افق روشن  چادرملو در رشد و توسعه  اقتصاد کشور

این شرکت بمنظور استفاده از مزیت ارزش افزوده کنسانتره تولیدی خود، طرح احداث کارخانه گندله‌سازی اردکان را از سال ۱۳۸۳ اجراء و در سال ۱۳۸۷ به بهره‌برداری تجاری رسانده است.از طـرفی به منظور استفاده از سنگ آهن خام استخراجی با عیار (Fe) حدود ۶۰-۶۱ درصـد، تـولید سنـگ آهن دانه بندی شده را که با هزینه کمتری در مقایسه با محصول کنسانتره، انجام می‌شود به عنوان محصولات جانبی در برنامه‌های خود قرار داده است.در سال ۱۳۹۷ این شرکت تامین سنگ آهن و گندله مصرفی صنایع فولاد کشور را مطابق برنامه‌ریزی پیش‌بینی شده محقق کرد و  بیش از  ۶ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن مرطوب و ۳ میلیون و ۹۰ هزارتن گندله آهن به شرکت‌های فولادسازی کشور تحویل داده است. همچنین مقدار ۲۵ هزار تن کنسانتره آپاتیت که محصول فرعی  است به خریداران تحویل داده شد. از تولیدات سنگ‌آهن دانه‌بندی شده، مقدار ۵۳۵ هزار تن پس از حصول اطمینان از مازاد بر تامین نیازهای صنایع فولاد کشور ، (از طریق برگزاری مزایده عمومی و تحویل در محل معدن) به سایر خریداران در محل معدن تحویل و به فروش رسانده است.

در همین سال  مقدار ۳ میلیون  و ۸۴۰ هزار تن از کنسانتره سنگ آهن تولید شده در مجتمع معدنی چادرملو به عنوان مواد اولیه کارخانه گندله‌سازی چادرملو به مجتمع صنعتی این شرکت در اردکان یزد منتقل شد که بخشی از گندله تولیدی نیز در واحد احیای مستقیم همین مجتمع به آهن اسفنچی تبدیل شد.   همچنین در سال ۹۷ مقدار ۸۶۷ هزار تن شمش فولاد در کارخانه فولاد چادرملو تولید و به کارخانجات نورد در داخل کشور تحویل داده شده است.

مزیت‌های اقتصادی مصرف کنسانتره سنگ‌آهن و گندله شرکت چادرملو در کشور

کاهش قیمت تمام شده محصولات فولادی: صنایع فولاد کشور که با روش احیاء مستقیم (DIRECT REDUCTION) تولید می‌کنند، در سال گذشته، با خرید حدد ۶  میلیون تن کنسانتره و ۳ میلیون تن گندله تولیدی چادرملو در مقایسه با قیمت‌های جهانی در هر تن کنسانتره بالغ بر ۵ میلیون و۹۴۶ هزار ریال و هر تن گندله ۶ میلیون و ۵۵۷  هزار ریال سود کسب کرده‌اند. بنابراین  مصرف محصولات تولیدی چادرملو، نقش عمده‌ای در کاهش قیمت تمام شده محصولات تولیدی شرکت‌های فولادی داشته است.

کاهش هزینه حمل و نقل و مصرف انرژی در ناوگان حمل و نقل ریلی کشور: به علت فاصله طولانی تر مراکز عمده مصرف‌کننده محصولات (فولاد مبارکه، فولاد خراسان، فولاد سنگان خراسان، فولاد غدیر و فولاد ارفع) تا بندرعباس نسبت به مجتمع‌های معدنی و صنعتی چادرملو ، خرید محصولات این شرکت، نه تنها باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی درکشور می‌شود بلکه موجب خواهد شد هزینه‌های حمل‌ونقل ریلی در این مجتمع‌ها به علت فاصله کوتاه‌تر آنها تا مجتمع‌های معدنی و صنعتی چادرملو در مقـایسه با اسکلـه بندرعباس به نحو چشمگیری کاهش یابد. این موضوع باز هم باعث کاهش قیمت تمام شده سنگ‌آهن برای کارخانه‌های فولادسازی شده است. این تفاوت قیمت به مبلغ ۴ میلیارد و ۱۱۰ میلیون ریال بوده است که فولاد سازان فقط در هزینه‌های حمل و نقل صرفه‌جویی کرده‌اند.

صرفه‌جویی ارزی: صرفه‌جویی ناشی از عدم واردات سنگ آهن کنسانتره و گندله  تولیدی در سال ۱۳۹۷ توسط مجتمع‌های فولادی کشور به مبلغ ۹۸۱ میلیون دلار در مبادی ورودی بنادر کشور بوده است. عدم واردات محصولات سنگ‌آهن مورد نیاز و به میزان سنگ‌آهن فروخته شده توسط شرکت معدنی و صنعتی چادرملو به متقاضیان داخلی از شروع عملیات بهره‌برداری در سال ۱۳۷۷تا سال ۱۳۹۷(با محاسبه متوسط قیمت‌های جهانیC&F بنادر ایران طی سال‌های مزبور) بالغ بر ۱۵ میلیارد ۹۶۲ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی برای شرکت‌های فولادی را به دنبال داشته است، این در حالی است که کل سرمایه‌گذاری ارزی طرح‌های شرکت در بخش تـولیدات سنگ‌آهـن و گندله تاکنون کمتر از یک میلیارد دلار بوده است.

 وضعیت رقابتی : بـه دلایـل ذیل موضوع رقابت، آنچنان که در سایر تولیدات و محصولات کشور وجود دارد، بین تولیدکنندگان سنگ‌آهن صادق نمی‌باشد.

۱- محدود بودن تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در کشور

در سال ۱۳۹۷ تعداد ۹ شرکت عمده شامل شرکت‌های معدنی و صنعتی چادرملو، معدنی و صنعتی گل‌گهر، سنگ‌آهن مرکزی ایران، آپال پارسیان سنگان، سنگ‌آهن گهر زمین و شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه، صنعتی معدنی توسعه ملی، توسعه معدنی و صنعتی صبانور و مجتمع سنگ‌آهن جلال آباد با تولید ۴۵ میلیون و۹۷ هزارتن کنسانتره سنگ‌آهن، تولیدکنندگان اصلی محصول کنسانتره سنگ‌آهن بوده‌اند. حدود ۵۵ درصد کل تولید کنسانتره سنگ‌آهن در سال ۱۳۹۷ مربوط به شرکت‌های چادرملو و گل‌گهر است.

۲ -کیفیت متفاوت محصولات از نظر میزان عیار (Fe) و اندازه خُردایش

کنسانتره تولیدی چادرملو به صورت نرمه (با اندازه حدود ۴۵ میکرون) و عیار Fe حداقل ۶۷ و نیم درصد، خوراک مستقیم کارخانه‌های گندله‌سازی (pellet feed) است، در حالی که کنسانتره تولیدی شرکت سنگ آهن گل‌گهر با میزان عیار مشابه، به صورت زبره بوده و لزوما باید یک مرحله دیگر آسیاب، تا قابل مصرف در کارخانه گندله‌سازی باشد.

۳ – مصرف‌کنندگان فعلی کنسانتره سنگ‌آهن در کشور (مجتمع‌های فولاد مبارکه و فولاد خوزستان) به دلایل فنی و تجهیـزاتی باید به نسبت‌های معین از کنسـانتره تـولیدی شرکت‌های معدنی و صنعتی چادرملو و گل‌گهر، جهت مصرف در  کارخانه‌های گندله‌سازی استفاده کنند.

۴ - قیمت فـروش کنسانتره سنگ آهن و گندله به مجتمع‌های فولادسازی کشور، بر مبنای توافقات سال‌های قبل با روش‌های خاص و یکسان  در قالب قراردادهای سالیانه صورت می‌گیرد. نرخ فروش محصولات فوق ضریبی از میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان در دوره‌های سه ماهه بوده و بر همین اساس صورت حساب‌های فروش صادر می‌شود. فرآیند فروش محصولات دانه‌بندی از قیمت کشف شده در مـزایده‌های عمـومی تبعیت و فـرایند فـروش شمش فولاد، عرضه محصول شمش به متقاضیان برابر قیمت‌های کشف شده در بازار است. سال‌های متمادی است که کشور از واردات کنسانتره سنگ‌آهن مشابه مشخصات و کیفیت‌های تولید چادرملو بی نیاز و این شرکت همزمان با اجرای طرح‌های توسعه و افزایش ظرفیت فولاد (که مستلزم مصرف کنسانتره سنگ‌آهن بیشتری بوده است) با تحقق برنامه‌های توسعه و افزایش ظرفیت تولید خود، نقش بسیار مهمی را در تامین نیازهای شرکت‌های فولادی به کنسانتره سنگ‌آهن و گندله ایفاء کرده است.

 پیشنهادات در جهت رفع موانع و توسعه بخش معدن  در اقتصاد کشور

۱ - وضع قوانین مناسب حمایتی از بخش معدن از طرف مجلس شورای اسلامی، تا امکان سرمایه‌گذاری برای معادن فراهم و از طرفی موجب تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، جهت ورود و مشارکت در سرمایه‌گذاری طرح های معدنی شود.

۲ - ایجاد تسهیلات و امکانات لازم ازطرف دولت برای تشویق بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری از طریق:

۱-۲- واقعی شدن قیمت فروش محصولات تولیدی (سنگ آهن، گندله، آهن اسفنجی و ...) که در حال حاضر حدودا با ۵۰ درصد کمتر از قیمت‌های جهانی (به‌رغم کاهش قیمت‌های جهانی) در اختیار فولادسازان قرار می‌گیرد و انتقال بخشی از این مزیت برای شرکت‌های معدنی.

۲-۲- سرمایه‌گذاری دولت در امر اکتشافات و زیربناها به خصوص حمل و نقل ریلی، آب، برق و گاز.

۳- واگذاری پهنه‌های معدنی جدید به شرکت‌های خصوصی که امکان اجرای برنامه‌های اکتشافی رادارند.

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که در طرح‌های احداث کارخانه‌های فرآوری و تاسیسات مربوطه و کارخانه‌های گندله سازی به عمل آمده است، اجرای برنامه‌های اکتشافی و تجهیز معادن جدید سنگ‌آهن جهت تداوم تولید در سال‌های آتی باید در اولویت خاص قرار گرفته و سازمان‌های دولتی در اجرای این برنامه‌ها مساعدت لازم را به‌عمل آورند. به عنوان نمونه، با توجه به ذخیره باقیمانده معدن سنگ آهن شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و ضرورت حاصله در جهت تامین ماده معدنی سنگ آهن و استمرار تولید کنسانتره در بلند مدت، پس از پیگیری‌های عدیده، مجوز اکتشاف از ذخایر سنگ آهن معدن آنومالیD۱۹  (با ذخیره تقریبی بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون تن و در نزدیکی معدن فعلی) برای شرکت‌های معدنی و صنعتی چادرملو و سنگ آهن مرکزی ایران صادره شده است. بدین جهت شرکت معدنی و اکتشافی دشت یوز دره انجیر با مشارکت این شرکت‌ها در سال ۱۳۹۵ تشکیل شد. استفاده از ذخایر معدن آنومالیD۱۹  موجب پایداری تولید کنسانتره در بلند مدت شده و از این بابت سهم مهمی در تامین ماده اولیه تولید فولاد را به دنبال خواهد داشت.

۴- ایجاد انگیزه صادرات محصولات (مطابق ماده «۳۷» قانون رفع موانع تولید) برای سنگ آهن تولیدی مازاد بر مصرف داخلی کشـور، تـا شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی بخش معدن با درآمد ارزی حاصل از صادرات، قادر بـه سرمایه‌گذاری در طرح‌های جدید، نوسازی مـاشین‌آلات و تجهیزات و استفاده از نوآوری‌ها و فناوری‌های جدید موجود در جهان باشند. این امر می‌تواند در افزایش بهره‌وری و سودآوری شرکت‌ها مؤثر باشد.