دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران مطرح کرد:
حرکت صنعت روغن نباتی به‌سوی تولید کالاهای سلامت محور
در ابتدا مختصری در مورد انجمن روغن نباتی توضیح بفرمایید.
این انجمن در سال ۱۳۷۶ تاسیس شده و یکی از باسابقه‌ترین انجمن‌های صنایع غذایی کشور محسوب می‌شود. با توجه به اینکه اساسا انجمن‌ها، NGO هستند و تنها به عنوان نهادی مشاوره دهنده شناخته می‌شوند، انجمن روغن نباتی هم از این قانون مستثنی نیست اما با این حال معتقدم که عملکرد مثبتی داشته است. این انجمن یک وجهه خارجی دارد که تعامل با دولت، ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط با صنعت نظیر وزارت جهاد و کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان غذا و دارو، بانک مرکزی و سازمان ملی استاندارد و غیره را شامل می‌شود و عملا انجمن به عنوان حلقه واسط بین صنعت و این نهادها محسوب می‌شود. یک وجهه هم داخلی است که مربوط به مشکلات و تعاملات داخلی اعضاست که به نوعی موضوعی درون خانوادگی است و سعی در حل و فصل این موارد به بهترین نحو داریم. بیش از ۹۵ درصد کارخانه‌هایی که در صنعت روغن نباتی مشغول به کار هستند در انجمن عضویت دارند. انجمن دارای ۶۰ عضو است که ۴۸ عضو آن تولیدکننده و بقیه، شرکت‌های وابسته یا بازرگانی هستند که در صنعت روغن نباتی فعالیت می‌کنند.
با توجه به مصرف بالای این ماده غذایی در کشور و لزوم نظارت کیفی بر محصولات، شما وضعیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که می‌دانید روغن به عنوان ماده اصلی بسیاری از غذاها شناخته می‌شود و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سبد مصرفی خانوار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ضمن اینکه در بسیاری محصولات خریداری شده نظیر شیرینی، شکلات، بستنی و غیره هم روغن به عنوان یکی از مواد اصلی شناخته می‌شود. به همین خاطر هم این محصول را جزو کالاهای اساسی طبقه‌بندی کرده‌اند، اما باید این را توضیح داد که محصولاتی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند همگی تحت نظارت وزارت بهداشت هستند و بالتبع تولیدات ما نیز با توجه به فرمول مشخصی که ثبت شده تولید می‌شود، اما در حال حاضر به نظر بنده کیفیت روغن‌های تولید شده بالاتر از استاندارد مورد نیاز است و در رده‌های کیفی بالا تقسیم‌بندی می‌شود. با این حال در طول چند سال اخیر با همکاری صنعتگران ما با وزارت بهداشت و شورای عالی سلامت و چند نهاد دیگر، فرهنگ‌سازی آغاز شده است تا با توجه به شاخصه‌هایی نظیر ترانس روغن و اسیدهای چرب، مصرف خانوارها را به سمت استفاده از روغن‌های مایع هدایت کنیم به نحوی که امروزه دیگر روغنی تحت عنوان جامد تولید نمی‌شود. به این ترتیب امروزه نزدیک به ۵۷ درصد از روغن‌های تولیدی کارخانه‌ها، مایع و بقیه، به جز مصارف خاص، به صورت روغن‌های نیمه جامد هستند. با پیگیری‌هایی که صورت گرفت، صنعت به سمت تولید کالاهای سلامت محور حرکت کرد و همین امروز که با شما صحبت میکنم، اسید چرب ترانس‌های محصولات ما کمتر از یک درصد است.
به لحاظ کیفی محصولات ما چه میزان توان رقابت در بازارهای جهانی دارند؟
به لحاظ کیفیت، محصولات ما همگی قابلیت رقابت با سایر کشورها را دارند و این روغن‌ها کاملا با روغن‌های تولیدی در سطح خاورمیانه قابل رقابت هستند، اما موضوع صادرات مبحث گسترده‌ای است که کیفیت، تنها یکی از عوامل موثر بر آن است. حتی بررسی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که در برخی برهه‌ها اصولا صادرات این محصول ممنوع بوده است. سیاست‌های حمایتی، نرخ ارز، قوانین دولتی، حمل و نقل خاص این صنعت، قیمت تمام شده، تسهیل مراودات مالی و بسیاری موارد دیگر بر آن اثرگذار هستند. با این حال پیگیری‌های مختلفی از جانب انجمن صورت گرفته و رشد نسبتا خوبی را در این حوزه داشته ایم، اما با توجه به نیاز داخل حجم صادرات نسبت به تولید کم است. پس در نتیجه باید گفت که کیفیت به هیچ وجه مانع صادرات ما نیست و ما نسبت به کیفیت محصولات خود اطمینان داریم.
همین میزان صادراتی که فرمودید به چه مقاصدی انجام می‌گیرد؟
کشورهای آسیای میانه، عراق، افغانستان جزو مقاصد اصلی ما هستند و یکی دو محموله هم به کشورهای آفریقایی ارسال شده است.
با توجه به اینکه رقابت بین برندهای داخلی قابل ملاحظه است، آیا این موضوع موجب هم حرکتی صنعت با روند جهانی آن شده است؟
به طور قطع این رقابت به دلیل اینکه از نوع سالم است، موجب ارتقا صنعت و افزایش حق انتخاب مشتریان شده است. در حال حاضر تکنولوژی‌های جدیدی وارد کشور شده و مشتریان هم به دنبال روغن سلامت محور هستند. ضمن اینکه ما مفتخر هستیم که به عنوان یکی از پیشروها در بحث ریز مغذی‌ها در صنعت غذایی فعالیت کنیم و پروژه تولید روغن با ویتامین D که توسط سازمان بهداشت جهانی بودجه ای خاص به آن اختصاص داده است را به کمک وزارت بهداشت و نهادهای دیگر دنبال کنیم. همچنین بحث روغن‌های سرخ کردنی که در این زمینه هم فرهنگ‌سازی صورت گرفته و به دلیل اینکه این روغن نسبت به دما مقاومت بیشتری دارد، بهترین نوع روغن برای مصارف سرخ کردنی محسوب می‌شود. تبلیغاتی که برندهای مختلف انجام می‌دهند هم در این زمینه فرهنگ استفاده را بهبود بخشیده است.
تا الان شرکت‌ها چه مقدار در برندسازی و مدرنیزاسیون دستگاه‌های خود موفق بوده اند؟
ببینید به هرصورت زمانی که شما قصد افزودن ریزمغذی‌ها به محصولات خود را دارید، ناگزیر باید تغییراتی در خط تولید خود ایجاد کنید. شرکت‌های ما تکنولوژی‌های جدید و نانو را وارد صنعت کرده‌اند. زمانی که شما قصد کاهش ترانس روغن یا اسیدهای اشباع را دارید باید حتما از ماشین‌آلات پیشرفته استفاده کنید و وقتی روغنی تولید می‌کنید که توان رقابت با شرکت‌های خارجی را دارد، باید واحد R&D شما در بحث‌هایی نظیر فرمولاسیون، بسیار فعال باشد؛ روندی که در غالب کارخانه‌های ما حاکم است.
با این اوصاف در خصوص مشکلات اصلی این صنعت هم توضیحاتی بفرمایید.
یکی از مهمترین دغدغه‌هایی که فعالان این بخش با آن دست به گریبانند، وابستگی بیش از حد صنعت به مواد اولیه در خارج از کشور است. تا سالیان قبل بالای ۹۰ درصد وابسته به خارج بودیم و روغن خام را وارد می‌کردیم، اما در حال حاضر این مقدار کاهش یافته است؛ به این صورت که با توجه به سیاست‌های دولت و قوانین بالا دستی در خصوص تقویت تولیدات داخلی، دانه خارجی وارد و در داخل روغن‌کشی آن انجام می‌شود. با این حال، کماکان نقطه آسیب این صنعت، وابستگی به خارج است. همچنین در بحث ارز و مبادلات مالی نیز به تازگی مشکلاتی پیش آمده است که با توجه به قرار گرفتن این محصول در زمره کالاهای اساسی، تولیدکنندگان انتظار حمایت‌های بیشتر دارند. همچنین قیمت تمام شده با قیمت فروش محصول همخوانی ندارد، اما این انتظار را داریم که دولت با تعریف سیاست‌های حمایتی، کمکی به صنعتگران این بخش داشته باشد تا مجبور به تعدیل نیرو و کاهش تولید نشود. تولید ۱.۵ میلیون تن روغن در کشور و فعالیت به عنوان صنعت مادر، این‌گونه اقتضا می‌کند که دولت نگاهی ویژه به این بخش داشته باشد.
به طور مشخص چه انتظاراتی از دولت دارید؟
اصولا صنعت روغن نباتی را نباید جدا از صنعت روغن‌کشی دانست. حمایت از تولید داخلی دانه روغنی می‌تواند از دو جهت نفع داشته باشد، بخش اول مربوط به کنجاله می‌شود که جزو خوراک دام و طیور است و دومی مربوط به تولید روغن خامی است که در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و همیشه صنعت روغن نباتی آماده جذب آن است. سیاست‌های دولت در بحث کشت دانه‌های روغنی باید پررنگ‌تر شود. همچنین این انتظار وجود دارد به دلیل وابستگی شدید به خارج، در خصوص تامین ارز مورد نیاز حمایت‌های ویژه‌تری از این صنعت صورت گیرد تا زنجیره تولید دچار نقصان نشود. همچنین این انتظار وجود دارد با ایجاد بسترهای مناسب و تسهیل قوانین، امکان حضور ما در کشورهای منطقه بیشتر شود و بتوانیم در صادرات حضور مناسبی تری داشته باشیم. به هرصورت با فعال شدن بخش صادرات، ظرفیت‌های جدیدی هم در این صنعت ایجاد می‌شود که در زمینه اشتغال و اقتصاد می‌تواند آثار مثبتی در پی داشته باشد.
ارسال نظر