بحران بودجه در توسعه شهر

مهم‌ترین تصمیمات کمیسیون برنامه و بودجه طی دو سال گذشته از دوره پنجم شورا چه بود؟

کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر دارای چهار ماموریت کلیدی است که مطابق با هر یک از این ماموریت‌ها یک کمیته تخصصی تشکیل و فعالیت می کند؛ کمیته بودجه و نظارت مالی با مسوولیت بنده در دو سال گذشته اقدامات متعددی داشته است که مهم‌ترین و کلیدی‌ترین آنها سامان بخشی نحوه انتخاب حسابرس شهرداری، سازمان‌ها، شرکت‌ها و موسسات است. به نحوی که امروز ما حسابرس شورا در پستو و پنهانی و از میان موسسات دارای رتبه حرفه‌ای «ج» انتخاب نمی‌کنیم؛ با افتخار عرض می کنم حسابرسان منتخب شورای پنجم با فراخوان عمومی و از میان موسسات دارای رتبه الف جامعه حسابداران رسمی و معتمد بورس انتخاب شده‌اند.

همچنین رسیدگی حرفه‌ای به گزارش‌های تفریغ بودجه و حسابرسی صورت‌های مالی از دیگر دستاوردها است. ماموریت کلیدی دیگر توجه به عدالت در توزیع بودجه در سطح مناطق محروم به ویژه مناطق جنوبی شهر؛ از مطالبات به حق مردم ایجاد توازن و عدالت در دسترسی به زیرساختهای شهری است، امری که راه حلش در توزیع عادلانه منابع بودجه نهفته است. برای حل این مساله در احکام برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران با پیشنهاد اینجانب در ماده ۲۳ برنامه شهرداری مکلف شد سالانه ده درصد این شکاف و فاصله را کاهش دهد و برای اولین بار در بودجه سال ۱۳۹۸ مبلغ ۲۰۰میلیارد تومان اعتبار برای اجرای ماده ۲۳ برنامه پنج ساله سوم پیش‌بینی شد که امیدواریم مردم خوب جنوب شهر از برکات آن بهره‌مند شوند.

دیگر ماموریت کلیدی، تصویب بودجه واقعی،بدون بیش برآوردی یا کسری بودجه پنهان است. در بودجه سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸  شهرداری ما با شرایط اقتصادی خاصی روبرو بودیم که هر گونه غفلت و یا تحلیل نادرست می‌توانست به شهرداری کسری بودجه ناشی از اشتباه در برآورد بودجه را تحمیل کند و شهرداری ناچار شود برای جبران این کسری بودجه به سراغ استقراض و ایجاد بدهی برای پوشش کسری بودجه برود، خوشبختانه با تمهید و دقت نظر کمیسیون برنامه و بودجه این اتفاق رخ نداده است و ما از ابتدای شورای پنجم تا اول شهریور ۹۸  معادل ۷ هزار میلیارد تومان از بدهی‌ها و دیون شهرداری را به بانک‌ها، پیمانکاران، نهادها و اشخاص پرداخت کرده ایم. البته در حوزه شفافیت، منابع انسانی و سرمایه‌گذاری نیز کمیسیون اقدامات موثری داشته است که چون مسئولیت من در حوزه بودجه و نظارت مالی است به این بخش پرداختم.

به عنوان رییس کمیته بودجه شورای شهر،‌حادترین مشکلات و نارسایی‌های حوزه شهری در این حوزه، در حال حاضر چیست؟

حادترین مساله در حوزه برنامه و بودجه شرایط اقتصادی ناشی از تشدید تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران است که منجر به رکود تورمی و رشد منفی اقتصادی در سال جاری و اثرات آن بر درآمدها و منابع مالی شهرداری شده است، البته برابر پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی سال آینده کشورمان دیگر منفی نخواهد بود و این می‌تواند نویدبخش رفع بخش اندکی از دغدغه‌های کمیسیون را بدهد. البته دغدغه شخصی بنده فراتر از این است، آن هم اینکه ما دچار بحران بودجه‌ای در مسیر توسعه شهر هستیم، الان هزینه‌ای که برای اداره شهرداری می‌شود امکان توسعه و عمران شهر را گرفته است و این یعنی ظلم به مردم! گرفتن عوارض و ... از مردم و خرج شهرداری کردن و نه شهر، البته این معلول شرایط شهرداری در نیروی انسانی مازاد، گران اداره کردن شهر و..‌. است که باید برای حل آن راه‌حل‌ها را یافت و اجراء کرد.

فکر می‌کنید نقاط قوت –کارنامه متفاوت- شورای شهر پنجم نسبت به دوره‌های قبل چه مواردی است؟

شورای پنجم در حوزه شفافیت، انضباط مالی، حسابرسی‌ها و پایش عملکرد شهرداری در اجرای برنامه و بودجه مصوب متفاوت از سایر ادوار شورا عمل کرده است، این موضوع آنقدر برای شورا مهم بود که در ساختار اداره کل امور اداری و اجرایی شورا برای پشتیبانی مساله محاسبات و نظارت مالی یک معاونت ایجاد شد به نام «معاونت محاسبات و پایش عملکرد» و رییس شورا از قضا بنده را به عنوان عنوان ناظر در این امر انتخاب کردند تا این مسائل را پیگیری کنم. این موارد برای اولین بار در شورای شهر تهران رخ داده است و البته این اولین بار بودن برای ما خیلی اهمیتی ندارد، چرا که هدف ما در نهایت «تاسیس دیوان محاسبات شهری» با تصویب مجلس شورای اسلامی است و این اقدامات گام‌های رسیدن به آن هدف است.

 عملکرد دو سال گذشته شورای شهر را انجام داده‌اید و نقاط ضعف و نقاط مغفول را شناسایی کرده‌اید؟

بله این کار انجام شده و نخستین خروجی آن تعیین اولویت‌های اجرایی شورای پنجم در ماموریت‌های شش گانه شهرداری است. ما در کمیسیون برنامه و بودجه اولا مکلف هستیم منابع اجرای این اولویت‌ها را پیش‌بینی و تامین کنیم و دوم آنکه در بودجه سال ۹۹ و ۱۴۰۰ به این‌ اولویت‌ها به عنوان خروجی و دستاورد هزینه بودجه توجه کنیم تا بودجه عملکرد ملموس و اثر بخش بر زندگی شهروندان داشته باشد نه اینکه فقط هزینه شود.

سطح رابطه کاری شورا و شهرداری در این دوره به لحاظ میزان نظارت‌پذیری شهرداری و میزان حرکت در مسیر مدنظر شورای شهر را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در این دوره شورا تعارفی در استفاده از ابزارهای نظارتی خود برابر قانون نداشته است، تمامی اعضا در صحن شورا به شهردار تهران در موضوعات و مشکلات مردم تذکرات پی در پی می‌دهند، از طرف دیگر در این شورا ما شاهد تصویب و اجرای طرح تحقیق و تفحص بودیم که در نوع خود تجربه جدیدی در سطح شوراها بود، برداشت من این است که نظارت ما ۲۱ نفر و نهایتا کارشناسان کمیسیون‌ها و کمیته‌ها بر سازمان عریض و طویل شهرداری نه جامع است و نه اثر بخش. برای نظارت‌پذیر کردن شهرداری در حد ایده آل که در آن حق مردم پایمال نشود باید مردم پای کار بیایند، بعد از اینکه مردم ما را انتخاب کردند نباید کار تمام شده فرض شود باید فرآیندهای نظارت، گزارشگری و ارزیابی توسط مردم مورد توجه قرار گیرد، اگر ما توانستیم از ظرفیت شورایاری به صورت نهادی و فرآیندی در نظارت بر شهرداری استفاده کنیم آن وقت میتوانیم درباره نظارت‌پذیری یا نظارت‌گریزی شهرداری اظهار نظر کنیم.