قیمت‏‏های صادراتی را به قیمت‏های جهانی نزدیک خواهیم کرد

در حال حاضر میزان استقبال از سنگ‌های تزئینی ایرانی تا چه حد است؟

در ابتدا بهتر است آماری از صنعت سنگ تزئینی کشور ارائه کنم؛ کل ذخایر سنگ تزئینی ما حدود ۵/ ۲ میلیارد تن است. ما حدود ۲۰۸۹ معدن سنگ تزئینی در کشور داریم که از این تعداد حدودا ۱۲۰۰ واحد فعال است. تعداد واحدهای فرآوری سنگ در کشور تقریبا ۶۵۰۰ واحد است. همچنین ظرفیت اسمی معادن برای استخراج حدودا بیش از ۲۷ میلیون تن است؛ در سال گذشته تقریبا تولید سنگ کوپ یا سنگ بلوک ما حدود ۸/ ۱۳ میلیون تن بوده است و در حال حاضر ظرفیت واحدهای فرآوری در کشور برای تولید سنگ بریده چیزی بالغ بر ۱۶۰ میلیون مترمربع است. میزان سنگ بریده‌ی ما در سال ۹۶ بالغ‌ بر ۸۵ میلیون مترمربع بود که امیدواریم در سال جاری این رقم به بالای ۹۰ میلیون مترمربع برسد. علاوه بر این، میزان صادرات سنگ تزئینی ما در سال ۹۶ نزدیک به ۵/ ۱ میلیون تن و به ارزش ۳۷۰ میلیون دلار بود که این رقم بدین معناست که نسبت به سال ۹۵ حدود ۳۷ درصد افزایش صادرات داشته‌ایم.

اما آمار واردات سنگ تزئینی‌ که شامل سنگ بلوک و بریده است، بدین شرح است: میزان واردات سنگ در سال ۹۶ معادل ۶/ ۶۳ هزار تن و به ارزش ۳/ ۲۶ میلیون دلار بوده است که نسبت به سال پیش از آن ۶/ ۳ درصد افزایش مشاهده شده که البته در مقابل تولید کلی کشور، آنچنان رقم بالایی نیست. در هر صورت این اعداد تصویری از وضعیت کلی حاکم بر صنعت سنگ را نمایان می‌کند و احتمالا اطلاع از این آمار برای پاسخ به سوالات پیش رو کمک‌کننده خواهد بود. اما در کل باید بگویم که ما چهارمین تولیدکننده سنگ خام بعد از چین، هند و ایتالیا هستیم و با توجه به میزان مصرف داخلی (با توجه به آماری که در بالا ارائه شده)، از این جهت مثبت است که مصرف‌کننده ایرانی از کالای داخلی استفاده می‌کند و نیاز چندانی به واردات سنگ‌های خارجی احساس نمی‌شود. حدود ۸۵ درصد از تولید کل سنگ در کشور در داخل کشور مصرف می‌گردد.

نظرتان در ارتباط با خام‌فروشی چیست؟ آیا با چنین صادراتی موافق هستید؟

مسئله‌ی خام‌فروشی، مسئله‌ای پیچیده و چندوجهی است و اعلام موافقت یا مخالفت با آن به سادگی قابل بیان نیست. بسیاری از سنگ‌های صادراتی ما، ظرفیت استفاده‌ی داخلی ندارند و در نتیجه‌ی ممانعت از صدور چنین سنگ‌هایی، بسیاری از معادن تولید سنگ را با مشکل مواجه خواهند شد. یکی از سیاست‌های وزارت صمت در راستای ایجاد بستر مناسب جهت فرآوری سنگ‌های باکیفیت در داخل کشور است که پس از فرآوری و ایجاد ارزش افزوده صادر شود.

عمده صادرات ایران تاکنون کدام کشورها بوده و بحث تحریم‌های احتمالی چه اثری بر آن خواهد داشت؟

باید اذعان کنم که در این خصوص دو محور را باید مدنظر قرار دهیم اول در خصوص صادرات سنگ‌خام که عمده‌ صادرات سنگ کشور را تشکیل می‌دهد و طی سالیان اخیر همواره با وجود محدودیت‌ها کشور چین بزرگ‌ترین واردکننده سنگ از ایران بوده است این در حالی است که اگرچه بحث تحریم در توسعه صادرات سنگ بسیار مهم و تاثیرگذار است ولی با این وجود رشد صادرات در سال‌های اخیر علی‌رغم محدودیت‌ها همواره مثبت بوده است و نشانگر این است تا اثربخشی چندانی نداشته است. در خصوص سنگ بریده نیز کشورهای عراق، افغانستان، ترکیه کشورهای CIS عمده‌ترین بازارهای هدف را تشکیل می‌دهد که به‌رغم بحث تحریم مشکل چندانی جهت صادرات به این کشورها وجود ندارد.

بسیاری از فعالان حوزه‌ی سنگ معتقدند که افزایش نرخ ارز فرصتی غنی برای صادرکنندگان است و منجر به ارزآوری وسیعی خواهد شد. نظر شما چیست؟

در حالت کلی با چنین تفکری موافق هستم ولی در کنار آن از هم‌اکنون با ید برنامه‌ریزی‌های لازم جهت کاهش هزینه‌های تولید از طرف تولید‌کنندگان داخل صورت پذیرد چون تجربه سال‌های قبل از افزایش نرخ ارز وجود دارد. لذا پس از آن مواد اولیه قطعات یدکی و مصرفی و ملزومات تولید هماهنگ با افزایش نرخ ارز افزایش می‌یابد و پس از زمان کوتاهی با افزایش قیمت محصول تاثیر مثبت خود را از دست می‌دهد لذا زمان فاکتور مهمی است که تولیدکنندگان محترم می‌بایست بهبود شرایط از آن استفاده نمایند ضمنا دفتر صنایع معدنی در جهت کمک به افزایش صادرات سنگ و نشست‌های انجام شده با سازمان گمرک و تشکل‌های مربوطه تعدیل قیمت‌های پایه صادراتی را در دستور کار قرار داده که به زودی اعمال خواهد شد.

به طور کلی در حال حاضر مهم‌ترین مشکلات و معضلات رودرروی صنعت سنگ را کدام موارد می‌دانید؟

مهمترین مسائلی که در این خصوص می‌توان اشاره نمود موارد ذیل است ۱- عدم نوسازی ماشین‌آلات در معادن و واحدهای فرآوری سنگ، ۲- افزایش قیمت تمام شده محصولات در معادن واحدهای فرآوری سنگ ۳- عدم مدیریت ضایعات و ضعف در روش‌های بازیافت آن ۴- ضعف در شناسایی دقیق بازارهای هدف جهت صادرات و توسعه آن ۵- عدم وجود کنسرسیوم‌های تولید و صادرات سنگ که حاصل آن رقابت‌های ناسالم در بازارهای صادراتی است ۶- عدم وجود آموزش‌های سیستماتیک در حوزه معدن و واحدهای فرآوری.

راهکارها:  جهت کاهش مشکلات فعلی در حوزه صنعت سنگ لزوم برنامه‌ریزی در خصوص موارد عنوان شده راه‌گشا می‌باشد و از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره شود. لزوم نوسازی ماشین‌آلات در معادن و واحدهای فرآوری سنگ. اعمال مدیریت‌های صحیح از طریق تدوین و استقرار نظام قیمت تمام شده در واحدها. برنامه‌ریزی جهت استفاده و بازیابی ضایعات و واحدهای فرآوری سنگ و ایجاد ارزش افزوده در آنها. لزوم انجام مطالعات بازارهای هدف به منظور توسعه بازارهای صادراتی و اطلاع‌رسانی و تبلیغات و شرکت در همایش‌های بین‌المللی تاثیرگذار. ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی دارای مزیت انحصاری که باعث توسعه صادرات شده و از رقابت‌های ناسالم در بازارهای صادراتی جلوگیری می‌نماید. ایجاد مرکز آموزش و تحقیقات فنی و علمی بین‌المللی جهت ارتقای سطح آموزش هرم نیروی انسانی صنعت با هدف افزایش بهره‌وری و راندمان تولید. حمایت از جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی معادن و واحدهای فرآوری. حمایت از ماشین‌سازی داخل در جهت ارتقای توانایی آنها در سطح تولیدات جهانی.