دروازه‌ای برای دو کشور

سه ویژگی مهم منطقه آزاد اروند، آن را تبدیل به جایی منحصربه‌فرد برای ایران می‌کند. نخست آنکه این منطقه در مجاورت عراق قرار دارد. عراق چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان است که حدود چهار میلیون بشکه در روز از آن را صادر می‌کند و ذاتاً کشوری ثروتمند به حساب می‌آید. اما این کشور به واسطه سال‌ها درگیری در جنگ و شورش و نیز مدیریت بد، دچار ضعف در تولید و تامین نیازهای زندگی مردم خود است و به ناچار کالاهای مصرفی زیادی را از طریق واردات از سایر کشورها تامین می‌کند. بنابراین منطقه آزاد اروند به عنوان درگاه اصلی ورود کالا از ایران به عراق عمل می‌کند.

دوم، این منطقه در استان خوزستان واقع شده است. استانی که علاوه بر نفت و گاز، سرشار از سرمایه‌های خدادادی دیگر مثل آب شیرین فراوان و زمین‌های جلگه‌ای وسیع است؛ به نحوی که ۵۰ درصد از محصولات کشاورزی کشور فقط در همین استان تولید می‌شود. وجود نفت و گاز فراوان هم محرک توسعه و احداث پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های متعدد در این استان بوده است. این جایگیری باعث می‌شود سرمایه‌گذاری در خوزستان برای تولید و تامین برخی از مایحتاج مصرفی عراق توجیه‌پذیر باشد و تولیدکننده‌های این استان از مزیت کمتر بودن هزینه‌های حمل‌ونقل کالاهای صادراتی به عراق به نسبت سایر استان‌های ایران و سایر کشورهایی که قصد صادرات به عراق را دارند نیز برخوردار باشند.

سومین ویژگی وجود هر چهار گزینه حمل‌ونقل (جاده‌ای، ریلی، هوایی، آبی) در منطقه آزاد اروند است که شاید مهم‌ترین ویژگی آن نیز باشد. خطوط ریلی متصل به شبکه ریلی سراسری ایران در کنار خطوط جاده‌ای، دسترسی ارزان از دورترین نقاط کشور به منطقه آزاد اروند را مهیا می‌کنند. فرودگاه بین‌المللی آبادان و نیز فرودگاه داخلی خرمشهر نیازهای هوایی منطقه را برآورده می‌کنند و در نهایت دسترسی این منطقه به آب‌های آزاد به مدد رود اروند که ظرفیت کشتیرانی دارد، زنجیره حمل‌ونقل کاملی را می‌سازد تا کالا از هر نقطه‌ای از دنیا به ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین شکل به هر نقطه از ایران برسد و برعکس. بدین ترتیب مواد اولیه مورد نیاز صنایع منطقه مستقیماً از کشتی‌ها تحویل گرفته می‌شوند و هزینه حمل دیگری به شرکت‌ها تحمیل نمی‌شود. صنایع و شرکت‌های تجاری سایر نقاط ایران نیز می‌توانند تنها با پرداخت هزینه ریلی بار کالاهای خود را به کشتی‌ها برسانند یا از کشتی‌ها دریافت کنند. منطقه آزاد اروند درگاه خوبی برای ترانزیت کالای سایر کشورها به عراق نیز هست و با در اختیار گذاشتن امکانات ترانزیتی خود، سرمایه قابل توجهی را عاید کشور می‌کند.