و این امر منجر به افزایش تعداد افرادی می‌شود که به‌ناچار سفر خارجی را از سبد مصرفی خود حذف می‌کنند.

اما آنچه به دنبال نوسانات ارزی زمستان سال جاری برای تعطیلات نوروزی سال ۹۷ پیش‌بینی می‌شود، ریزش قابل توجه تعداد سفرهای خارجی در این ایام است. همه‌ساله عموم تورهای مربوط به این فصل از سفر تا اواخر ماه بهمن به فروش می‌رسند و اسفندماه به مسائل اجرایی تورها پرداخته می‌شود، اما آمار فروشی که آژانس‌ها تا این مقطع زمانی به ثبت رسانده‌اند، موید آن است که در نوروز ۹۷ سفر خارجی از سبد خانوارهای بسیاری حذف شده است. این امر علاوه بر در مضیقه قرار دادن فعالیت بنگاه‌های گردشگری و اختلال در برنامه‌ریزی مالی سالانه آنها، حق انتخاب گردشگر ایرانی را نیز محدود می‌کند؛ امری که نمی‌تواند مطلوب باشد.

برای ساماندهی وضعیت موجود، دولت باید بیش از هرچیز تلاش کند تا ثبات را به بازار ارز بازگرداند. مستقل از قیمت روز، ثبات بازار ارز در یک بازه زمانی بلندمدت مهم‌ترین دغدغه در فعالیت عموم بازرگانان و خصوصا فعالان گردشگری است. باید نگرانی موجود از نوسانات روزانه نرخ ارز از ذهن جامعه و تجار حذف شود و تنها در چنین فضایی است که هم گردشگر و هم فعال گردشگری می‌تواند با آرامش ذهنی برای سفر و صرف هزینه‌ها برنامه‌ریزی مناسب داشته باشد.

آخر هفته