سرنوشت صنعت تایر در دستان وزارت صمت
ابتدا در مورد تاریخچه شرکت و فعالیت آن توضیح دهید.
از شروع فعالیت شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک، بیش از ۳۰ سال می‌گذرد. این شرکت ابتدا در زیرمجموعه دولتی و با دستور کار جذب و توسعه دانش فنی تولید تایر در کشور آغاز به کار کرد، اما در سال ۱۳۷۸ با انحلال سازمان صنایع ملی، سهام این شرکت، به شرکت‌های تایرسازی واگذار شد. در سال ۱۳۸۶ این شرکت با دریافت مجوز از شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به‌عنوان مرکز پژوهشی به فعالیت خود ادامه داد. در ابتدای فعالیت شرکت، به‌دلیل اینکه در کشور، چهار واحد تولیدی تایر به‌صورت اداری و در زیرمجموعه وزارت صنعت اداره می‌شدند، وجود یک مرکز تحقیقات متمرکز توجیه‌پذیر بود بنابراین، در مأموریت شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک در آن زمان، کسب دانش فنی و احداث کارخانه دیده شده بود که البته با گذر زمان و با تغییر در مالکیت شرکت‌های عضو هیات مدیره شرکت و موضوع‌های مربوط به مالکیت معنوی دانش فنی، این ماموریت کم‌رنگ‌تر شد. درحال حاضر، شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک، دارای سه دپارتمان مشتری محور که شامل بازرسی و آزمون، آموزش و اطلاع‌رسانی و پژوهش و فناوری است و این دپارتمان‌ها توسط واحد معاونت پشتیبانی حمایت می‌شود.
آزمایشگاه شرکت شما، عضو قطعی شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی کشور شده است، در مورد آن توضیح دهید.
به‌منظور یکپارچه کردن امکانات و سهولت در اطلاع‌رسانی بین دارندگان امکانات آزمایشگاهی و استفاده‌کنندگان از این امکانات، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی شکل‌گرفته است که خوشبختانه مجموعه آزمایشگاه‌های شرکت مهندسی نیز با امتیاز بسیار خوب در این شبکه مورد پذیرش قرار گرفت. نکته مهم در این مورد، امکان اطلاع‌رسانی این شبکه به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور است زیرا امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آزمایشگاه‌های شرکت مهندسی در حوزه صنایع لاستیک در کشور بی‌نظیر است و می‌تواند در حوزه پژوهش خدمات مؤثری را به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور ارائه کند.
به منظور دستیابی به تکنولوژی ساخت قطعات لاستیکی در داخل کشور چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ چه عواملی به روند این مهم تسریع می‌بخشد؟
مهم‌ترین اقدامی که این شرکت در سال‌های مختلف در حوزه قطعات لاستیکی انجام داده است تلاش در تهیه نقشه‌های فنی قطعات لاستیکی در حوزه‌های مختلف از جمله صنایع حفاری، ریلی، هوایی و... بوده است. متاسفانه، هیچ‌گونه روال علمی و فنی مشخصی در صنایع یادشده در مورد قطعات لاستیکی بسیار زیادی که با آنها سروکار دارند، وجود ندارد. بارها این را عنوان کرده‌ایم که آمادگی لازم برای شناسنامه‌دار کردن تمامی قطعه‌های لاستیکی تولیدی و مصرفی کشور را داریم که در آن تمامی شاخص‌های یک قطعه اعم از مواد اولیه، مهندسی ساخت، معرفی تأمین‌کنندگان و ... را داشته باشد.
برای ایجاد ارتباط عمیق میان صنعت و دانشگاه چه برنامه‌ای در دستور کار دارید و تا چه میزان موفق بوده‌اید؟
ارتباط صنعت و دانشگاه هیچ‌گاه به‌صورت دستوری و تعارفی شکل نمی‌گیرد وبا توجه به همایش‌های متعدد ارتباط صنعت و دانشگاه که در این سال‌ها توسط ارگان‌های مختلف برگزار می‌شود، این معضل تا کنون باید حل می‌شد. این رابطه باید بر اساس نیاز متقابل شکل گیرد؛ صنعت باید بداند بخشی از مشکلات (که به‌طور عمده مغزافزاری و نرم‌افزاری هستند) توسط استادان دانشگاه قابل حل است. همچنین، دانشگاه نیز باید بداند بخشی از بودجه راهبری‌اش باید از صنعت تأمین شود و به‌همین منظور، تمرکز پژوهش خود را به مشکل‌های صنعت اختصاص دهد. در مدتی که در دانشگاه «گینس» آلمان دوره فوق دکترای خود را می‌گذراندم، شاهد بودم که وقتی می‌خواستند یک عضو هیات علمی جدید را جذب کنند، علاوه بر بررسی شاخص‌های علمی و تخصصی در یک دوره ارزیابی بسیار دقیق، در مرحله آخر از فرد منتخب می‌پرسیدند که چقدر گرانت (بودجه پژوهشی) از صنعت با خودت می‌آوری و این شاخص در جذب آن فرد بسیار مهم بود. ما در شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک برای ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه، سه اقدام انجام داده‌ایم که عبارت است از پروراندن تکنیسین و کارشناس برای واحدهای صنعتی از طریق دانشگاه جامع علمی- کاربردی صنایع لاستیک، ایجاد مرکز رشد که بتوانیم نیروهای خلاق دانشگاهی را ابتدا با نیاز صنعت آشنا و جهت‌دار کنیم و سپس امکانات موردنیاز برای پژوهش جهت‌دار آنها را برای حل مشکلات فراهم سازیم و با همکاری با دانشگاه تربیت مدرس برای نخستین بار در مقطع کارشناسی ارشد، رشته مهندسی شیمی با گرایش لاستیک ایجاد کرده و متعهد شده‌ایم که بخش پژوهش این دانشجویان، زیر نظارت ما و بر اساس پروژه‌های واقعی صنعت باشد.
در حوزه انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه بهبود و توسعه فناوری تولید محصولات لاستیکی چه اقداماتی در دست اجرا دارید؟
یکی از آرزوهای ما افزایش کیفیت محصولات تولید داخلی است. در این راستا، علاوه بر همکاری با سازمان ملی استاندارد، به‌منظور ارزیابی کیفی تایر و فراورده‌های لاستیکی، به دنبال جذب بسته‌های فناوری از شرکت‌های صاحب‌نام در دنیا، بومی کردن این بسته‌ها و قرار دادن آنها در اختیار شرکت‌های داخلی هستیم. اقدام بعدی رصد فناوری‌های نوین در مورد تمامی فرایندهای مرتبط با زنجیره ارزش تایر (از مواد اولیه تا فراورده و بازیافت فراورده) است. بنابراین، دفتر مطالعه قانون‌ها و استانداردها در زیرمجموعه دپارتمان پژوهش و فناوری ایجاد شد که وظیفه آن، استخراج و رصد قوانین و استانداردها به‌عنوان چراغ راه توسعه صنعت تایر است. اطلاعات مفیدی برگرفته از این قانون‌ها و استانداردها در قالب‌های گوناگون در اختیار صنعت تایر و صنایع وابسته قرار می‌گیرد. به نمونه‌های موفق این فعالیت‌ها می‌توان به کمیته دائمی پایش انرژی صنعت تایر، کمیته قوانین و استانداردهای انجمن و کارگروه انطباق با قانون «ریچ» اشاره کرد.
با توجه به تحریم، تغییر نرخ ارز و شرایط موجود در کشور، با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
تحریم‌ها و نوسان‌های نرخ ارز دو نوع تاثیرمستقیم و غیرمستقیم دارد. هرگاه این تلاطم‌های اقتصادی و تحریم‌ها به‌وجود می‌آید، مسلماً روی صنعت تایر، خودرو و صنایع وابسته نیز تاثیر می‌گذارد و کسب‌وکار صنعت‌گران را با مشکل مواجه می‌کند. ما به‌عنوان یک مرکز پژوهشی- خدماتی، با افت فعالیت صنعت، به مشکل برمی‌خوریم، اما در حوزه تاثیرهای مستقیم باید به دشواری‌های ارتباط با دنیای فناوری، نقل‌وانتقال پول و اسناد مرتبط با تعاملات فنی، علمی و دریافت خدمات پشتیبانی تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی اشاره کرد.
برای برون رفت از مشکلات چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید و از دولت چه انتظاراتی دارید؟
ما در صنعت تایر خالق فناوری نیستیم (البته به باور من و مخالفت برخی دوستان) و خود را باید دنباله‌رو (از نوع هوشمند) ببینیم (smart follower). ازاین‌رو، مهم‌ترین وظیفه ما رصد فناوری و قانون‌ها و استانداردهای نوین و سپس بومی کردن و تلاش در انطباق با آنهاست. هرگونه توسعه و حتی تلاش در خلق فناوری جدید باید مطابق این اساس باشد تا ما بتوانیم از پیرامون علمی و فنی خود مطلع شویم؛ در غیر این صورت، هیچ حرکت رو به رشدی نمی‌توانیم داشته باشیم. به این منظور، باید بیشتر در مجامع علمی و فنی دنیا، منطقه و حتی کشور حضور پیدا کنیم. یکی از اهداف ما در برگزاری همایش‌های ملی و بین‌المللی لاستیک این است که کارشناسان با مطالب نو و به‌روز دنیای فناوری آشنا شوند. حضور کارشناسان شرکت‌ها در همایش‌ها و کنفرانس‌های داخلی و خارجی هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری برای بهتر دیدن است. نکته بسیار مهم دیگر این است که وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایر ارگان‌های تصمیم‌ساز و وابسته به دولت و بودجه عمومی کشور باید از بنگاه‌داری خارج شوند و تنها به‌عنوان هدایت‌کننده و تهیه‌کننده راهبرد صنعت وارد میدان شوند. در هر صورت با توجه به پتانسیل کشور، پذیرفته‌ایم که کشور ما می‌خواهد صنعت تایر داشته باشد، اما اینکه این صنعت در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت به کجا باید برود وظیفه وزارت صمت است و درعین‌حال به‌عنوان یک پدر (و نه نافع) صنعت را در مسیر هدایت کند.
در ادامه، در خصوص دپارتمان‌های مشتری محور بازرسی و آزمون، آموزش و اطلاع‌رسانی و پژوهش و فناوری شرکت با معاونان این شرکت به گفت‌و‌گو پرداختیم؛
آرش مرادزادگان، معاون آموزش و اطلاع‌رسانی شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک در معرفی معاونت آموزش و اطلاع‌رسانی مطرح کرد: این معاونت با ماموریت ارتقای سطح دانش و آگاهی پرسنل مجموعه‌های تولیدی در صنایع لاستیک و تایر و همچنین علاقه‌مندان به تحلیل در این صنایع، با هدف دانش‌افزایی و تبلیغ ایجاد شد و فعالیت و رسالت خود را از طریق واحدهای روابط عمومی و همایش‌ها و نمایشگاه‌ها که یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های این واحد، برگزاری همایش و نمایشگاه‌های بین‌المللی است. از سال ۱۳۶۸ تا کنون، ۱۳ همایش ملی، ۳ همایش بین‌المللی و ۱۰ نمایشگاه درزمینه صنعت تایر و لاستیک توسط این واحد برگزارشده است. برگزاری سمینارهای تخصصی یک‌روزه و میزگردهای تخصصی با محوریت صنعت تایر و بازیافت از دیگر فعالیت‌های این واحد است که با هدف هم‌اندیشی و ارائه منابع اطلاعاتی و پژوهشی جدید برای متخصصان صنعت تایر و لاستیک برگزار می‌شود.
همچنین، واحد انتشارات و مرکز اسناد که این واحد انتشارات شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک در راستای رسالت خطیر خود، با پوشش آخرین اطلاعات تکنولوژیک در صنعت لاستیک و تایر در نشریه صنعت لاستیک ایران (IRM)- و خبرها و گزارش‌های این صنعت و آخرین تحولات مدیریتی و اقتصادی در ماهنامه «دنیای لاستیک و تایر» و درزمینه نشر کتاب‌های تخصصی در حوزه تایر و لاستیک، اطلاع‌رسانی در این صنعت را نیز بر عهده دارد. واحد دیگر، آموزش‌های کوتاه‌مدت و دانشگاه علمی- کاربردی صنایع لاستیک است که بیش از ۱۰۰۰ عنوان دوره تخصصی با همکاری استادان مجرب داخلی و خارجی را برگزار کرده است. این واحد با هدف دانش‌افزایی نیروهای متخصص صنایع و به‌ویژه صنایع لاستیک و تایر در حال فعالیت است. تمامی دوره‌های آموزشی این واحد، با توجه به گواهی تأییدیه صلاحیت سازمان استاندارد برگزار می‌شود و به شرکت‌کنندگان در دوره‌ها، گواهی‌نامه معتبر داده می‌شود.
همچنین، دانشگاه علمی-کاربردی صنایع لاستیک به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با هدف ارتقای سطح مهارت شاغلان بخش‌های گوناگون صنعتی و اقتصادی، از سال ۱۳۸۰ شروع به پذیرش دانشجو کرده است و تا به حال بالغ بر ۱۰۰۰ دانشجو در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند. واحد دیگر، مرکز رشد و فناوری وابسته به مرکز علمی- کاربردی صنایع لاستیک نیز با دریافت مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با هدف تبدیل ایده به فعالیت‌های اقتصادی، راه‌اندازی شده است.
سید عبدالرزاق تفرشی حسینی، معاون بازرسی و آزمون شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک نیز معاونت بازرسی و آزمون را این‌گونه معرفی می‌کند: مرکز آزمون تایر و آزمایشگاه‌های فیزیک و شیمی فراورده‌های لاستیکی شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک به همراه واحد بازرسی قطعات خودرو در این معاونت متمرکز شده است. در این معاونت چهار دکترای شیمی و پلیمر و ۶ کارشناس ارشد فیزیک و شیمی و ۳۹ نفر کارشناس در رشته‌های مختلف مهندسی فعالیت می‌کنند.
آزمایشگاه‌های شرکت، آزمایشگاه‌های همکار و آکرودیته سازمان ملی استاندارد و اداره کل استاندارد تهران است و گواهی‌نامه‌هایISO / IE ( ۱۷۰۲۵) و T۷۰۰ را از این سازمان‌ها دریافت کرده است. مرکز آزمون تایر شرکت مهندسی، از سال ۱۳۸۴، با به‌روزترین تجهیزات شروع به فعالیت کرد. این مرکز آزمون، به‌منظور آزمون تایرها مطابق با الزامات استاندارد نوین R۱۱۷ به‌تازگی با خرید، نصب و راه‌اندازی دستگاه اندازه‌گیری مقاومت غلتشی تایر، ساخت کشور آلمان که با بالاترین سطح کیفی ساخته شده، خود را برای آزمون‌های نوین تایر، مجهز کرده است. همچنین با همکاری شرکت‌های ISQI و ایتراک، نسبت به آزمون اندازه‌گیری صدای غلتشی تایر در جاده اقدام کرده است. از نتیجه‌های آزمون‌های یادشده می‌توان در بهبود طراحی تایر، به‌منظور بهینه‌سازی مصرف سوخت خودرو استفاده کرد.
آزمایش‌ها در واحد آزمون تایرِ این مرکز، بر اساس استاندارد ملی ایران (ISIRI) و استانداردهای جهانی، مانند استانداردهای ایمنی خودروهای موتوری امریکا (FMVSS)، استانداردهای سازمان جهانی استاندارد (ISO)، استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS)، استانداردهای سازمان تخصصی اروپایی تایر و رینگ (ETRTO)، جامعه اقتصادی اروپا (EEC) و کمیسیون اقتصادی اروپا (ECE) انجام می‌شود. در آزمایشگاه قطعات این مرکز نیز علاوه بر انجام آزمون‌های گوناگون روی مواد اولیه و محصولات لاستیکی و ارائه خدمات مهندسی برای بهبود کیفیت قطعات تولیدی تولیدکنندگان قطعات لاستیکی، نسبت به طراحی آمیزه‌های لاستیکی گوناگون موردنیاز متقاضیان، نمونه‌های موردنظر تهیه و عرضه می‌شود. آزمون‌های قطعات در این آزمایشگاه توسط کارشناسان باتجربه در صنعت قطعه‌سازی بر اساس استانداردهای ASTM امریکا، استاندارد جهانی ISO و DIN آلمان و با استفاده از به‌روزترین و مجهزترین دستگاه‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود.
در آزمایشگاه شیمی در راستای پایش الزامات استاندارد زیست‌محیطی قانون ریچ (REACh)، نسبت به آزمون تایرهای وارداتی و همچنین تایرهای تولید داخل و مواد اولیه مصرفی در صنعت تایر، به‌ویژه روغن، اقدام کرده و در این رابطه همکاری مستمر و تنگاتنگی با تایرسازان داخلی و تولیدکنندگان مواد اولیه دارد. در بخش بازرسی شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک، نزدیک به ۴۰ کارشناس ورزیده و مجرب در رشته‌های مهندسی پلیمر، شیمی، مکانیک و صنایع، به ارائه خدمات مهندسی کیفیت، در بیش از ۵۵ شرکت تولیدکننده قطعات برای خودروهای ایران‌خودرو می‌پردازند. به‌علت توانمندی‌ها و مهارت‌های بالای کارشناسان بخش بازرسی شرکت مهندسی، خدمات بازرسی علاوه بر تولیدکنندگان قطعات لاستیکی، به شرکت‌های تولیدکننده قطعات پلاستیکی، فوم، ریخته‌گری و فلزی نیز ارائه می‌شود.
ارسال نظر