ما می‌توانیم
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) از دستاوردهای اقتصادی این قرارگاه می‌گوید
وضعیت حاکم بر قرارگاه در سال‌های اخیر نشان از افزایش اعتماد به نفس این نهاد در اجرای ابرپروژه‌های ملی نسبت به دوره‌های قبل دارد. اولاً ضمن تشریح فعالیت‌های قرارگاه در سال ۹۸، راهبرد این نهاد را برای پاسخگویی به شعار رونق تولید و شیوه حل مسائل پیچیده پیش رو آن هم در عصر تحریم تبیین کنید؟ دوم؛ ارزیابی‌تان از اجرای وظایف قرارگاه در سال ۹۸ چگونه است؟ آیا رضایت دارید؟ عملکرد قرارگاه در کدام بخش به نقطه آرمانی نزدیک‌تر است؟
چنان که می‌دانید در سال ۹۸ کشور یک بودجه انقباضی را تجربه کرد که عمده کاهش بودجه متوجه بخش عمرانی بود و سال سختی را برای همه فعالان این بخش رقم زد. لیکن رسالت همه ما در یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار، مقاومت در برابر دشمن و تبدیل تهدید به فرصت است. به‌خصوص اینکه مقام معظم رهبری سال ۹۸ را به نام سال «رونق تولید» نام‌گذاری فرمودند؛ این مسوولیت همه ما را سنگین‌تر می‌کند. از این‌رو قرارگاه به عنوان یک بازوی امین برای دولت محترم جمهوری اسلامی ایران همه توان خود را به‌کار گرفت تا کمبود منابع دولت تاثیری بر روند فعالیت‌ها نداشته باشد و چرخه توسعه کشور کماکان با اقتدار به چرخش ادامه دهد. در این روند با انتخاب روش‌های جایگزین و ابداعاتی نظیر تهاتر مطالبات با اموال، دارایی، اوراق و املاک و تامین منابع از محل فروش اوراق منفعت، مسیر فعالیت تا حدی هموار شد. به این طریق قرارگاه توانست نسبت به اجرای تعهدات خود اقدام کند و بخش خصوصی را نیز در کنار خود به حرکت مستمر وادارد و با خود همراه سازد. موردی که با وجود همه مشکلات و ناملایمات، عملکرد قرارگاه را در سالی که گذشت درخشان و چشمگیر نشان می‌دهد. در بقیه بخش‌ها و حوزه‌های فعالیت نیز عملکرد قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) مطلوب بوده اما به عنوان عملکرد شاخص باید از نقش قرارگاه در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی در سال ۹۸ نام ببرم.
در یک برآورد کلی برخی کارشناسان حجم پروژه‌های در دست ساخت قرارگاه در سال را ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان می‌دانند. در سال ۹۸ از منظر مالی چه وضعیتی بر پروژه‌ها از نظر حجم کلی و تحقق اهداف مدنظر حاکم بوده است؟ چطور بین انبوهی از پروژه‌ها و اهداف، انتخاب می‌کنید و به فعالیت می‌پردازید؟ سنجه نهاد بزرگی مثل قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) برای ورود یا عدم ورود به یک طرح چیست؟
شاخص قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) برای ورود به یک پروژه، اعلام نیاز دولت محترم و تقاضا و خواست دولت است. پس از اینکه پروژه از جمیع جوانب و محدودیت‌های موجود سنجیده شد، بررسی می‌شود آیا بخش خصوصی میل و رغبتی برای ورود به فاز اجرا و انجام آن دارد یا ندارد؟ از آنجا که قرارگاه بر مبنای قواعد کاری، محدودیت‌های بالادستی دارد، به پروژه‌های کوچک ورود نمی‌کند؛ زیرا اساساً مجاز به چنین کاری نیست. لیکن اگر پروژه در قالب بن‌بستی برای کشور مطرح شود یا گلوگاهی برای رهایی کشور از یک وضعیت خاص مثل تحریم‌های خارجی باشد، ورود به پروژه و اجرای آن جزو وظایف اصلی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) خواهد بود. فرقی هم ندارد چه دسته فنی و مهندسی باشد، اگر کشور برای توسعه زیرساخت‌ها به فعالیت قرارگاه احساس نیاز داشته باشد، قرارگاه هم در انجام ماموریت خود درنگ نمی‌کند.
می‌دانیم که تقریباً کمتر بخشی از اقتصاد ایران است که به واسطه نیازهای حاکمیت یا خواست دولت، صحنه نقش‌آفرینی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) نباشد. با توجه به هیمنه تحریم، این مجموعه چه تاثیری روی افزایش توانمندی اقتصادی ایران در دوره تحریم داشته و نمود آن بیشتر در کدام صنعت (نفت، زیرساخت‌های عمرانی، آب و نیرو، کشاورزی و...) بوده است؟
در دوران تحریم با وجود اینکه تمام شرکت‌های زیرمجموعه قرارگاه خاتم مورد تحریم قرار گرفته‌اند اما با افتخار عنوان می‌کنم که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در همه رشته‌هایی که عنوان کردید، نقش بسیار پررنگی در توسعه زیرساخت‌های کشور ایفا می‌کند و با رویکرد بومی‌سازی و توجه به پتانسیل و استعدادهای داخلی، توانسته به عنوان یک مجموعه پیش‌برنده و پیش‌رونده نقش‌آفرینی کند. این نقش‌آفرینی البته در بخش نفت و گاز و پتروشیمی بیشتر و پررنگ‌تر است.
یکی از مهم‌ترین پروژه‌های در دست ساخت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) کنارگذر جنوبی تهران است. در این طرح شیوه جالبی از تامین مالی به کار رفته و تمام توان بخش خصوصی نیز برای اجرای هرچه سریع‌تر پروژه به‌کار گرفته شده است. سبکی که کمتر در کشور شاهد آن هستیم و می‌تواند رونق واقعی تولید را در کشور با تمرکز روی تشریک مساعی نهادها در پی داشته باشد.
لطفاً برای خوانندگان دنیای اقتصاد درباره سبک و سیاق اجرای این پروژه مشارکتی که هم‌اینک در مرز ۷۳ درصد از میزان ساخت است، توضیح دهید.
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در جهت کمک به دولت محترم در پروژه‌های آزادراهی نقش پررنگی را در دو حوزه سرمایه‌گذاری و اجرا بر عهده دارد. هم‌اینک قرارگاه در پروژه‌های آزادراهی کنارگذر جنوبی تهران، پروژه آزادراه خرم‌آباد -اراک یا طرح آزادراهی حرم تا حرم که از قم تا مشهد مقدس است و همچنین پروژه‌های آزادراهی مراغه-هشترود به درخواست وزارت راه و شهرسازی به صورت سرمایه‌گذار ورود کرده و فعالیت دارد. برای نمونه در پروژه آزادراهی کنارگذر جنوبی تهران ۷۰ درصد منابع توسط قرارگاه سازندگی خاتم و ۳۰ درصد منابع نیز توسط وزارت راه و شهرسازی تامین شده است. این پروژه که در قالب قرارداد BOT منعقد شده، به شرکت پروژه واگذار شده است و در قالب طرح و اجراست. خوشبختانه در اجرای این پروژه از توان شرکت‌های فعال بخش خصوصی نیز استفاده شده و ان‌شاءالله تا پایان نیمه نخست سال ۱۳۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد. روش تامین مالی در این پروژه نیز فروش اوراق منفعت و جذب نقدینگی سرگردان از بازار بوده که در عین ایجاد جذابیت برای خریداران اوراق و مردمی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، میسر شده است.
به عنوان مدیر بزرگ‌ترین پیمانکار عمومی در کشور، ضمن تشریح چشم‌انداز پیش روی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور در سال ۹۹، با توجه به تحلیل قرارگاه کدام بخش‌های اقتصاد ایران نیازمند بازطراحی در مدیریت و عملکرد است؟ آیا بخش تازه‌ای هست که نهاد تحت نظرتان بنا بر مقتضیات بخواهد به آن ورود کند یا تمایل به فعالیت در آن داشته باشد؟
برای استمرار رونق تولید در سال ۱۳۹۹، بیشترین نیازی که وجود دارد اصلاح ساختار بودجه در کشور است. می‌دانیم که کشور برای عبور از گردنه فعلی باید فرآیند بودجه‌ریزی بدون نفت و درآمدهای نفتی را تجربه کند که این مهم بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری، چه در سال ۹۸ و چه در سال‌های قبل، بوده است. متاسفم که بگویم بودجه طراحی‌شده برای سال ۱۳۹۹ چنین رویکردی ندارد و نیازهای کشور را برای تداوم روند رونق محقق نمی‌سازد. یکی از دلایل این موضوع این است که زیرساخت‌های لازم برای تحقق چنین رویکردی مهیا نشده است. امیدواریم در فرصت باقی‌مانده دولت و مجلس محترم تمهیداتی را برای بهبود این وضعیت بیندیشند و بودجه را با اهداف مدنظر هماهنگ کنند.
یکی از سوالاتی که همواره درباره جایگاه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) مطرح می‌شود، تمرکز روی دامنه وسیعی از فعالیت‌های نامتجانس از صنعت و صادرات تا خدمات و محرومیت‌زدایی است. موردی که البته قرارگاه توانسته بنا به اهداف طراحی‌شده، در تحقق آنها موفق ظاهر شود. راز این موفقیت در چیست؟ چه سبکی از مدیریت سازمان و منابع و امکانات و کلاً مدیریت پروژه به کار می‌رود که به خوبی پاسخگوی این سطح از گستردگی فعالیت‌هاست؟
رمز موفقیت قرارگاه در مسیری که طی کرده، تاکید بر مدیریت جهادی مبتنی بر روش‌های نوین علمی در کنار رسالت‌محوری و عدم توجه به سود است. روحیه خودباوری در کنار مسوولیت‌پذیری و اعتقاد به شعار «ما می‌توانیم» و تکیه بر جوانان و توان داخلی از رموز موفقیت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) است.
